تعامل شیعیان امامیه با دیگر مسلمانان در عصر حضور

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، پروژه «تعامل شیعیان امامیه با دیگر مسلمانان در عصر حضور» به قلم سید عبدالله حسینی از پژوهشگران پژوهشکده تاریخ و سیره اهل‌بیت(ع) در حال انجام است و در مرحله اصلاح نهایی قرار دارد.

در این مجال به معرفی این پروژه می‌پردازیم:

شیعیان  هم در گذشته و هم در عصر حاضر، بخشی بزرگی از امت اسلامی را تشکیل می‌دهند. بخشی که پس از وفات رسول الله(ص)  تا امروز همیشه نقش معترض و خواهان اصلاح و بازگشت به روح دین اسلامی را داشته اند. به همین دلیل هم، همیشه تحت فشارهای سهمگین و  مورد  نامهربانی‌های سنگین و شنیدن سخنان زهرآگین بوده اند. هرچند شیعیان همیشه به عنوان یک اقلیت تحت فشار بوده‌اند، در عین حال همیشه نقش‌های  بسیار مهم و تأثیرگذاری در تاریخ  امت اسلامی داشته‌اند. هر بخش از فرهنگ و تمدن اسلامی، نشانی از حضور پر رنگ تشیع دارد. تبیین نقش تشیع  در تاریخ، فرهنگ، تمدن و تفکر اسلامی، نیازمند  مطالعات و پژوهش های  دقیق   و عمیقی  است که تاکنون به صورت مدون  انجام نشده است.

یکی از محورهایی که شایسته درنگ و تأمل  است، نحوه تعامل موجود بین شیعیان به عنوان اصلی‌ترین گروه مخالف در جامعه اسلامی و دیگر مسلمانان است که شیعیان به عنوان اقلیّتی که خلافت بعد از رسول الله(ص) را غصب شده و غیرمشروع و امت را در پذیرش مشروعیت خلفای بنی امیّه و بنی عباس، به خطا رفته می‌دانسته‌اند، تعاملشان با دیگر مسلمانان به چه صورت بوده است؟

تعامل و روابط بین شیعیان و دیگر مسلمانان را می‌توان از دو جهت بررسی کرد: نخست، تعامل بین شیعیان و دیگر مسلمانان از نظر مبانی فکری شیعه  و دوم، تعامل  موجود بین  شیعیان و  دیگر مسلمانان.  موضوع این تحقیق، بیشتر  بررسی تعامل موجود بین شیعیان و  دیگر مسلمانان؛  آن هم فقط در عصر حضور است. اما  تعامل بین شیعیان و دیگر مسلمانان از  نظر مبانی فکری  تشیع، به صورت مستقل، موضوع بحث نیست؛ لکن  تحلیل و درک درست روابط شیعیان و دیگر مسلمانان، بدون آگاهی از مبانی نظری تعامل، بر اساس اصول اسلامی و مبانی فکری تشیع درباره تعامل با دیگر مسلمانان،  میسر نیست؛  لذا در بخشی از فصل اول کتاب، مبانی تعامل شیعیان و دیگر مسلمانان، مورد  بررسی قرار گرفته است.

طبیعی است که نحوه تعامل بین شیعیان و دیگر مسلمانان، در دوره‌های مختلف، از فراز و نشیب‌هایی بر خوردار بوده، ولی باتوجه به حضور اهل بیت(ع) در این مدت و  نقش غیرمستقیم آنان در جهت‌دهی شیعیان، نحوه تعامل موجود بین شیعیان و دیگر مسلمانان، می‌تواند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد. با توجه به حضور اهل بیت(ع)، قطعاً رهنمودهای ایشان در زندگی فردی و اجتماعی شیعیان  مؤثر بوده است، هرچند نمی‌توان گفت که تمام جهت‌گیری‌های سیاسی و اجتماعی شیعیان بر طبق دستور آن بزرگواران صورت می‌گرفته است./997/د102/ی