نقش اساسی پدران در حفظ کرامت و عزت نفس دختران

به گزارش خبرنگار گروه جمعیت و تعالی خانواده خبرگزاری رسا، مریم عبدالباقی استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی در نشست علمی «پدر دختری» از مجموعه نشست‌های «پدر دختری در آینه علم و دین ۲» که با عنوان «تعاملات پدر و دختر در مسائل زیستی» توسط گروه مطالعات خانواده پژوهشکده باقرالعلوم (ع) برگزار شد، ضمن تسلیت به مناسبت سالروز وفات حضرت خدیجه (س)، بحث خود را با محوریت «کرامت دختر و نقش پدر در حفظ آن» آغاز کرد.

وی کرامت را یکی از ارکان اصلی شخصیت انسان دانست و بر اهمیت آن از منظر دین و علم تأکید کرد و با اشاره به آیه‌ «وَإِذَا الْمَوْءُودَةُ سُئِلَتْ، بِأَيِّ ذَنْبٍ قُتِلَتْ» (تکویر، ۸-۹)، افزود: قرآن کریم بارها به مسئله‌ی زنده‌به‌گور کردن دختران در دوران جاهلیت پرداخته است.

استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: در نگاه دینی، کرامت انسانی یکی از اصول بنیادین تربیت دختران است و پدران نقش بسزایی در نهادینه کردن این حس در فرزندان دختر خود دارند.

عبدالباقی با اشاره به اینکه در فرهنگ جاهلیت دختر به دلیل ویژگی‌های ظریف و گرایش به زیبایی، موجودی بی‌ارزش تلقی می‌شد، گفت: قرآن کریم با تأکید بر حفظ کرامت دختران، این نگاه را اصلاح کرده و نقش پدران را در این زمینه پررنگ ساخته است.

وی در ادامه با اشاره به اینکه در سه آیه از قرآن کریم به مسئله‌ی زنده‌به‌گور کردن دختران اشاره شده، اظهارکرد: این امر نشان‌دهنده‌ی مبارزه‌ی اسلام با فرهنگ تحقیر زنان است، آیات قرآن جهت‌گیری مشخصی در حمایت از کرامت زنان دارند و نشان می‌دهند که تربیت دختران باید بر پایه‌ی احترام و عزت نفس باشد.

استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید براینکه پدران نقش کلیدی در شکل‌گیری هویت و عزت نفس دختران دارند و نحوه‌ی رفتار آن‌ها تأثیر مستقیمی بر شخصیت دختران می‌گذارد، افزود: دختران به‌طور طبیعی لطافت، میل به زیبایی و حساسیت بالاتری نسبت به پسران دارند، این ویژگی‌ها نباید تحقیر شوند بلکه باید مورد احترام قرار گرفته و در مسیر صحیح هدایت شوند.

عبدالباقی تصریح کرد: اگر پدر درک درستی از تفاوت‌های ذاتی فرزند دختر خود نداشته باشد، ممکن است ناخواسته باعث تحقیر او شده و احساس کرامتش را خدشه‌دار کند، احساس کرامت در دختران آن‌ها را در برابر فشارهای اجتماعی مقاوم‌تر می‌کند و از نیاز به جلب توجه نامناسب جلوگیری می‌کند.

وی تاکید کرد: دخترانی که از سوی پدران مورد احترام و حمایت قرار می‌گیرند، کمتر دچار آسیب‌های روحی و اجتماعی می‌شوند، عدم توجه به کرامت دختران می‌تواند منجر به رفتارهای ناهنجار، ضعف در تصمیم‌گیری و وابستگی بیش از حد به تأیید اجتماعی شود.

استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی نمونه‌هایی از محبت پدرانه در سیره‌ی اهل بیت علیهم السلام را مطرح کرد و گفت: پیامبر اکرم (ص) هنگام ورود به خانه، ابتدا به دیدار حضرت فاطمه (س) می‌رفتند و دست ایشان را می‌بوسیدند، امام حسین (ع) علاقه‌ی ویژه‌ای به حضرت سکینه (س) داشتند و در اشعار خود از محبتشان نسبت به ایشان یاد می‌کردند، حضرت علی (ع) نیز با حضرت زینب (س) گفت‌وگوهایی عاطفی و تربیتی داشتند که نشان‌دهنده‌ی عمق ارتباط پدر و دختر در فرهنگ اسلامی است.

وی با اشاره به احادیث پیامبر اکرم (ص) درباره‌ی دختران، گفت: بنابر فرموده نبی مکرم اسلام «دختران مایه‌ی رحمت‌اند.»، «هر کس سه دختر را با محبت و احترام بزرگ کند، وارد بهشت می‌شود.» و «از برکت‌های یک زن این است که نخستین فرزندش دختر باشد.»

عبدالباقی با تاکید براینکه دختران حساسیت بیشتری نسبت به انتقاد دارند، بنابراین پدران باید از روش‌های ملایم‌تر و تشویقی استفاده کنند، تصریح کرد: انتقاد مستقیم و خشن می‌تواند به عزت نفس دختران آسیب بزند درحالی‌که روش‌های محبت‌آمیز اثرگذاری بیشتری دارند، مثلا به جای گفتن «نمره‌ی بدی گرفتی، خیلی بد عمل کردی»، بهتر است گفته شود «انتظار بیشتری از تو داشتم، مطمئنم دفعه‌ی بعد بهتر عمل می‌کنی.»

استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه نشست به سؤالات شرکت‌کنندگان در مورد نحوه‌ی رفتار صحیح پدر با دختر، تأثیر کرامت بر سبک زندگی و چگونگی ایجاد احساس عزت‌نفس در دختران پاسخ داده شد و تاکید کرد: دخترانی که احساس کرامت و ارزشمندی دارند کمتر نیاز به جلب توجه از طریق پوشش نامناسب پیدا می‌کنند.

وی همچنین اشاره کرد: بسیاری از مشکلات اجتماعی دختران ناشی از کمبود محبت و عدم دریافت احترام از سوی خانواده، به‌ویژه پدران است و به همین دلیل برخورد صحیح با دختران و احترام به ویژگی‌های آن‌ها در شکل‌گیری شخصیت سالم و قوی در آن‌ها نقش کلیدی دارد.