فضای گفتوگو با گناه‌کاران باید همراه آرامش باشد / اخم کردن بر گناهکار غیر شرعی است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام محمد حسین حقجو، استاد حوزه و دانشگاه شب گذشته در دوره گفتمان عقاید و اندیشه‌های اسلامی با عنوان سبک زندگی اسلامی و فرآیند تربیت از منظر قرآن و عترت که با حضور طلاب و اقشار مختلف مردم در مدرسه مبارکه فیضیه برگزار شد به بررسی عوامل کبیره شدن گناه صغیره پرداخت.
وی گفت: اصرار بر گناه، بی توجهی به صغائر، خوشحال شدن، لذت بردن و آشکار کردن گناه از عوامل کبیره شدن گناه صغیره است، یعنی گناهی ممکن است کوچک باشد ولی فرد می‌تواند با انجام این کارها آن را تبدیل به یک کبیره بکند.
این کارشناس مسائل دینی با تأکید بر این‌که وقتی فردی به گناهان خود پی‌برد باید به دنبال جبران آن‌ها باشد، اظهار داشت: انسان باید در حالت خوف و رجا باشد، البته امیدی که سبب بی‌پروایی، بی‌خیالی فرد و ترسی که سبب ناامیدی از رحمت خداوند متعال شود درست نیست.
نباید در بیان خوف و رجا افراط و تفریط کرد
وی ادامه داد: متأسفانه برخی از افراد در بیان خوف و رجا نیز افراط و تفریط می‌کنند، برای مثال برخی از افراد می‌گویند اگر فرد یک قطره اشک برای امام حسین(ع) بریزد تمام کارهای اشتباه او بخشیده می‌شود، برخی از افراد نیز می‌گویند چون فلانی نماز نمی‌خواند در قعر جهنم است.
حجت‌الاسلام حقجو با اشاره به روایات ائمه(ع) درباره جبران گناهان خاطرنشان کرد: امام رضا(ع) در روایتی می‌فرمایند «اگر فردی قدرت بر جبران گناه ندارد پس زیاد بر محمد و آلش صلوات بفرستد»، صلوات ضعف روحی و روانی را کم کرده و سبب می‌شود فرد در برابر گناه مقاوم شود.
وی افزود: همچنین در روایات معصومان(ع) خوش اخلاقی و انجام عمل نیک از عوامل مهم پالایش فرد از گناه شمرده شده است، فرد باید با انجام کارهای خیر و خوش رفتاری با دیگران گناهان خود را ذوب کند، حتی در روایتی آمده فرد بهتر است با عضوی که گناه انجام داده است با همان عضو کار خیر انجام دهد، برای مثال اگر فردی چشم چرانی کرده بیشتر به تلاوت و نگاه کردن به قرآن مشغول شود.
فضای گفتوگو با گنه‌کاران باید همراه آرامش باشد
استاد حوزه و دانشگاه متنوع بودن راه‌های بیان شده برای پالایش گناهان از سوی اهل‌بیت(ع) را از راه‌های تشویق افراد برای ترک گناهان دانست و بیان داشت: امام هادی(ع) در روایتی می‌فرمایند «گریه بر سید الشهدا(ع) سبب از بین رفتن گناهان می‌شود».
وی تصریح کرد: البته فرد باید به دنبال جبران حق الناس و یا حق الله قابل جبران باشد چرا که حق الناس و یا حق‌الله که فرد می‌تواند قضا آن را انجام دهد با توبه کردن بخشیده نمی‌شود، بلکه باید حق مردم را ادا کرد.
این کارشناس مسائل دینی سجده کردن و بیماری را از دیگر عوامل پالایش فرد از گناهان خواند و گفت: در روایتی از معصوم(ع) وارد شده «سجده سبب ریختن گناهان فرد می‌شود همان‌گونه که باد سبب ریخته شدن برگ درختان می‌شود».
وی در ادامه به راه‌های شناسایی مشکلات افراد اشاره کرد و خاطرنشان کرد: آماده سازی و ایجاد فضای مناسب از مهم‌ترین عوامل شناخت مشکلات دیگران است، یعنی والدین و اساتید باید فضای بحث و گفتوگو را همراه آرامش، اطمینان و امنیت ایجاد کنند تا فرد مشکل خود را بیان کند.
اخم کردن بر گناهکار در شرع قابل قبول نیست
حجت‌الاسلام حقجو خاطرنشان کرد: تا مربی به لایه‌های درونی افراد پی نبرد نمی‌تواند مشکلات آن‌ها را حل کند و یکی از راه‌های پی بردن به درون افراد سخن گفتن با آرامش با این افراد است، اگر فردی در سخن گفتن احساس امنیت و آرامش نکند عوامل و دلایل انجام اشتباهات خود را بیان نمی‌کند.
وی افزود: ابراز علاقه و احترام گذاشتن به دیگران از دیگر راه‌های است که مربی می‌تواند به وسیله آن به مشکلات افراد پی‌ببرد، از نظر شرع اخم کردن به گنه‌کار درست نیست، در گفتوگو باید مراقب باشیم تا فرد را ناامید نکنیم.
استاد حوزه و دانشگاه حمایت سیمای، گفتاری، رفتاری، پنداری و احساس دلسوزی را از دیگر عوامل شناخت مشکلات دیگران برشمرد و خاطرنشان کرد: مربی باید نسبت به مشکلات افراد مدیریت داشته باشد و از مواردی که قابل اجرا است شروع کند، یعنی ممکن است فردی چندین گناه انجام دهد در این صورت مربی باید گناهانی که راحت‌تر قابل ترک هستند را برای فرد خطاکار تجویز کند و در مراحل بعدی ترک گناهان دیگر را بیان کند.
چگونه می‌توان به وسیله چهره به مشکلات افراد پی برد؟
وی تأکید کرد: البته در هنگام شنیدن سخنان افراد نیز می‌توان برخی از نکات تربیتی را به طرف مقابل بیان کرد، در این صورت فرد احساس اعتماد به نفس کرده و در پی حل مشکل خود بر می‌آید؛ نباید به گونه‌ای با فرد خطاکار رفتار شود که احساس کند تنها او در انجام خطاهای خود نقش داشته و ناامید از اصلاح خود شود.
کارشناس مسائل خانواده با بیان این‌که سیما و چهره افراد می‌تواند چهل و نه حالت روانی مثبت و منفی را منعکس کند، بیان کرد: براساس بررسی محققان پیشانی سی، چشمان بیست و پنج و تن صدای فرد چهل حالت روانی را بیان می‌کند.
وی در پایان یادآور شد: البته می‌توان با تست روانشناسی، آزمایشات پزشکی، توجه در نوع داستان و خاطره‌گویی، نقاشی، خطاطی افراد به مشکلات آن‌ها پی‌برد./993/پ201/ن