«مهدویت» در سند چشم انداز ۲۰ ساله مهجور مانده است

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از شبستان، در رابطه با جایگاه آموزه های مهدوی در سیاست های کلان کشور و خلأهای موجود در این زمینه و ارائه راهکار برای کاربردی کردن مباحث مهدوی در عرصه های مختلف با حجت الاسلام ابراهیم باقرزاده، مدرس سطوح عالی حوزه و مولف مهدوی گفت و گویی داشته است که بخش اول این گفت وگو را در ذیل می خوانید:

حجت الاسلام باقرزاده در ابتدا با اشاره به پیشینه و سابقه طرح مباحث مهدوی در کشور گفت: عرصه مهدویت یکی از عرصه‌های قابل تأمل در دین است که می‌تواند در عرصه‌های مختلف زندگی انسان تاثیرگذار باشد. ما بعد از انقلاب مکان یا نهاد مستقلی نداشتیم که به شکل متمرکز روی مباحث مهدوی کار کند تا بتوان از این طریق معارف مهدوی را در جامعه بسط و گسترش داد. تا اینکه در سال 79 ضرورت تشکیل مجموعه‌ای با ماموریت در حوزه مهدویت که به صورت علمی، کاربردی و تاثیرگذار در این زمینه فعالیت کند، توسط حجت‌الاسلام قرائتی در محضر مقام معظم رهبری مطرح شد.

وی افزود: نگاه به مهدویت، قبل از انقلاب عمدتا یک نگاه احساسی بود؛ برگزاری جشن های نیمه شعبان و چراغانی کردن و شیرینی و شربت و همین؛ برخی برنامه‌ها نیز در شهرهای بزرگ انجام می شد که هیچ سنخیتی با امام زمان(عج) نداشت. البته افراد متدین آن زمان نیز در دعای ندبه و زیارت جمکران و ... شرکت داشتند. اما به اقتضای زمان و با توجه به هجمه سنگینی که دشمن علیه مهدویت آغاز کرد - از طریق فیلم ها، کتاب ها، مجلات، شخصیت هایی مانند احمد الکاتب و... که اصل و اساس مهدویت را زیر سوال می برد-  ضرورت پرداختن به این مسئله به شکل علمی و کاربردی مطرح شد و با موافقت مقام معظم رهبری بنیاد حضرت مهدی موعود(عج) شکل گرفت.

«مهدویت» در سند چشم انداز 20 ساله مهجور مانده است

محقق و پژوهشگر مهدوی تصریح کرد: نخستین آسیب شناسی ای که توسط هیئت امنای این بنیاد انجام شد «مشکل عدم وجود کارشناس» در این رابطه بود. این که کسی یا کسانی بتوانند با برهان عقلی، نقلی، قرآن و استدلال این مسئله را به شکل عمیق و درست تبیین کرده و پاسخگوی سوالات و شبهات جامعه باشند. در پی این آسیب شناسی در سال 1380 مرکز تخصصی مهدویت در قم تاسیس شد که تا امروز قریب به 400 کارشناس مهدویت در سطح کشور تربیت کرده است.

حجت الاسلام باقرزاده تاکید کرد: انتشار مجلات مختلف عمومی و تخصصی، ماهنامه ها، کتاب های متعدد، فعالیت سایت و موسسات مختلف مهدوی، مجلات ویژه کودکان و ... از جمله فعالیت هایی است که در این سال ها انجام شده است.

وی در رابطه با خلاءهای موجود در این عرصه تصریح کرد: در رابطه با خلأهای این عرصه باید به یک خلأ بسیار جدی و تاثیرگذار اشاره کرد.‌ تردیدی نیست که جامعه ما، به یک چشم‌انداز فرهنگی نیاز دارد و یکی از مباحث مهم جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور مقتدر و قدرتی نوظهور در منطقه،تدوین سند چشم‌انداز 20 ساله در افق 1404 است؛ که به نظر می رسد در این سند جایگاه مهدویت مورد توجه قرار نگرفته است. در حالی که سنگ بنای همه خلأهای موجود درعرصه عمومی، فرهنگ، سیاست و ... در همین سند چشم انداز بوده که ما به جایگاه مهدویت در آن دقت نکرده ایم.

