به مناسبت سالروز ولادت امام محمدتقی؛
ویژه نامه اینترنتی «الجواد» منتشر شد
خبرگزاری رسا ـ ویژه نامه اینترنتی «الجواد» به مناسبت سالروز ولادت امام محمدتقی(ع) در پایگاه اطلاع‌رسانی دانش‌آموختگان جامعةالمصطفی منتشر شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، ویژه نامه اینترنتی «الجواد» شامل موضوعاتی همچون نمایی از زندگانی امام محمد تقی(ع)، فروغ ولایت و سیمای پرفروغ و عالمتاب امام جواد(ع) در پایگاه اینترنتی دانش‌آموختگان جامعةالمصطفی منتشر شد.
از جمله مقالات این ویژه‌نامه می‌توان به موضوعاتی همچون نمایی از زندگانی امام محمد تقی(ع)، فروغ ولایت، سیمای پر فروغ و عالمتاب امام جواد(ع)، آثار و سیمای پیشوای نهم(ع)، یاران، راویان و شاگردان امام جواد(ع)، شبهه درباره امامت امام، تصریح به امامت امام جواد(ع) در لسان بزرگان، امام بخشنده، امام جواد(ع) مولودی با برکت، برگ‌هایی زرین از مکارم اخلاق امام جواد(ع)، نامه‌هایی از امام رضا(ع) به ابن الرضا(ع)، گزیده سخنان امام جواد(ع)، دعاهای امام جواد(ع)، محبت امام جواد(ع) به حضرت فاطمه(س)، معجزات و کراماتی از حضرت جوادالائمه(ع) و پیامک ویژه ولادت امام جواد(ع) اشاره کرد.
نمایى از زندگانى امام محمد تقی علیه السلام
در مقاله‌ای از این ویژه‌نامه آمده است: نام مبارک امام نهم «محمد»، کنیه حضرت «ابوجعفر» و لقب او«تقی» و«جواد»، ولادت ایشان در سال 195 ه.ق در شهر مدینه بوده، در روز و ماه ولادت امام جواد(ع) بین مورخین اختلاف شده، عده‌ای آن را نیمه ماه رمضان و بعضی دهم ماه رجب ذکر کرده‌اند.
مادر حضرت «سبیکه» از خاندان «ماریه قبطیه»، همسر پیامبر خدا به شمار می‌رود، از نظر فضائل اخلاقی در درجه والایی قرار داشت و برترین زنان زمان خود بود، امام هشتم حضرت علی بن موسی الرضا علیه‌السلام از او به عنوان بانویی منزه و پاکدامن یاد می‌فرمود.
به هنگام شهادت پدر بزرگوار خویش، حضرت حدود هشت سال داشتند و دو خلیفه به نامهای مأمون و معتصم از خلفای عباسی معاصر با عصر امام جواد علیه‌السلام بودند.
امامت در سنین کودکی
در امر امامت آنچه مهم است، تنصیص امام سابق بر امامت امام پس از خود است که شیخ مفید آن را از شماری از اصحاب بزرگ و نزدیک به امام علیه‌السلام درباره امامت امام جواد علیه‌السلام نقل کرده از آن جمله، علی بن جعفر بن محمد الصادق علیهماالسلام، صفوان بن یحیی، معمر بن خلاد، حسین بن بشار، ابن ابی نصر بزنطی، ابن قیام واسطی، حسن بن جَهم، ابویحیی صنعانی خیراتی و گروهی دیگر.
از این روایات به خوبی برمی‌آید که امام رضا علیه‌السلام در موارد متعدد و مناسبت‌های گوناگون، امامت فرزند بزرگوارشان را گوشزد کرده و اصحاب را در جریان امر گذاشته است و نزد شیعیان و علمای شیعه اصلا مسأله کوچکیِ سن مطرح نبوده بلکه عقیده ایشان بر این پایه بوده که اگر امر از جانب خدا باشد فرقی بین طفل یک روزه و شیخ صد ساله نیست و این از مسلمات عقائد شیعه است.
اما از آنجا که حضرت جواد (علیه‌السلام) نخستین امامی بود که در سن کودکی جانشین پدر بزرگوار خود امام رضا علیه‌السلام گشت طبعا بین ضعفای شیعه و همچنین علمای اهل سنت و فِرَق دیگر این سؤال پیش می‌آمد که چگونه یک انسان 8 ساله می‌تواند مسؤولیت حساس و سنگین امامت و پیشوایی مسلمانان را برعهده بگیرد و به عبارت دیگر آیا ممکن است انسانی در چنین سن بتواند جانشین پیامبر خدا باشد.
