طرح پژوهش تاریخی آثار و کتب دانشمندان شیعی انجام شد

دکتر محمد باغستانی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا از انجام پروژه تحقیقاتی، تاریخ فرهنگ و تمدن شیعی با محوریت آثار علمای شیعی خبر داد.

وی گفت: شیخ آقا بزرگ تهرانی ار دانشمندان بزرگی است که در راستای حفظ و حراست از میراث مکتوب شیعی و ماندگار کردن دانشمندان شیعی دو کتاب «الذریعة إلی تصانیف الشیعة» و «طبقات أعلام الشیعة» را به رشته تحریر درآورد.

این پژوهشگر دینی ادامه داد: الذریعه الی تصانیف الشیعه، حدود بیست و پنج جلد است و در آن 53510 جلد کتاب از نویسندگان شیعی توصیف شده است و طبقات اعلام الشیعه، حدود بیست جلد در ذکر احوال و آثار عالمان شیعه از قرن چهارم تا چهاردهم هجری است.

دکتر محمد باغستانی که خود از دانش آموختگان حوزه علمیه است، به تازگی یک طرح پژوهشی تاریخی بر پایه چینش تاریخی آثار و کتاب های دانشمندان شیعی سامان داده است.

وی در این باره گفت: تاریخ، توان ایجاد سوال دارد و سوال مقدمه ای برای انجام پژوهش است

باغستانی ادامه داد: ریز موضوعات فقهی زیادی مورد توجه تحقیقات علمی قرار گرفته است و پیرامون نماز، ده هزار کتاب به رشته تحریر در آمده است اما با بررسی تاریخی، این سوال ایجاد می شود که چرا در طول پانصد سال، هیچ رساله مستقلی پیرامون این مساله نوشته نشده است.

وی با اشاره به اینکه دید تاریخی می تواند ترسیم کننده شرایط اجتماعی سابق باشد، اظهار داشت: این پروژه تحقیقاتی از سه سال پیش آغاز شده است و قدیمی‌ترین نوشته ها از سده اول تا پایان سده دوم و آغاز تشکیل صفویه مورد بررسی قرار گرفته است.

وی گفت: این دوره زمانی را به چهار بخش تقسیم کرده‌ایم که هر دوره دارای تالیفات خاص خود است و شرایط متفاوت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در آن به نمایش گذاشته شده است.

این محقق تاریخ و تمدن اسلامی گفت: علوم اسلامی در طول تاریخ در بیست و هشت رشته پیگیری می شده است که البته در دوران های خاص برخی اصلی و برخی در حاشیه قرار می‌گرفته، اما این علوم در دوره صفویه محدود شده است.

وی با بیان اینکه در دوران صفویه حجم آثار بالا است، گفت: دوران صفویه تا وقوع انقلاب اسلامی ایران مقطعی دیگر از تاریخ است که به بررسی آثار علمای شیعه در این دوره پرداخته‌ایم.

این محقق تاریخ و تمدن اسلامی اذعان داشت: کتاب مرحوم آقا بزرگ تهرانی و فهرست نسخه‌های کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی محور این تحقیق قرار گرفته است.

این محقق علوم اسلامی، با اشاره به اینکه نرم افزار این پژوهش هم در حال تولید است، گفت: این نرم افزار این قابلیت را دارد که طلاب یافته های خود را به این مجموعه اضافه کنند و این پژوهش را غنی‌تر کنند.

این پژوهشگر علوم انسانی اذعان داشت: با یک کار مقایسه ای بین آثار تالیف شده در حوزه تفکر شیعی و حوزه های علمیه اهل سنت می توان به این نکته پی برد که حجم کارهای شیعه با توجه به کمبود امکانات و شرایط سخت اجتماعی تا چه اندازه بالا و چشمگیر است.

این محقق علوم اسلامی گفت: با سیری در تاریخ فرهنگ و تمدن شیعی می توان به این نتجیه رسید که اگرچه شیعیان در اقلیت بوده اند اما در وزان اکثریت ظاهر شده اند. /909/ت302/ع