تنزل از جایگاه والای انسانی نتیجه دوری از سبک زندگی اسلامی است
حجت الاسلام سید علی اکبر حسینی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و مدرس حوزه و دانشگاه، در پاسخ به پرسش‌های «تجمل‌گرایی چیست؟ بد است؟ خوب است؟ چه قدرش بد است؟ چه قدرش خوب است؟ و چرا در بین بسیارى از مردم ما مصرف‌گرایی رواج دارد؟» در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا، گفت: تجمل‌گرایی با توجه به مفهوم رایج و متداول آن یک ضد ارزش محسوب می‌شود، زیرا در آن انسان هدف‌گذاری و محور زندگی خود را بر اساس جلوه‌های ظاهری دنیا بنا می‌گذارد.
وی ادامه داد: به طور طبیعی صرف نظر از معنای لغوی و واژگانی تجمل، به نظر می‌رسد که تجمل‌گرایی و حرکت به سمت آن با شأن انسانی سازگار نبوده و یک نوع غفلت و بی‌خبری از جایگاه، شأن و هدف انسان را با خود به همراه دارد.
چشم پوشی از دنیای غیب و ملکوت نتیجه تفکر غربی
حجت الاسلام حسینی در تبیین علل گرایش جامعه به سمت تجمل گرایی بیان داشت: وقتی اندیشه و نگرش غربی با آن تفکرات لیبرالیستی که سقف آرزوها و آرمان‌های آن دنیا و مطالبات دنیایی است در جامعه اسلامی رواج پیدا کند، نتیجه آن خواهد شد که ما چشم از روی دنیا ماوراء الطبیعه‌ای که قرآن از آن به عنوان عالم غیب و ملکوت نام می‌برد بربندیم.
وی ادامه داد: وقتی ما تدبیر و مدیریت‌مان متناسب با این سبک‌های دنیایی شد، آن آرمان‌ها، امنیت، آزادی و عدالت را در چهارچوب‌های تنگ دنیا خواهیم دید و به طور طبیعی جذابیت‌ها، زیبایی‌ها و شادمانی در این سقف و حد متوقف خواهد ماند.
تجمل گرایی نتیجه محدود کردن زیبایی‌ها و جذابیت‌ها به دنیای مادی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه افزود: وقتی جذابیت‌ها و زیبایی‌ها را محدود به دنیای مادی کردیم و آن را با دنیای خاکی پیوند دادیم، شاهد این اتفاقات در جامعه خواهیم شد و از آن‌جایی که در ذات انسان حس زیبا دوستی و جمال طلبی وجود دارد، فرد در برخود با تنوع محصولات و لوازم زندگی دچار تجملات خواهد شد.
این کارشناس مذهبی در تبیین پیامدها و آفت‌های تجمل گرایی بیان داشت: بی‌خبری، نسیان و خارج کردن خدا از زندگی و نیز دوری از رحمت و رأفت خدا از تعاملات و مناسبات زندگی، نمونه‌هایی ازآفت‌های حاصل از تجمل گرایی است.
وی با اشاره به این‌که خداوند بزرگ‌ترین مجازات‌ها را برای انسان، خود فراموشی و خدا فراموشی دانسته است، اظهار داشت: وقتی فرد خود را از یاد ببرد و نداند که ساخته شده است برای رسیدن به اهداف متعالی در یک دنیای بزرگ‌تر از دنیای مادی، بی‌شک خود را مشغول به کارهای هیچ و پوچ و بسیار جزئی و سطحی خواهد کرد، که این از بزگ‌ترین آفت‌های تجمل گرایی در جامعه محسوب می‌شود.
تنزل از جایگاه والای انسانی نتیجه دوری از سبک زندگی اسلامی
حجت الاسلام حسینی در ادامه افزود: وقتی انسان از آن جایگاه والای خود تنزل می‌کند و از سبک زندگی دینی اسلامی دور می‌شود به تدریج حضور خداوند در زندگی او کم رنگ خواهد شد و مبنا و مفهوم دیگری را خواهد پذیرفت، که در این زمینه خداوند در قرآن در سوره طه می‌فرماید: «آن‌هایی که از یاد ما غافل می‌شوند و ما را فراموش می‌کنند زندگی سراسر رنجی را باید تجربه کنند».
