گزارشی از نشست اساتید و مفسران قرآن با آیت الله اعرافی؛
تحول در تفسیر؛ حوزه علمیه در مسیر «تمدنسازی قرآنی»
هفتمین گام در مسیر تحقق چشمانداز «حوزه پیشرو و سرآمد»، با گردهمایی تخصصی اساتید و مفسران برجسته قرآن کریم برگزار شد.
به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، هفتمین گام در مسیر تحقق چشمانداز «حوزه پیشرو و سرآمد»، با گردهمایی تخصصی اساتید و مفسران برجسته قرآن کریم برگزار شد.
این نشست که با حضور پررنگ و راهبردی آیتالله علیرضا اعرافی، مدیر حوزههای علمیه، همراه بود، به بحث عمیق پیرامون محور کلیدی «تفسیر اجتهادی، نیازهای جامعه و تمدنسازی قرآنی» اختصاص یافت.
هدف اصلی این جلسه، خروج از چارچوبهای سنتی و صرفاً نقلی تفسیر بود؛ جایی که قرآن کریم به مثابه منبعی زنده و پویا، باید در برابر چالشهای نوپدید اجتماعی قرن حاضر، راهکارهای بنیادین ارائه دهد. شرکتکنندگان در این محفل علمی، با تأکید بر تحقق منویات رهبر معظم انقلاب، بر ضرورت «تحول بنیادین در رویکردهای تفسیری» اصرار ورزیدند.
نیاز به «تفسیر تمدنساز»: تعریف هویت علمی جدید
یکی از تأکیدات محوری جلسه، ضرورت تبدیل تفسیر به یک «گرایش» و حتی «رشته علمی مستقل» با عنوان «تفسیر تمدنساز» بود. حجتالاسلام فاکر میبدی، در این راستا اظهار داشت که این شاخه جدید، فراتر از مبانی عمومی تفسیر، نیازمند تدوین مبانی خاص، قواعد ویژه و روششناسی منسجم خود است؛ چرا که دستیابی به تمدنسازی قرآنی بدون نظریهپردازی منسجم امکانپذیر نخواهد بود.
مرجعیت قرآن و پیوند ناگسستنی «اجتهاد و تمدن»
محور دیگر بحث، پیوند میان اجتهاد حوزوی و تحقق تمدن نوین اسلامی بود. حجتالاسلام رضایی اصفهانی با تأکید بر اینکه تمدن نوین اسلامی در بُعد نرمافزاری، متکی بر تحول بنیادین در علوم انسانی و بازگشت به مرجعیت علمی قرآن کریم است، تصریح کرد که تحقق این امر بدون اجتهادهای تخصصی در تفسیر ممکن نیست.
همچنین حجتالاسلام اعتمادی کاشانی معتقد بود ترکیب «فقاهت با تفسیر اجتهادی» موتور محرک آینده حوزه خواهد بود و تمدنسازی قرآنی به معنای استخراج الگوهای کلان اداره جامعه از متن قرآن است.
ترسیم نقشه راه: از پراکندگی تا سند جامع
در میان پیشنهادات عملی مطرحشده، دغدغه «پراکندگی پژوهشها» برجسته بود. حجتالاسلام نجارزادگان بر لزوم تدوین یک سند جامع تمدنسازی قرآنی تأکید کرد؛ سندی که مبانی تمدن اسلامی و نقشه راه اجرایی را مشخص کند تا از اقدامات جزیرهای جلوگیری شود و این حرکت باید با مشارکت همه اندیشمندان جهان اسلام صورت پذیرد.
تربیت مفسران عصر و جهانیسازی پیام
نیاز به تربیت مفسران در سطح چهارم حوزه که توان پاسخگویی به نیازهای روز جامعه را داشته باشند، مورد توجه ویژه قرار گرفت. حجتالاسلام علوی مهر بر توسعه رشتههای میانرشتهای مانند «قرآن و مدیریت» تأکید کرد.
در ادامه، حجتالاسلام والمسلمین زمانی دغدغه «جهانیسازی قرآن کریم» را مطرح ساخت و هشدار داد که اگر پیام جهانی قرآن به درستی عرضه نشود، دیگران با قرائتهای غیر اصیل وارد این میدان خواهند شد.
قرآن؛ سرچشمه همه دانشها و سنگر دفاعی
در ادامه، حجتالاسلام میرکتولی قرآن کریم را سرچشمه همه دانشها دانست و اشاره کرد که حوزه علمیه بهدلیل تمرکز افراطی بر فقه و فلسفه، گاهی از متن قرآن فاصله گرفته است.
همچنین حجتالاسلام رحمانیسبزواری قرآن کریم را کتابی تمدنساز و سنگر اصلی تهاجم دشمن دانست که حرکت تفسیری باید پیوند مردم با آن را تقویت کند.
در نهایت، حجتالاسلام بهروزی لک بر ارزش اجتهاد در تفسیر تأکید کرد و خواهان حرکت به سمت «قرآنیسازی علوم انسانی» شد، مشابه آنچه در تدوین «فقه مضاف» صورت گرفته است.
در جمعبندی، توافق بر استمرار این جلسات، تشکیل کارگروههای تخصصی و تعمیق آموزشهای اجتهادی صورت گرفت؛ مسیری که نشان میدهد حوزه علمیه با تکیه بر تفکر اجتهادی، در حال آمادهسازی خود برای ایفای نقشی محوری در هدایت تمدنی جهان معاصر است.
ارسال نظرات