از اینرو گروه‌های مختلفی از شیعیان برای اطمینان قلب از راه‌های دور و نزدیک به محضر امام علیه‌السلام شرفیاب شده و بعد از سؤال‌های گوناگونی که از جنابش می‌پرسیدند و معجزات و غیب‌گویی‌های حضرت، دلشان آرام گشته و به امامت آن حضرت اقرار می‌کردند، مجالس زیادی امام علیه‌السلام برای پاسخ‌گویی به سؤالات ایشان حاضر شد و از آنجا که علم او علم رسول الله بود به تمامی سؤالات ایشان پاسخ می‌داد.
گاهی بعضی از دوستان حضرت متعرض کمی سن آن حضرت می‌شدند، آن حضرت در جواب، اشاره به جانشینی سلیمان از داود علی نبینا و آله و علیهما السلام کرده و می‌فرمود: «حضرت سلیمان، هنگامی که هنوز کودکی بیش نبود و گوسفندان را به چرا می‌برد، حضرت داود او را جانشین خود کرد، در حالی که عباد و علمای بنی‌اسرائیل این عمل او را انکار می‌کردند.
در اینجا لازم به ذکر است کسانی که عقائد شیعه را زیر سؤال می‌برند و بدون علم و آگاهی، سخن از بطلان عقیده شیعه از جمله صحیح بودن امامت یک طفل به میان می‌آورند باید به آنها گفته شود که شما حتی کلام خدا را نخواندید و نفهمیدید، خداوند درباره حضرت یحیی می‌فرماید:«و آتیناه الحکم صبیّاً؛ یعنی ما به یحیی در کودکی مقام نبوت دادیم».
حضرت عیسی علی نبینا و آله و علیه‌السلام در گهواره فرمود:« انّی عبدالله آتانی الکتاب و جعلنی نبیّا؛ من بنده خدا هستم او به من کتاب عطا کرده و مرا پیامبر قرار داده است».
امام رضا علیه‌السلام به یکی از یاران خود به نام «معمر بن خلاد» فرمودند: « من ابو جعفر را جانشین خود قرار دادم، ما خاندانی هستیم که کوچک‌تران ما مو به مو از بزرگانمان ارث می‌برند».
تصریح به امامت امام جواد (ع) در لسان بزرگان
در مقاله دیگری از این ویژه‌نامه می خوانیم: علی بن جعفر الصادق علیه‌السلام، معروف به عُریضی، آخرین فرزند امام جعفر صادق و برادر امام موسی کاظم علیه السلام بود، در سال 146 قمری، یعنی دو سال قبل از شهادت امام جعفر صادق علیه السلام در شهر مدینه دیده به جهان گشود و در دامان پدرش جعفر بن محمد علیه السلام و برادرش امام موسی کاظم علیه السلام پرورش یافت.
او می‌گوید من در چهار سفر عمره، برادرم موسی بن جعفر علیه السلام را همراهی کردم و ملازم آن حضرت بودم که در آن سفرها خاندان موسی بن جعفر علیه السلام نیز همراه امام بودند، سفر عمره اول 26 روز و سفر دوم 25 روز و سفر سوم 24 روز و سفر دیگر 21 روز از مکه تا مدینه راه پیمود.
علی بن جعفر عریضی پس از شهادت امام هفتم علیه السلام، ملازم و حامی امام رضا علیه السلام شد، او نقل می‌کند در زمانی که برادران و عموهای آن حضرت بر وی شوریدند و ستم روا داشتند و درباره فرزندش حضرت جواد علیه السلام، تردید کرده و نسبت ناروا دادند، من به پا خواستم و دست ابو جعفر محمد بن علی علیه السلام، فرزند علی‌بن‌موسی‌الرضا را گرفتم و گفتم: «اشهد انک امامی؛ گواهی می‌دهم که به یقین تو امام و پیشوای منی».
امام رضا با مشاهده این صحنه گریست و فرمود: «عموجان، آیا از پدرم نشنیدی که می‌فرمود: رسول خدا فرمود: «بأبی ابن خیره الاما النوبه الطیبه؛ پدرم فدای پسر بهترین و پاک‌ترین کنیز ثوبیه باد(اشاره به امام جواد علیه السلام )، گفتم: «راست می‌گویی جانم فدایت باد».
وی پس از شهادت امام رضا علیه السلام، با این که خود در علم و فضل، تقوا و پارسایی و فضایل اخلاقی نزد همگان مشهور بود، از امام جواد علیه‌السلام که نوجوانی خردسال بود پیروی می‌کرد و اّن را برای خود افتخار می‌دانست.