وی با اشاره به غوطه ور شدن انسان در زندگی تجملاتی و اثرات ناشی از آن ابراز داشت: به تعبیر حضرت امیر المومنین(ع) رابطه دنیا و آخرت همانند رابطه مشرق و مغرب است؛ در مسیر حرکت از مشرق به سمت مغرب هر چه قدر از مشرق دور می‌شویم به مغرب نزدیک می‌شویم. بر عکس این قضیه هم حاکم است؛ از این رو این دو را به راحتی با هم نمی‌توان جمع کرد؛ بلکه نیازمند معرفتی خارج از معرفت رایج بشری است.
تلفیق و لذت بردن از دنیا و آخرت کاری بس دشوار
این مدرس حوزه و دانشگاه ادامه داد: در حقیقت تلفیق این دو و لذت بردن از دنیا در کنار حفظ آخرت، مستلزم هنری بزرگ است که یک انسان می‌تواند بدان دست پیدا کند.
این کارشناس مذهبی با اشاره به آفت‌های تجمل‌گرایی در قشر طلبه بیان داشت: هر چند به دلیل نوع مطالعات، نگرش و نوع هستی شناختی که در حوزه‌ها و در فضای معیشتی و زندگی حوزویان وجود دارد، آن‌ها قاعدتاً باید امنیت بیشتری نسبت به ابتلا به تجمل گرایی داشته باشند. از این رو اقتضاء می‌کند که این آفت‌ها کم‌تر باشد و تجربه هم این را اثبات می‌کند که حوزویان در مقایسه با مجموعه‌های دیگر حداقل، کم‌تر اسیر جلوه‌های دنیایی شده‌اند.
وی ادامه داد: اما این مصونیت نیست و تضمینی را به همراه ندارد؛ بلکه فقط فضا مناسب است که او آلوده نشود. از این رو هرگز بدین معنا نیست که چون ما وارد حوزه می‌شویم واکسینه خواهیم شد و مبتلا به دنیا طلبی نمی‌شویم. دنیا پیچیده است حتی محراب و منبر می‌تواند سبب جلوه‌گری شود و حتی می‌توان با نوع پوشیدن لباس و نعلین و محاسن و اندازه آن مبتلا به تجمل گرایی شد.
مبتلا شدن طلاب به تجمل گرایی تأثیر منفی بیشتری در جامعه خواهد داشت
حجت الاسلام حسینی در ادامه افزود: اگر یک شخص عادی و شهروند معمولی مبتلا به دنیا طلبی شود، خود را آلوده و زمین‌گیر کرده است و شاید این امر تأثیر منفی کم‌تری بر دیگران داشته باشد. اما اگر طلبه و روحانی دچار تجمل گرایی شوند، طبیعی است که از یک طرف خود را آلوده کرده است و از طرفی دیگر ذهنیت‌های دیگران را نسبت به دین به اشتباه خواهد انداخت و سبب معیار قرار دادن و الگو برداری جامعه از روی اقدامات او خواهد شد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به راهکارهای دوری از تجمل گرایی بیان داشت: اگر ما تجمل گرایی را به عنوان پدیده و جریانی نادرست و نیز یک آفت مخرب بدانیم، باید هم عوامل گسترش آن را شناسایی کنیم و هم مهم‌تر از آن، عوامل پیشگیری آن را مورد شناسایی قرار دهیم.
نقش به سزای رهبران دینی، هنرمندان و ورزشکاران در پیشگیری از تجمل گرایی در جامعه
وی ادامه داد: در پیشگیری از تجمل گرایی کسانی هم‌چون رهبران دینی، رهبران احزاب، هنرمندان، ورزش کاران و به طور کلی کسانی که از محبوبیت نسبی و از یک نوع قداست اجتماعی و دینی برخوردارند، می‌توانند نقش به سزایی داشته باشند.
