سود هنگفت فروش غیرقانونی سیگار در جیب فروشگاه‌های اینترنتی

تأثیر عوامل محیطی، تبلیغات، دسترسی راحت در ترویج مصرف و نزدیک‌شدن نوجوانان به استعمال دخانیات مسئله ثابت شده‌ای است؛ تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد سیگارکشیدن نوجوانان در کوتاه‌مدت بر روی دستگاه تنفسی آن‌ها تأثیر می‌گذارد و موجب بروز اختلالات تنفسی گوناگون از جمله: تنگی نفس، آسم، بیماری‌های ریوی، بدبویی دهان، فساد زودرس دندان‌ها و بیماری‌های گوارشی و غیره می‌شود. سیگارکشیدن در درازمدت موجب عادت‌کردن به آن، کوتاهی قد، عدم تناسب‌اندام و ابتلا به بیماری‌های مزمن و خطرناک دیگر می‌شود. از سوی دیگر به عقیده اغلب پزشکان رابطه مستقیمی بین سیگارکشیدن جوانان و ابتلای آنان به افسردگی و اضطراب نیز وجود دارد.

به دلیل روند افزایش مصرف دخانیات طی سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ به ویژه در زنان گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال (حدود ۹۰ درصد) و زنان گروه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال (۹۰.۸۸ درصد)، و رسیدن سن شروع مصرف قلیان و سیگار در کشور به 13 تا 15 سالگی نیازمند اقدام عاجل برای اجرای موثر قوانین ملی ضمن فرهنگسازی در جهت کاهش شیوع مصرف دخانیات در این حوزه هستیم.

سود هنگفت فروش غیرقانونی سیگار در جیب فروشگاه‌های اینترنتی

سال ۱۳۸۷ وزارت بهداشت دستورالعملی طبق ماده ۷ قانون جامع کنترل دخانیات در ستاد کشوری تصویب و با تأیید ریاست‌جمهوری وقت ابلاغ کرد که بر اساس آن تنها سه صنف سوپرمارکت، خواربار و سقط‌فروش، اجازه خرده‌فروشی محصولات دخانی را دارند.

در واقع طبق این ماده‌قانونی، صدور مجوز فروش محصولات دخانی از سوی وزارت صمت، منوط به تأیید ستاد کشوری کنترل دخانیات است و صدور پروانه فروش برای صنوف مجاز تعیین شده در ستاد، از سوی وزارت صمت انجام می‌شود بااین‌وجود تاکنون چندبرابر مجوز عرضه نان  و دارو (به‌عنوان کالای اساسی)، مجوز فروش دخانیات صادر شده است.

بر اساس قوانین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خریدوفروش اینترنتی سیگار غیرقانونی محسوب می‌شود. این در حالی است که به‌تازگی توسط یکی از برنامه‌های تاکسی اینترنتی شهری، فروش اینترنتی سیگار دوباره آغاز شده است. متأسفانه حاشیه سود هنگفت فروش محصولات دخانی، اکثر مراکز فروشگاهی را به سمت فروش این محصولات بدون توجه به آثار سوء آن در جامعه اعم از افزایش دسترسی به محصولات دخانی و ترویج به استفاده در تمام سنین سوق می‌دهد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد، افراد با خرید اینترنتی سیگار دسترسی راحت‌تر و متنوع‌تری به این محصول دارند؛ بنابراین این اقدام فروش اینترنتی باعث تشویق‌کردن مردم علی‌الخصوص قشر نوجوان و جوان به خرید سیگار می‌شود. درحالی‌که در حوزه فروش محصولات دخانی ضوابطی در قانون آورده شده است؛ بر اساس ماده ۳ قانون جامع کنترل و مبارزه ملّی با دخانیات، هر نوع تبلیغ، حمایت و تشویق مستقیم و غیرمستقیم به استعمال دخانیات اکیداً ممنوع اعلام شده است.

فروش سیگار در فضای مجازی ممنوع است

ازیک‌طرف، فروش اینترنتی دخانیات در فضای مجازی بدون تبلیغات مستقیم یا غیرمستقیم عملاً ممکن نیست و از سوی دیگر هنوز با یک جستجوی ساده در اینترنت می‌توان به‌سادگی این محصولات را خریداری کرد. بر همین اساس، دیوان عدالت اداری باهدف کاهش آثار سوء اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی مصرف دخانیات برای کم‌کردن دسترسی افراد به آن، فروش مواد دخانی در فضای مجازی را ممنوع اعلام کرده است.

دورزدن قانون ممنوعیت فروش دخانیات به زیر ۱۸ سال توسط فروشگاه‌ اینترنتی

بر اساس آنچه مطرح شد، عملاً با این نحوه عرضه و فروش سیگار اینترنتی به‌مرور علاوه بر افزایش استعمال دخانیات مصرف مواد مخدر در جامعه نیز زیاد خواهد شد. زیرا برخی سایت‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی بدون توجه به پیامدهای منفی فروش اینترنتی مواد دخانی صرفاً در جهت منافع شخصی خود برخلاف قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات عمل می‌کنند.

این در حالی است که طبق قانون، فروش دخانیات به نوجوان زیر ۱۸ سال ممنوع است؛ اما فروش سیگار توسط فروشگاه‌ اینترنتی و تاکسی اینترنتی شهری با این بند قانون مغایرت جدی دارد؛ زیرا فروش اینترنتی دخانیات، با تنها با واردکردن یک کد ملی اشتباه تسهیل گشته و منجر به دسترسی و خرید تمام سنین به سیگار شده است.

از سوی دیگر، فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیز جزو صنوف مجاز فروش محصولات دخانی نیستند؛ چراکه معمولاً افراد به‌صورت خانوادگی به فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای خرید کالا مراجعه می‌کنند به همین دلیل سعی شده تا این فروشگاه‌ها محیطی عاری از دخانیات باشد؛ زیرا ممکن است این مسئله ابعاد سوء تبلیغاتی برای کودکان برجا گذاشته و در نهایت با ایجاد دسترسی راحت‌تر و متنوع‌تر به محصولات دخانی منجر به ترویج آن و بالارفتن آمار شیوع مصرف شود.