نقل است که هر گاه امام جواد علیه السلام را می‌دید، برمی‌خواست و به پای آن حضرت می‌افتاد و دست امام را می‌بوسید و به هنگام رفتن حضرتش، کفش وی را جفت می‌کرد، این تواضع و خاکساری علی بن جعفر، سبب شد تا دیگران بر وی خرده گیرند، در جواب شخصی که با اعتراض گفت: تو با این سن و مقام، چگونه این کودک(امام جواد علیه السلام) را امام خود می‌دانی، فرمود:«خاموش باش، تو از شیاطین هستی، آن گاه محاسن سفید خود را به دست گرفت و گفت: خداوند این محاسن سفید را لایق ندانسته و آن کودک را شایسته مقام امامت دانسته است، با این وجود، فضل او را منکر می‌شوی».
به هر روی علی بن جعفر از محضر چهار معصوم علیه السلام بهره‌ها برد و احادیث فراوانی شنید و آنها را به آیندگان سپرد، گویند وی به درخواست مردم کوفه، مدتی به آن شهر رفت و اهل کوفه احادیث زیادی از وی شنیدند.
آنگاه بنا به تقاضای شیعیان قم به این شهر آمد، قمی‌ها از محضر او و از علم سرشارش بهره‌مند شدند، بنا به نقلی در همین شهر درگذشت و در مکانی که بعدها به گلزار علی بن جعفر شهرت یافت، دفن شد.
محمدتقی مجلسی، پدر علامه محمدباقر مجلسی این نظریه را پذیرفته است، ولی برخی دیگر از علما مدفن او را قریه»عریض » در حوالی مدینه دانسته‌اند.
اکنون نیز در عریض مقبره و قبه‌ای است که نزد مردم مدینه به مقبره علی بن جعفر الصادق علیه السلام مشهور است، برخی مقبره علی بن جعفر که در شهر سمنان واقع است را منسوب به او می‌دانند که از نظر اهل تاریخ بسیار بعید است.
برگ‌هایی زرین از مکارم اخلاق امام جواد علیه السلام
در این مقاله از ویژه نامه الجواد چنین آمده است: زندگی امام جواد علیه السلام همچون سایر ائمه علیهم السلام مالامال از مکارم اخلاق و فضایل متعالی است.
توصیه امام جواد علیه السلام به حاکم سیستان درباره یکی از یاران
مردی از طایفه بنی حنیفه از اهالی سیستان می گوید: با امام جواد علیه السلام در اولین سال خلافت معتصم در سفر حج همراه شدم، روزی سر سفره به او عرض کردم:«فدایت شوم، حاکم منطقه ما مردی است که ولایت شما اهل‌بیت را قبول دارد و دوستدار شماست، من بدهکارم و باید مالیات‌هایی را به دیوان او بپردازم، اگر صلاح می‌‌بینیید برای او نامهای بنویسید و از او بخواهید مراعات مرا بکند».
امام فرمود:«من او را نمی‌شناسم»، گفتم:«همان‌طور که عرض کردم از دوستان شما اهل‌بیت است و نوشته و توصیه شما برای من سودمند است».
امام جواد علیه السلام کاغذی طلبید و چنین مرقوم فرمود:«بسم الله الرحمن الرحیم، آن کس که نامه مرا می آورد، برایم از مذهب نیکوی تو سخن گفته است، به درستی که بهره تو تنها نیکی‌هایی است که در حق برادرانت می‌کنی، پس همواره به برادرانت نیکی کن و بدان که خداوند متعال از تو سؤال می‌کند و تو در کارهایت مسؤول هستی، اگر چه به سبکی ذره‌ای خردل باشد».
وارد شهرم شدم، خبر ورودم به حسین بن عبدالله نیشابوری حاکم رسیده بود و او برای استقبال از من، دو فرسخ از شهر خارج شده بود، من نامه امام جواد علیه السلام را به او دادم، او نامه را گرفت و بوسید و بر چشمش نهاد و پرسید:«خواسته‌ات چیست»، گفتم:«مالیاتی در دیوان شما بدهکارم»، او دستور داد مرا معاف کنند، آنگاه گفت:«تا وقتی من حاکم هستم مالیات نده».
سپس حال خانواده‌ام را پرسید و دستور داد هر سال به من و همه افراد خانواده‌ام کمک مالی شود و تا زنده بود، من مالیاتی پرداخت نکردم و کمک‌های او نیز به من قطع نشد.
ائمه علیهم السلام مظهر لطف و کرم حضرت حق جل و علا نسبت به دوست و دشمن هستند، یاران امام جواد علیه السلام نیز مشمول روابط کریمانه و صمیمانه ایشان بوده‌اند.
کمک امام جواد علیه السلام به غارت زدگان
احد پسر حدید می گوید: در راه حج، راهزنان به کاروان ما حمله کردند، وقتی وارد مدینه شدم، امام جواد علیه السلام را دیدم، امام مرا به منزلش دعوت کرد و من ماجرای راهزنی قافله خود را برایش بازگو کردم.
