علوم انسانی غربی بر مبادی معرفتی غیر ارزشی بنا شده است

حجت الاسلام علی جابری، عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی(ره) در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با اشاره به ضرورت بازسازی علوم انسانی گفت: باید توجه داشته باشیم که علوم انسانی رایج دستاورد غرب است، برای همین باید در مطالعه آن شرایط فرهنگی خود را مورد توجه قرار دهیم.

وی ادامه داد: علوم انسانی در قرن هفدهم پدید آمد، این دوران، اوج تفکرات فلسفی بعد از رنسانس است که دو مکتب عقل‌گرایی دکارتی در فرانسه و تجربه‌گرایی در انگلستان به وجود آمد.

این محقق علوم انسانی گفت: قرن هجدهم را از این رو عصر روشنگری نامیده‌اند که دستاوردهای رنسانس، دو مکتب عقل‌گرایی و تجربه گرایی را پدید آورد و به تمام معنویات پشت پا زد.

وی در ادامه با اشاره به شرایط تولید علم اقتصاد در غرب گفت: نگرش عمومی این است که اقتصاد حاصل مطالعه رفتار اقتصادی مردم و برنامه ریزی و سامان دادن آن است لکن این تصور درست نیست.

این استاد حوزه و دانشگاه اظهار داشت: در فلسفه می گویند، اصول موضوعه هر علمی باید در علوم دیگر شکل گرفته باشد و علم اقتصاد هم دارای اصول موضوعه ای است که ریشه در هستی شناسی، انسان شناسی و مباحث دیگر دارد.

وی اظهار داشت: از رنسانس تا تولید علم اقتصاد حدود چهار قرن فاصله است در این فرصت دانشمندان غربی اصول موضوعه علوم دیگر را گرفتند و در اقتصاد تزریق کردند.

این محقق علوم اسلامی گفت: تولد اقتصاد در قرن هفدهم است ولی تا چند دهه بعد از تدوین اقتصاد، تنها اقتصاد سیاسی مطرح است، اقتصاد سیاسی همه مباحث اخلاق، سیاست و مباحث ارزشی اجتماعی را شامل می شده است.

این محقق علم اقتصاد اسلامی گفت: اقتصاد سیاسی تا پدید آمدن نئوکلاسیک ها وجود داشت و بعد مارشال کتابی نوشت به نام اصول علم اقتصاد که از آن به بعد مباحث فنی اقتصاد مطرح شد.

وی تاکید کرد: علم اقتصاد در ابتدا بر اساس مبانی شکل گرفت و تا یک دوره‌ای سیاسی بود ولی پس از آن به مسائل فنی پرداخت.

حجت الاسلام جابری با اشاره به اینکه امروز تنها همان مسائل فنی در اقتصاد مطرح است، گفت: به نظر من در علم اقتصاد یک سری مسائل فنی وجود دارد که ما به طور مستقیم با آن سر و کار داریم و یک سری لایه های پنهان هم وجود دارد که تدوین کنندگان علم اقتصاد زرنگی کرده‌اند و اقتصاد را جهت داده‌اند و نظام اقتصادی را در بستری شکل دادند که اومانیسم مطرح است.

این کارشناس علوم اسلامی گفت: امروز می بینیم لایه های پنهان علم اقتصاد که بر اساس آن علم اقتصاد پی ریزی شده است، در کتابها وجود ندارد و متأسفانه مسائل طوری مطرح شده که جای سؤالی هم برای دانشجویان نمی‌گذارد. /909/ت302/ع