فرهنگ یا اقتصاد؛ عامل اصلی فرزندآوری!

به گزارش خبرنگار  گروه جمعیت و تعالی، جمعیت یک موضوع با ابعاد گسترده است و با یک نگاه جامع و نظام مند به جامعه می توان فهمید که تقریباً تمامی ابعاد اجتماعی به شکلی در تعامل با جمعیت است و همه ابعاد فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی امنیتی با موضوع جمعیت ارتباط مستقیمی دارند.

از نخستین موضوعاتی که در بحث جمعیت مطرح می‌شود و زوج های جوان در پاسخ به چرایی بچه‌دار نشدن به آن اشاره می کنند، مسائل اقتصادی است و هر جا که درباره فرزندآوری و جمعیت صحبتی به میان می آید عموماً مخاطبان گلایه اقتصادی مطرح می‌کنند.

مشکلات اقتصادی و فرزندآوری

مشکل اقتصادی یک مسئله جدی است و پیشران اقتصادی در تحقق وضعیت مطلوب جمعیتی بسیار نیرومند است، موضوع فرزندآوری برای زوجین در جامعه مصداق یک سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی درازمدت است و زوجین هر اندازه در شرایط ثبات، آرامش و تعادل بیشتری قرار گیرند، زودتر به فرزندآوری اقدام خواهند کرد.

پرسشی که مطرح می‌شود این است که اگر تمام مسائل اقتصادی مانند تورم و بیکاری حل شود و سیاستگذاری مناسب درباره مشوق‌های اقتصادی تدوین و اجرایی شود آیا مشکل جمعیت کشور حل می‌شود؟ در جواب باید گفته شود که حل نخواهد شد و شواهدی برای اثبات این جواب وجود دارد.

اولین دلیل این است که دهک بالای اقتصادی جامعه که ثروتمندترین دهک جامعه هستند و بیشترین درآمد اقتصادی را  کسب می کنند، کمترین آمار فرزندآوری را به خود اختصاص داده است، این آمار نشان می‌دهد که افزایش رفاه و درآمد اقتصادی خانواده ها با افزایش فرزندآوری رابطه مستقیمی ندارد.

دلیل دوم بر اثبات مدعا این است که کشورهایی وجود دارند که درآمدشان از کشور ما بالاتر اما هنوز مشکل فرزندآوری دارند؛ بنابراین می توان برداشت کرد با استناد به این دو دلیل که اقتصاد شرط لازم برای فرزندآوری است، اما شرط کافی نیست و با بهبود اوضاع اقتصادی به طور قطع مشکل جمعیت حل نخواهد شد.

در بررسی جامعه آماری قابل توجه و اعتنایی درباره زوجین جوان در آستانه ازدواج  که از آنان درباره تعداد فرزندان ایده‌آل پرسیده شد به این نتیجه رسیدند که حدود دو و نیم فرزند یا دو و شش دهم فرزند مورد درخواست زوجین جوان است، لذا حل مسائل و دشواری‌های اقتصادی لزوما به افزایش فرزندآوری منجر نمی‌شود.

نقش فرهنگ در فرزندآوری

بدون تردید بهبود اوضاع اقتصادی خانواده های در افزایش فرزندآوری مهم است، اما تحقق پیش‌شرطهای اقتصادی بدون توجه به پیش شرط اصلی که فرهنگ سازی است تحولی در افزایش جمعیت و ترغیب زوجین به فرزندآوری ایجاد نخواهد کرد.

فرهنگ سازی فرزندآوری در واقع پیشران انگیزه برای افزایش فرزند در جامعه است، فرهنگ سازی فرزندآوری عبارت است از سبک زندگی ایرانیان، نوع معماری خانه ها و شهرها تا شرایطی فراهم کند که در جامعه فشار اجتماعی زیادی که یک مادر با یک یا دو فرزند تحمل می کند کمتر شود.

با ورود نمادها و نشانه های مدرنیته و نمادها و نشانه های پیشرفت مادی محور، فرهنگ کشور صدمه دید،  به عنوان مثال همه عقیده دارند که موحد، مسلمان و معتقد هستند، اما در بسیاری از اوقات فراموش می کنند که  رزق و روزی از جانب خدای متعال تضمین شده و در واقع همه چیز دست خدای متعال است.

غیر از این مطلب بحث برکت و توکل از مفاهیمی جدی در دین اسلام است که  اگر توجه نشود به اقبال خانواده ها به فرزندآوری لطمه می زند.

مشکل ناباروری و سلامت مادران

یکی از عوامل مهم و نیرومند در بحث فرزندآوری بحث ناباروری است که به عنوان یک عامل یا نیروی مهم در بحث فرزندآوری مطرح است، حدود نوزده تا بیست درصد زوجین به اذعان اسناد پزشکی، تجربه ناباروری را به این معنا که سالی که می‌خواستند فرزنددار شوند، اتفاق نیفتاده را در طول زندگی دارند.

بحث سلامت جزو نیروهای پیشران فرزندآوری است که لازم است به آن توجه شود، زیرا سلامت، تغذیه و تقویت مادران  برای فرزندآوری بسیار مهم است و کمک بیمه های سلامت برای تامین هزینه های مادران باردار بسیار با اهمیت است.

یکی از اقدامات موثر برای سلامت بانوان و مادران اقدامات تبلیغی برای توجه خیرین سرمایه‌گذار در این زمینه است تا بتوان تا زمانی که بیمه‌ها فعال و با این قضیه همراه شوند، به کمک زوجینی که توان اقتصادی پایینی-دارند بشتابند و بخشی از این هزینه های فرزندآوری و مادران را تامین  کنند.

مردم خودشان می توانند فرهنگ ساز فرزندآوری باشند و حداقل برای خانواده‌های خود قدم مثبتی بردارند و به افزایش فرزندآوری در جامعه کمک کنند، اگر تمرکز تبلیغی نهادها و سازمان ها به بحث فرهنگ سازی متمرکز شود در زمینه تشویق به افزایش جمعیت موفق تر عمل خواهند کرد.

بنابراین عوامل متعددی در کاهش رشد جمعیت و تمایل به فرزندآوری در بین خانواده ها موثر است و هر کدام نقشی خاص در وجود این معضل دارد، اما وزن عامل فرهنگی نسبت به سایر عوامل سنگین تر است و برای افزایش جمعیت و رشد فرزندآوری از طرف مسئولین و نهادهای متولی باید به این توجه ویژه ای شود.