مکتب امام راحل شاخص، راهنما و ضامن تداوم انقلاب اسلامی

حجتالاسلام سعید هلالیان، پژوهشگر اندیشههای امام خمینی(ره)، در گفتوگو با خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، به بررسی ضرورتها و وجوه نیاز به شناخت مکتب امام و اهمیت آن در حفظ و تداوم انقلاب اسلامی پرداخت و تأکید کرد که شناخت صحیح مکتب امام، تنها راه پیشگیری از تحریف انقلاب و تحقق اهداف بلند آن است.
وی در ابتدای سخنان خود به موضوع توحید محوری و جامعیت مکتب امام اشاره کرد و گفت: یکی از ضرورتهای شناخت مکتب امام توجه به توحید محوری است. منظور از توحید محوری این است که تمامی نظامهای زندگی فردی و اجتماعی انسان - شامل نظام معرفتی، نظام انگیزشی و نظام رفتاری - منشا و مقصد و رویکردی توحیدی داشته باشند. به بیان دیگر هر بعد از زندگی انسان باید بر پایه اندیشه، اخلاق و رفتار توحیدی سامان یابد.
حجتالاسلام هلالیان با استناد به قرآن کریم افزود: قرآن کریم نیز در این زمینه تأکید دارد: ‹…لله رب العالمین› که نشاندهنده اهمیت محوریت توحید در همه ابعاد زندگی انسان است.
وی سپس به جامعیت مکتب امام اشاره کرد و گفت: انسان موجودی چندبعدی است و رشد او زمانی کامل و پایدار خواهد بود که همه ابعاد وجودی و زندگی او مدنظر قرار گیرد. جامعیت به معنای توجه به همه ابعاد و مراتب انسان و تخصیص سهم مناسب به هر بعد متناسب با اهمیت آن است. اسلام به عنوان دین کامل و خاتم برنامهای برای سعادت نهایی انسان دارد و مکتب امام به عنوان بازتاب عملی اسلام ناب در دوران غیبت این جامعیت را به صورت عملی نشان میدهد. امام مردم را دعوت کرد تا به همه ابعاد دین توجه کنند و آن را در زندگی فردی و اجتماعی به فعلیت برسانند بدون اینکه بخشی از دین کنار گذاشته شود.
مکتب امام، شاخص و معیار حرکت
حجتالاسلام هلالیان در ادامه به ضرورت شاخص و معیار برای شناخت مکتب امام پرداخت و توضیح داد: برای هر کاری اگر شاخص، ملاک و معیار مشخصی نداشته باشیم رسیدن به هدف مطلوب دشوار خواهد بود و ممکن است بخشی از اهداف محقق شود اما کامل نخواهد بود. در زندگی فردی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نیز به چنین شاخصهایی نیاز داریم؛ شاخصهایی عینی، واقعی و ملموس. مکتب امام با توجه به ویژگیهای منحصر به فرد خود میتواند چنین شاخص و معیاری باشد و حتی بهترین نمونه برای این منظور باشد.
وی تصریح کرد: برای شناخت اسلام ناب و حرکت در مسیر اسلام حقیقی چه در سطح فردی و چه جمعی و تمدنی مکتب امام به عنوان قطبنما و سنجه قابل اعتماد عمل میکند و بهترین تصویر از اسلام ناب را ارائه میدهد. برای بررسی میزان نزدیکی مکتب امام به اسلام ناب میتوان ابتدا عناصر اسلام ناب را از طریق قرآن، سنت و سیره معصومین استخراج کرد سپس ویژگیهای مکتب امام را بررسی و مقایسه نمود و در صورت تمایل، تجربههای تاریخی و مکاتب رقیب نیز تحلیل شوند. این روش نشان میدهد که مکتب امام همواره در مسیر اقامه اسلام ناب بوده و اقدامهای عملی او متناسب با این هدف طراحی شده است.
مکتب امام و حفظ جهت انقلاب
حجتالاسلام هلالیان سپس به ضرورت شاخص امام برای انقلاب اسلامی و سنجش افراد و جریانها اشاره کرد: انقلاب اسلامی ادامه و امتداد مسیر انبیا و اوصیای الهی است و امام بنیانگذار و مظهر آن است. توجه به انقلاب و حفظ جهتگیری صحیح آن بدون مراجعه به اندیشه و مکتب امام ممکن نیست. همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودهاند، جمهوری اسلامی امتداد انقلاب امام است و مظهر حاکمیت اسلام. امام به دنبال قدرت شخصی نبود و همواره هدف او، تحقق اسلام ناب و حاکمیت ارزشهای آن بود. بنابراین مکتب امام شاخص اصلی برای انقلاب اسلامی و امور منتسب به آن است و این شاخص به ما امکان میدهد شخصیتها، جریانها و گروهها را ارزیابی و سنجش کنیم.
