فضای مجازی حریمی برای جوانان باقی نگذاشته است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام محمد فروهر کارشناس مسائل فضای مجازی در یادداشتی به بررسی آسیب‌های اجتماعی فضای مجازی پرداخته است که متن کامل آن در زیر تقدیم خوانندگان می‌شود:

آسیب‌های اجتماعی

فضای مجازی تأثیرات حقیقی دارد و نمود حقیقی آن در اجتماع است برخی در این خیال باطل، فضای مجازی را در حد مجاز بودن محدود کرده و با سهل انگاری از کنار آن می‌گذرند، این در حالی است که با نگاه آمار هر روزه شاهد تأثیرات واقعی فضای مجازی بر زندگی حقیقی هستیم که به برخی از این نوع آسیب‌ها اشاره می‌شود:

1. دسترسی آسان به گناه

در منابع دینی اشاره شده که از محیط گناه هم دوری شود، زیرا وجود زمینه و شرایط گناه سبب آلودگی به گناه و گرفتار آمدن به منجلاب معاصی است؛ هرچه دسترسی به گناه آسان تر باشد، انسان راحت تر گناه می‌کند و این بخشی از این امکان با توجه به ظرفیت‌های گوشی موبایل فراهم آمده است.

امکان پخش کلیپ، دسترسی آسان به فضای اینترنتی و غیره به وسیله فضای مجازی و گوشی‌های موبایل دسترسی به گناه را راحت تر کرده است؛ با توجه به اینکه غالب محتوا و اطلاعات ارائه شده در فضای مجازی در راستای تقویت هنجارها، ارزش‌ها و فرهنگ‌های مهبی و ملی حاکم بر جامعه اسلامی نبوده و در برخی مواقع ساختار شکن نیز هستند باید با هوشیاری از از آن استفاده کرد و نوجوانانی که فریب می‌خورند نباید بدون آموزش های لازم به آن ورود کنند، البته خانواده ها نیز باید در این زمینه نظارت کامل به عملکرد و رفتار فرزند خود داشته باشند و همراه آنها بوده و فرزندان خود را با آثار منفی فضای مجازی آشنا کنند.

متأسفانه هر روز شاهد هستیم که به دلیل ضعف نظارت خانواده‌ها، آمار ارتکاب جرائم به سنین پایین تر منتقل می‌شود و هرگز نمی‌توان نقش رسانه‌ها علی‌الخصوص فضای مجازی در این پدیده را نادیده گرفت تا جایی که این موضوع تبدیل به دغدغه ای جهانی شده است.

پروفسور نیل پستمن درآثار خود به این موضوعات اشاره های زیادی داشته است، ایشان در کتاب زوال دوران کودکی می‌نویسد:

«در سال 1981 پلیس نیویورک چهار نوجوان را به دلیل تجاوز جنسی به یک دختر بچه ی هفت ساله بازداشت کرد. یکی از پسرها سیزده ساله بود و دو نفر دیگر یازده ساله و چهارمی نُه سال سن داشت و به این وسیله این چهار نفر، جوان ترین و در واقع خرد سال ترین جنایت گران مرتکب تجاوز به عُنف جنسی در این ایالت بوده اند. در شهر «ورمونت» آمریکا، پس از دستگیری دو خردسال به اتهام تجاوز جنسی به عنف و شکنجه و سپس قتل یک دختر دوازده ساله، دستگاه قانون‌گذاری ایالتی را بر آن داشت تا قوانین خشن تر و شدیدتری در مورد گروه‌های سنی پایین تر از پانزده سال به تصویب رساند.»

با توجه به جذابیت روز افزون فضای مجازی زمینه برای وابستگی‌های شدید و نوعی بیماری در تعامل به این رسانه مفید به چشم می‌خورد؛ گاهی ساعت‌ها وقت مفید افراد صرف سرگرمی در این فضا می‌شود، که گذشته از اتلاف وقت سبب دسترسی بسیاری از گناهان و مسائل مستهجن می شود؛ این اتفاق در مورد نوجوانانی که بیشتر در معرض آسیب و سوء استفاده هستند، از اهمیت بیشتری برخوردار است.