این کارشناس مذهبی در پایان افزود: این دسته از افراد با نوع رفتار و گفتمانی که در زندگی آن‌ها حاکم است و نیز تعاملی که با جامعه دارند، با درک درستی از آفت‌ها و آسیب‌های تجمل گرایی می‌توانند در پیشگیری از گسترش تجمل گرایی در جامعه نقش مؤثری داشته باشند.
شایان ذکر است، مقام معظم رهبری در دیدار جوانان خراسان شمالی به ارائه فهرستی از آسیب‌های سبک زندگی پرداختند و بیست پرسش مطرح کردند. دو پرسش از این پرسش‌ها مربوط به موضوع دروغ بود.
گفتنی است، پرسش‌های زیر بخشی از پرسش‌های مطرح شده از سوی مقام معظم رهبری است:
چرا فرهنگ کار جمعى در جامعه‌ى ما ضعیف است؟
علت کار گریزی چیست؟
چرا در روابط همسایگى‌مان رعایت‌های لازم را نمی‌کنیم؟
چرا در زمینه‌ى فرهنگ رانندگی، مردمان منضبطى به طور کامل نیستیم؟
حد زاد و ولد در جامعه‌ى ما چیست؟
الگوى تفریح سالم چیست؟
نوع معمارى در جامعه‌ى ما چگونه است؟ چقدر متناسب با نیازهاى ماست؟
در بین ما دروغ چه قدر رواج دارد؟
چرا در برخى از بخش‌های کشورمان طلاق زیاد است؟
علت پرخاشگرى و بى‌صبرى در میان بعضى از ماها چیست؟
چه قدر به قانون احترام می‌کنیم؟ علت قانون گریزی در برخى از مردم چیست؟
انضباط اجتماعى در جامعه چه قدر وجود دارد؟
وجدان کارى در جامعه چه قدر وجود دارد؟
چرا برخى از حرف‌های خوب، ایده‌هاى خوب، در حد رؤیا و حرف باقى می‌ماند؟
چه کنیم که ریشه‌ى ربا در جامعه قطع شود؟
آپارتمان‌نشینى چه قدر براى ما ضرورى است؟
تجمل‌گرایی چیست؟ بد است؟ خوب است؟ چه قدرش بد است؟ چه قدرش خوب است؟
چرا در بین بسیارى از مردم ما مصرف‌گرایی رواج دارد؟
چرا پشت سر یکدیگر حرف می‌زنیم؟
چرا در برخى از بخش‌های کشورمان روى آوردن جوان‌ها به مواد مخدر زیاد است؟
چرا صله‌ى رحم در بین ما ضعیف است؟
طراحى لباسمان چه قدر متناسب با نیازهاى ما و عقلانى و منطقى است؟
آرایش در بین مردان و زنان چه قدر درست است؟
آیا ما در معاشرت‌های روزانه، به همدیگر به طور کامل راست می‌گوییم؟
بعضى‌ها با داشتن توان کار، از کار می‌گریزند؛ علت کار گریزی چیست؟
علت پرخاشگرى و بى‌صبرى و نا بردباری در میان بعضى از ماها چیست؟
حقوق افراد را چه قدر در رسانه‌ها، در اینترنت و... مراعات می‌کنیم؟
تولید کیفى در بخش‌های مختلف، چه قدر مورد توجه و اهتمام است؟
چرا به ما می‌گویند که ساعات مفید کار در دستگاه‌هاى ادارى ما کم است؟
چرا در بعضى از شهرهاى بزرگ، خانه‌هاى مجردى وجود دارد؟ این بیمارى غربى چگونه در جامعه‌ى ما نفوذ کرده است؟
چه کنیم که طلاق و فروپاشى خانواده، آن‌چنان که در غرب رایج است، در بین ما رواج پیدا نکند؟
چه کنیم که زن در جامعه‌ى ما، هم کرامت و عزتش حفظ شود، هم وظائف اجتماعی‌اش را انجام دهد و هم حقوق اجتماعی و خانوادگی‌اش محفوظ بماند؟
چه کنیم حق همسر، حق فرزندان رعایت شود؟
/9192/501/ر