وی تأکید کرد: یکی از چالشهای هر انقلاب حفظ جهتگیریهای اصلی آن است. اگر جهتگیریها حفظ نشود، انقلاب ممکن است به ضد خود تبدیل شود و اهدافش منحرف گردد. کسانی که قصد تغییر هویت انقلاب را دارند اغلب با پرچم رسمی یا به عنوان طرفدار انقلاب ظاهر میشوند اما اقدامات یا اظهارات آنها باعث ایجاد زاویه و انحراف میشود. در چنین شرایطی وجود شاخص مشخص و روشن مانند مکتب امام ضروری است تا مردم بتوانند افراد و جریانهای منحرف را شناسایی کنند و انقلاب در مسیر اصلی باقی بماند.
گفتمانسازی و پیشگیری از تحریف
حجتالاسلام هلالیان در بخش دیگری از سخنان خود به ضرورت گفتمانسازی و ترویج مکتب امام اشاره کرد و گفت: برای حفظ انقلاب اسلامی و تداوم نهضت امام و پیشبرد آن در مسیر تعالی و تکامل نیازمند گفتمانسازی و ترویج حداکثری مکتب امام هستیم. اگر این کار صورت نگیرد جامعه، مسئولان و مردم به تدریج از مسیر نهضت امام فاصله میگیرند و ممکن است این مکتب تحریف یا به صورت ابزاری مورد سوءاستفاده قرار گیرد. تحریف مکتب امام آثار و تبعات منفی جدی به همراه دارد.
وی افزود: شناخت صحیح و دقیق مکتب امام نخستین و کمترین وظیفه برای پیشگیری از تحریف است. امام مسیر ملت ایران را از ناامیدی و وابستگی به امید و تحرک تبدیل کرد و هنوز با آن اهداف فاصله داریم. اگر راه و اصول امام درست شناخته نشود یا تحریف شود ملت ایران در معرض خطر قرار خواهد گرفت بهویژه در برابر استکبار جهانی که چشم از کشور برنمیدارد و تنها وقتی عقب مینشیند که ملت ایران قدرتمند شود.
حجتالاسلام هلالیان خاطرنشان کرد: راه پیشگیری از تحریف بازخوانی اصول و مبانی امام است. بیانات و اقدامات امام در طول نهضت و دوران حکومت اسلامی شامل اصول روشن و قابل استخراج است که کنار هم قرار دادن آنها شاکله کامل شخصیت و مکتب امام را تشکیل میدهد. صاحبنظران و علاقهمندان میتوانند با مراجعه به آثار تدوینشده امام و استخراج اصول، مسیر درست انقلاب را مشخص کنند. ادامه مسیر انقلاب منوط به پایبندی به شاخصها و معیارهای امام است.
روحیه انقلابی، مطالبهگری جوانان و ادامه مسیر انقلاب
حجتالاسلام هلالیان در نهایت به ضرورت پایبندی به روحیه انقلابی و نقش جوانان مؤمن پرداخت و گفت: پس از رحلت امام هر جا ما انقلابی عمل کردیم و با روحیه جهادی پیش رفتیم موفق شدیم و هر جا از این مسیر فاصله گرفتیم، ناکام ماندیم. این پیام مخاطب عام و خاص دارد؛ نسل امروز و آینده، مسئولان، فعالان سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، جوانان، دانشگاهیان و طلاب همه موظفاند که بدانند و عمل کنند. راه رسیدن به اهداف بلند انقلاب مسیر انقلابی و جهادی است و هر روش دیگری سرنوشت متفاوت و نامطلوبی دارد.
وی تأکید کرد: وظیفه هر نسل تاریخی این است که آرمانها و اهداف انقلاب را بپذیرد، حفظ کند پیگیر تحقق آن باشد و به نسل بعد منتقل نماید. جامعه ما نیاز مبرم به تکرار و مطالبهگری مداوم آرمانها دارد و این تکرار سدّی است در برابر تهاجم وسیع ضدانقلاب به افکار عمومی و نخبگان. برای ورود به این میدان لازم است «لشکری از جوانان مؤمن و انقلابی» پای کار بیایند؛ ابتدا خودشان با مبانی و اهداف انقلاب در آینه مکتب امام آشنا شوند و سپس در صورت کوتاهی نهادهای متولی، خود اقدام کنند و با بصیرت عمل نمایند.
حجتالاسلام هلالیان در پایان گفت: مکتب امام راه پیشرفت و تکامل حقیقی و همهجانبه است. برای رسیدن به آن طرح کلی شناخت مکتب امام باید تدوین و پیگیری شود و این آغاز ادامه مسیر انقلاب است.