امام جواد علیه السلام دستور داد به من جامه و مقداری پول دادند، آن گاه به من فرمود:« این دینارها را در میان همسفرانت تقسیم کن، به اندازه‌ای که راهزنان از هر کس سرقت کرده‌اند»، من دینارها را تقسیم کردم، به هر کس دقیقا همان اندازه رسید که از دست داده بود، نه کمتر نه بیشتر.
توصیه خیرخواهانه امام جواد علیه السلام به یکی از یاران
یکی از یاران امام جواد علیه السلام می‌گوید:با حماد بن عیسی می‌خواستیم از مدینه خارج شویم و برای خداحافظی نزد امام جواد رفتیم، امام به ما فرمود:«تا فردا صبح از شهر خارج نشوید.»
اما وقتی از منزل امام خارج شدیم، حماد به من گفت:« من امشب راه می‌افتم چون بارم از شهر خارج شده است»همان شب، در راه، سیل آمد و حماد غرق شد.
مهربانی نسبت به یاران
محمد بن ولید کرمانی می گوید: به منظور دیدن امام جواد علیه السلام به سمت منزل آن حضرت رفتم، جمعیت انبوهی در آستانه درب ورودی حضور داشتند، به سایه بانی پناه بردم تا هنگام نماز ظهر شد نماز ظهر که خواندیم، از پشت سر احساس کردم کسی ایستاده است متوجه شدم دیدم امام جواد علیه السلام است به سمت امام رفتم و دستش را بوسیدم حضرت نشست و از ورودم سؤال کرد پس از آن فرمود: «تسلیم باش» عرض کردم: فدایت شوم تسلیم هستم.
حضرت سه بار فرمود: تسلیم باش و من هم سه بار پاسخ دادم تسلیم هستم و راضی‌ام ای پسر رسول‌الله، پس از این گفت‌وگو خداوند آنچه شک و شبهه در دلم بود از بین برد تا جائی که اگر تلاش می‌کردم که مجددا شک و شبهه داشته باشم نمی‌توانستم.
فردا صبح زود به قصد دیدن امام جواد علیه السلام روانه منزل امام شدم ولی کسی را نیافتم و از شدت گرسنگی و تشنگی، آب می‌آشامیدم که حرارت ناشی از گرسنگی و تشنگی را بخوابانم، در این هنگام غلامی آمد که طبقی همراه داشت که در آن غذاهای رنگین بود و غلام دیگر با طبقی همراه با طشت و ظرف مخصوص آب آمد و در برابر من گذاشتند و گفتند امام جواد علیه السلام دستور فرموده که بخوری، از خوردن که فارغ شدم امام آمدند و من نیز با احترام برخاستم و به سمتِ آن حضرت حرکت کردم حضرت دستور داد که بنشینم و بخورم من هم شروع به خوردن کردم.
حضرت نگاهی به غلام انداخت و به او فرمود: «تو هم با او بخور تا او راحت بخورد، پس از این که از خوردن دست کشیدم و سفره بر چیده شد، غلام رفت که آنچه را که از غذاها ریخته بود بردارد.
حضرت فرمود: دست نگهدار، دست نگهدار، آنچه از اضافه غذاها روی زمین می ریزد اگر در صحراست، جمع مکن و رهایش کن اگر چه راه گوسفندی باشد، ولی آنچه در خانه می ریزد و بجا میماند جمع آوری کن.
امام جواد علیه السلام و سفارش به بردباری
لباس‌ها و پارچه‌های قیمتی و ارزشمندی را برای امام جواد علیه السلام می‌بردند که در میان راه ناگهان راهزنان همه را غارت کردند، شخصی که مسؤول حمل پارچه‌ها بود، نامهای نوشت و امام را در جریان واقعه قرار داد.
امام جواد علیه السلام نیز در پاسخ نامه چنین نوشت:« جان‌ها و اموال ما از بخشش‌های لذت‌بخش خداوند است و از امانت‌هایی که در اختیار ما قرار داده است، خداوند به وسیله اینها انسان را بهره‌مند می‌سازد و آنچه از دست می رود، خود خداوند می‌گیرد و برایش پاداش و اجری مقرر می‌کند، هر کس در این ماجراها جزع و بی‌تابی‌اش بر صبر و بردباریش چیره شود، اجر خویش را از دست داده است، از چیرگی جزع بر صبر و بردباری به خداوند پناه می‌بریم».
ویژه نامه اینترنتی «الجواد» به مناسبت سالروز ولادت امام محمدتقی(ع) در پایگاه اطلاع‌رسانی دانش‌آموختگان جامعةالمصطفی منتشر شده است و علاقه‌مندان به مشاهده و استفاده از این ویژه‌نامه می‌توانند به نشانی اینترنتی http://alumni.miu.ac.ir/index.aspx?siteid=2&siteid=23&pageid=6175 مراجعه کنند./907/ت302/ن
ارسال نظرات