به عنوان مثال اگر نوجوانی، سرگرم استفاده از گوشی موبایل شود و به عنوان نمونه برخی از نر افزار شبکه‌های اجتماعی را در گوشی هوشمندش نصب کرده و در یک مکان عمومی باشد، دیگر افرادی هم که در مجاورت او قرار دارند و از همین نرم افزار استفاده می کنند، می‌توانند تا شعاع چند صد متری او شناسایی کرده و برایش پیام بفرستند. این مسأله سبب بروز دغدغه جدی در بین خانواده‌ها شده است.

2. انحراف جنسی

یکی از امکانات تلفن همراه، امکان جابه جایی سریع و نامحدود عکس و کلیپ‌های تصویری است که این امر به مدد بلوتوث و شبکه‌های اجتماعی چند رسانه‌ای به صورت نا محدود امکان پذیر است؛ این موضوع، سبب دغدغه‌ای دیگر برای خانواده ها شده و صفحه‌ای دیگر از آسیب‌های تلفن همراه را باز می‌کند.

دیدن فیلم و کلیپ های غیر اخلاقی آسیب‌های فراوانی دارد که عواقب اسف بار آن بر هیچ کسی پوشیده نیست، اگر فرد در دوران بلوغ باشد یا اینکه ازدواج کرده و یا اینکه حتی کودک باشد هرکدام دارای حوزه های آسیب جداگانه هستند که باید به صورت جدی به آن پرداخت.

به هر حال هیچ کسی از آسیب‌های مهلک دیدن این تصاویر و کلیپ‌ها در امان نیست؛ دیدن این صحنه ها شاید برای بار اول نوعی شرم را به همراه داشته باشد، اما برای بار دوم جذابیت بیشتری دارد و این موضوع همچنان ادامه پیدا می کند تا جاییی که نوعی اعتیاد و وابستگی به همراه دارد و اگر دسترسی به این صحنه‌ها از طریق گوشی موبایل باشد به دلیل سهولت در دسترسی، فرد زودتر و سریع تر به این وابستگی و اعتیاد گرفتار می‌شود.

البته گرفتاری در منجلاب جنسی فقط مختص به گوشی‌های موبایل نیست بلکه در همه رسانه ها در حال پیگیری است و می‌تواند هشداری جدی باشد و بیشترین بروز این موضوع در جهان غرب است که با تعامل به این برنامه‌ها به منجلاب کشیده شده است.

«نیل پستمن» روانشناس آمریکایی در هشداری به خانواده‌ها درباره مدیریت رسانه می‌گوید:

«در اغلب پیام‌های بازرگانی، دختران دوازده ساله را می‌بینم که آنچنان با خبرگی و کارکشتگی از جهان سکس خبر می دهند که حیرت آدمی را بر می‌انگیزد؛ همه به یاد داریم که تا چند سال پیش اگر دختری در سن 15 یا 16 سالگی در مدارس، رفتار و حرکتی که نشانه ای از مقولات جنسی داشت از خود بروز می‌داد به عنوان یک معضل روانی و تربیتی مطرح می‌شد».

آثار زیانبار دیدن این صحنه‌ها بر کودکان در روایات اشاره شده است، همانگونه که پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: «قسم به کی که جانم در دست اوست، اگر مردی با زن خود همبستر شود در حالی که کودکی در اتاق بیدار باشد و عمل آمیزش آنها را ببیند و گفتار و نفس آنها را بشنود، هرگز این کودک به رستگاری نخواهد رسید، اگر پسر باشد مرد زناکار و اگر دختر باشد زن زناکار خواهد شد».

در واقع همین تأثیر در دیدن فیلم‌ها و کلیپ‌های مستهجن که به راحتی از طریق گوشی‌ موبایل جا به جا می‌شود، وجود دارد؛ از گذشته تا به حال اینگونه بوده است که همیشه در مورد مسائل جنسی نوعی قبح و حالت حیا وجود داشته است، اما با دسترسی آسان کودکان به ای صحنه ها قبح و حیای موجود از ین رفته و نوعی بی بندو باری را جایگزین رفتار مثبت کودک می‌کند./841/ت۳۰۲/س