«مهدویت» مولفه های جانمایی در سند چشم انداز را دارد 

پژوهشگر مهدوی در ادامه با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری در رابطه با سیاستگذاری های فرهنگی کشور، گفت: مقام معظم رهبری حفظه الله فرموده اند: «مسأله‌ی فرهنگ در یک جامعه یک مسأله‌ی حیاتی است.» حیاتی یعنی چه؟ یعنی چیزی که اگر نباشد منجر به ممات (مرگ) می شود. و باز فرموده اند: «اگر فرهنگ یک کشور، فرهنگ منحطی بود، اگر رشد اقتصادی هم پیدا کند، به ضررش تمام خواهد شد؛ اگر رفاه هم پیدا کند،‌ رفاه او را به فساد خواهد کشاند؛ چنانچه آزادی و دموکراسی و حق رأی و اینها هم داشته باشد، موجب هرج و مرج و موجب فساد و تباهی او خواهد شد؛ یعنی فرهنگ ذهنیت و عقلیت جامعه و بقیه‌ی امور؛ بقیه‌ی بخش‌های بشر است؛ پیداست که عقل و ذهن انسان، راهنما و جهت بخش و تعیین کننده است.» بنابراین، مدیریت فرهنگی در جامعه بسیار مهم است.

وی ابراز کرد: بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری، مدیریت فرهنگی یعنی دستگاه عاقله کشور، دستگاه مدیر و مدبر کشور برای فرهنگ کشور یک قراری بگذارد؛ ضابطه ای وضع کند و خط کش و قاعده و قانونی بگذارد؛ معنایش آن است که نباید در امر فرهنگ در کشور، برخلاف مسائل دیگر هیچگونه نظارت، اشراف و مدیریت و تدبیری وجود نداشته باشد؛ بلکه باید این مدیریت و تدبیر اتفاق بیفتد.

حجت الاسلام باقرزاده ابراز کرد: جان کلام و آن خلأیی که از آن صحبت شد این است که ما مدعی هستیم مهدویت مولفه هایی دارد، ابعاد گسترده و جامعی دارد که می تواند در تدوین سند چشم انداز موردتوجه قرار بگیرد. از جمله این مولفه ها «فراگیری و عامه گری»، «جهان شمولی»، «عدالت گرایی»، «معنویت گرایی»، «حق گرایی»، «کمال گرایی»، «ریشه کنی نمادها و نمودهای ظلم»، «تحقق عبودیت و یکتاپرستی»، «تامین رضایت مندی و خشنودی مردم»، «شایسته سالاری» و ... است که می تواند تمامی خلاءهای زندگی بشر را پُر کند. اما متاسفانه می بینیم که در مدیریت و برنامه ریزی و توسعه فرهنگی در کشور به این موضوع کمتر توجه شده و در سند چشم انداز نیز جای آن خالی است به خصوص در عرصه فرهنگ.

نهادینه کردن فرهنگ مهدوی با موازی کاری محقق نمی شود

استاد سطوح عالی حوزه در فقه و اصول در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع ارائه راهکار برای حل این معضل اشاره کرد و افزود: در رابطه با ارائه راهکارها برای جبران این خلأها و کمبودها باید گفت راه های بسیار زیادی تاکنون توسط صاحب‌نظران مختلف عنوان شده است اما از حرف تا عمل فاصله بسیاری است. نخستین راهکاری که می توان برای کاربردی کردن مباحث مهدوی در عرصه های مختلف به خصوص عرصه فرهنگی به آن اشاره کرد تلاش در جهت به بار نشستن فرهنگ اصیل اسلامی است که همان مهدویت است؛ تاکید می کنم که «مهدویت» این فرهنگ اصیل را بیان می کند. و باید تلاش کرد تا این فرهنگ به بار بنشیند؛ محقق شود و بسط و گسترش پیدا کند.

استاد مرکز تخصصی مهدویت در همین رابطه تصریح کرد: اولین قدم در این مسیر، تلاش برای نهادینه کردن فرهنگ مهدویت است. ما باید ترویج صحیح فرهنگ مهدوی را در بین نسل جوان داشته باشیم. لازم است در مهدکودک ها، مدارس، دبیرستان ها و دانشگاه های ما این فرهنگ به شکلی صحیح و متناسب با شرایط و فضا ترویج شود. ما در این عرصه به یک فعالیت بسیج وار و فراگیر نیاز داریم. البته مرکز تخصصی مهدویت تلاش می کند تا با آموزش و پرورش و سایر نهادها ارتباط بگیرد و مباحث را در حد بضاعت مطرح کند.

حجت الاسلام باقرزاده خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات در این زمینه، این است که ما موسسات مختلفی داریم که در زمینه بسط و گسترش فرهنگ مهدوی فعالیت می کنند اما بین خودشان هماهنگی ندارند. یعنی با وجود امکانات محدود، اما با مدیریت و هماهنگی مورد بهره برداری قرار نمی گیرند در نتیجه ما شاهد کارهای تکراری،‌ کارهای موازی و بسنده کردن به حداقل ها هستیم./1325//102/خ