جایگاه تشویق و تنبیه در تربیت فرزندان

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام  سید محمود مرویان حسینی، رییس سابق اداره تبلیغات اسلامی خراسان رضوی پیش از ظهر امروز در حرم مطهر رضوی با بیان این که خداوند متعال پیامبران را بشارت دهنده قرار داد، گفت: از این رو خداوند متعال از پیامبر گرامی اسلام(ص) می خواهد تا مردم را به انجام فعالیت های نیک، خیر و پسندیده و ارزش های انسانی ترغیب کند.

وی با بیان این که عنصر تشویق باید بیشتر از تنبیه به کار گرفته شود، تصریح کرد: تشویق بدین معنا است که در برابر رفتار مثبت طرف مقابل ارائه محرک لذت بخش نموده و برخورد شایسته و مناسبی در مواجهه با آنان صورت بگیرد تا پسند و شایسته این رفتار باشد و بتواند ارتباط کلامی برقرار کند.

ملاک در برخورد با مخاطب، جنبه های شخصیتی مثبت باشد

حجت الاسلام مرویان حسینی با بیان این که در برابر فضائل انسانی نباید خنثی باشیم و باید تلاش کنیم تا رفتار های مثبت ادامه دار باشند، خاطر نشان کرد: برخی افراد باید جنبه های رفتاری و شخصیتی مخاطبان را به یاد بیاورند چراکه وجود مخاطبان مجموعه ای از خوبی ها و بدی هاست.

استاد حوزه و دانشگاه با بیان این که بر اساس بیان رسول خدا(ص) انسان مومن همچون زنبور عسل است، بیان کرد: همه برادران و خواهران دینی باید در برخورد با مخاطبان جنبه های شخصیتی شان را در اولویت بدانند.

وی با بیان این که هیچ فردی در این جهان فانی صد در صد منفی نبوده و نیست، گفت: جنبه های منفی شخصیتی مخاطب شما باید در حاشیه باشد و گفتارتان در جذب مخاطب اثر بسزایی دارد.

ضرورت مشارکت فرزندان در تصمیم گیری ها

حجت الاسلام مرویان با اشاره به نحوه تربیت دینی کودکان اظهار کرد: والدین در پانزده سالگی از فرزندان خود در تصمیم گیریها بخواهند تا اظهار نظر  کنند و خود را بروز دهند و تفکر عدم مشارکت فرزندان در تصمیم گیری، اندیشه افراد متجبر، ستمگر در ادارات و کشورهاست که سبب می شود اینان سرمایه ها را تضییع کنند.

استاد حوزه و دانشگاه با بیان این که بر اساس بیان حضرت صادق(ع) ریشه این تکبر در این است که آنان فرصتی برای خودنمایی مثبت و بروز استعداد و توانمندی هایشان نداشته اند و بدین ترتیب در بزرگسالی افراد خشن، مستکبر و جبار و ستمگری می شوند اما تشویق به دنبال فعالیت های مثبت سبب می شود آنان استعدادشان را بروز دهند.

وی با بیان این که اگر جنبه های مثبت را دیدید آمادگی این را پیدا می کند که نقاط منفی شخصیتی را نیز اصلاح کنید، یادآور شد: نگاه های متواضعانه، احترام به مخاطب و ارج نهادن آنان ارزشمند است و باید جنبه های شخصیتی مثبت را در جمع مطرح کنیم و به مناسبت شایستگی هایشان آنان را ارج بنهیم.

حجت الاسلام مرویان با بیان این که سیره عالمان، اندیشمندان و آموزه های اسلامی این نیز همین تاکید بر رفتارهای شایسته در راستای مستمر ماندن آن است، بیان کرد: امام خمینی(ره) برای هر کس به تناسب ارزش های اخلاقی و فضیلت های انسانی استقبال متفاوتی نسبت به دیگران داشتند.

تنبیه و مواخذه؛ از مهمترین عناصر تربیتی بنیان خانواده

استاد حوزه و دانشگاه با بیان این که یکی از عناصر تربیتی نیز تنبیه و مواخذه است، تصریح کرد: باید نسبت به رفتار های منفی مخاطبان توجه داشته و بی تفاوت از کنار آن نگذریم که با ارائه محرک آزار دهنده به دنبال رفتار منفی به آنان نشان دهید دست از رفتار خود بردارند و در برابر رفتار منفی آنان محرک آزار دهنده ارائه کنید.

وی با بیان این که در برابر خوبی پاداش و در برابر بدی ها نیز کیفر داده شود، بیان کرد: باید در برابر رفتار های مثبت حمایت گرانه و در برابر رفتار های منفی بازدارنده رفتار کرد.

تنبیه بدنی عامل فزونی گرفتن تخلفات خانواده هاست

حجت الاسلام مرویان با بیان این که در جامعه ما تنبیه به تنبیهات بدنی تفسیر می شود، یادآور شد: تنبیه بدنی از نظر اسلام ممنوع است زیرا که سبب می شود پس از مدتی فرد حساسیتش کم و تخلفاتش زیاد شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی با بیان این که منظور از تربیت دینی تنبیه بدنی نیست، خاطر نشان کرد: تنبیه بدنی به معنای گذاشتن عوارضی بر فرد تنبیه شونده کارآمد و موثر نیست اما تنبیه به جا و شایسته می تواند به عنوان یکی از موثرترین روش های تربیتی دینی باشد.

وی با بیان این که بر اساس بیان امیر مومنان(ع) یکی از شریفترین اخلاق های انسانی تغافل از آنچیزهایی است که می تواند موجب آبروریزی شود، گفت: در هر صفحه قرآن در ادامه بهشت و نعمت های ان از عذاب و در کنار جنت نعیم از شداد و از عذاب ها نیز سخن گفته شده است که باید برای مخاطبان باید از مشکلات نیز سخن گفت.

توبیخ و محرومیت از امکانات؛ گام سوم تربیت دینی

حجت الاسلام مرویان با بیان این که گام سوم تربیت دینی توبیخ است، اظهار کرد: یکی از مراحل تربیتی محروم شدن از خدمات، جایزه و حمایت ها است  که باید برای فرزندان در صورت کار شایسته و پسندیده این تشویق ها و امکانات صورت بگیرد و اگر رفتار منفی انجام دادند، نعمت ها را قطع کرد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی با بیان این که در برابر رفتار های منفی باید ترتیب اثر نشان داد،  خاطر نشان کرد: زجر ترین چیز برای افراد محرومیت از جلب توجه است و به هر مقدار رفتار منفی باید از جلب توجه و حمایت های عاطفی آنان را به اندازه ای محروم کرد و در برابر رفتار منفی برخورد شود.

سلب توجه مهر آمیز، سخت تر از تنبیه بدنی است

وی در پایان ادامه داد: بدون هیچ شک و تردیدی سلب توجه مهر آمیز، سخت تر از عذاب است و این یکی از حلقه های روانی است، همچنین تشویق ها می تواند کلامی و یا غیر کلامی باشد و ما باید در برخورد با افراد متمرکز بر شخصیت مثبت شده و این را پایه ای در تذکر نسبت به جنبه های منفی آنان دانست./201/864/ب1