برخوردهای ناشایست را باید با ادب صحیح پاسخ داد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام سیدمحمود مدنی، مدیر جامعه‌الزهرا(س) امروز در چهارمین جلسه از سلسله جلسات منشور فاطمی بر مبنای سیره حضرت زهرا (س)که در حسینیه امام خمینی(ره) برگزار شد، با اشاره به موعظه امام علی(ع) در حوزه تعلیم و تربیت گفت: امام علی (ع) در این موعظه و در حکمت ۷۰ نهج البلاغه می‌فرمایند: «مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنَّاسِ إِمَاماً فَعَلَيْهِ أَنْ يَبْدَأَ بِتَعْلِيمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلِيمِ غَيْرِهِ وَ لْيَكُنْ تَأْدِيبُهُ بِسِيرَتِهِ قَبْلَ تَأْدِيبِهِ بِلِسَانِهِ وَ مُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَ مُؤَدِّبُهَا أَحَقُّ بِالْإِجْلَالِ مِنْ مُعَلِّمِ النَّاسِ وَ مُؤَدِّبِهِمْ؛ هر كه خود را در مقام پيشوايى مردم قرار دهد بايد پيش از تعليم ديگران، به تعليم خود بپردازد و پيش از آنكه به زبانش تربيت كند، با رفتار خود تربيت نمايد و كسى كه آموزگار و مربّى خود باشد بيشتر سزاوار بزرگداشت است تا آن كه آموزگار و مربى ديگران است».
وی افزود: این حکمت امام علی(ع) نشان می دهد که اگر گسی در مقام تعلیم و تربیت دیگران قرار دارد، قبل از اینکه دیگران را تربیت کرده باید به تعلیم و تربیت خویش همت گمارد.
مدیر جامعه الزهرا(س) با بیان اینکه کسی که در قمام تعلیم و تعلم دیگران است، ادب تربیت باید در رفتار و کلام او مشخص بوه و نسبت به متعلمین خود با دلسوزی و خوش اخلاقی و حسن خلق رفتار کند، افزود: پیامبر گرامی اسلام می فرمایند«أَقْرَبُكُمْ مِنِّی مَجْلِساً یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَحْسَنُكُمْ خُلُقاً یعنی نزدیک‌ترین شما به من در روز قیامت، خوش اخلاق ترین شماست» و همچنین می فرمایند «مَا یوضَعُ فِی مِیزَانِ امْرِئٍ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَفْضَلُ مِنْ حُسْنِ الْخُلُقِ؛ چيزى در روز قيامت در ترازوى سنجش اعمال انسان برتر از حسن خلق قرار نمی گیرد».
حجت الاسلام مدنی با بیان اینکه همه ما نیازمند تأدیب هستیم و همه باید ادب شویم، ادامه داد: همانطور که این موضوع درباره حضرت خاتم الأنبیا (ص) و امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) صدق می‌کند.
شرط اول مدیریت، ادب است
وی افزود: امام صادق (ع) در کتاب شریف کافی می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَدَّبَ نَبِیَّهُ فَأَحْسَنَ أَدَبَهُ فَلَمَّا أَكْمَلَ لَهُ الْأَدَبَ قَالَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِیمٍ ثُمَّ فَوَّضَ إِلَیْهِ أَمْرَ الدِّینِ وَ الْأُمَّةِ لِیَسُوسَ عِبَادَهُ؛ همانا خداى عزوجل پیغمبرش را تربیت كرد و نیكو تربیت كرد، چون تربیت او را تكمیل نمود، فرمود: «تو بر خلق عظیمى استوار هستى» سپس امر دین و امت را به او واگذار فرمود تا سیاست بندگانش را به عهده گیرد».
مدیر جامعه الزهرا(س) اظهار کرد: خداوند متعال پیامبر خود را ادب کرد و شاگرد هم خوب یاد گرفت؛ خداوند هم به پیامبر گرامی اسلام (ص) مدال داد و امر دین و امت را به او واگذار کرد تا بندگان خود را سیاست کند.
حجت الاسلام مدنی تصریح کرد: ما می‌توانیم از این روایت چنین نتیجه بگیریم که اگر کسی مرحله ای از ادب را ندارد، حق مدیریت را هم ندارد؛ به بیان دیگر، شرط اول مدیریت، ادب است.
وی افزود: امام علی (ع) در وصیت خود به کمیل که از اصحاب سرّ حضرت بودند، می‌فرمایند«إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ(ص) أَدَّبَهُ اللَّهُ عَزّوَجَلّ وَ هُوَ أَدَّبَنِی وَ أَنَا أُؤَدِّبُ الْمُؤْمِنِینَ وَ أُوَرِّثُ الْآدَابَ الْمُکَرَّمِینَ؛ خداوند پیغمبر را ادب کرد، پیغمبر هم من را ادب نمود، من دست پرورده او هستم و من ادب را برای انسان‌هایی که محترم و مکرم هستند، به ارث می‌گذارم».
مدیر جامعه الزهرا(س) در ادامه به روایتی از اصول کافی، جلد دوم، صفحه ۶۴۸ اشاره کردند که هم در منابع اهل سنت و هم شیعه آمده است، گفت: پیامبرگرامی اسلام (ص) با همسر خود عایشه نشسته بودند چند یهودی وارد شدند، اولین یهودی که وارد شد، به جای سلام کردن گفت السام علیک، یعنی مرگ بر تو، حضرت فرمودند و علیک؛ یهودی دیگر وارد شد او هم گفت: السام علیکم. باز پیامبر همان پاسخ را فرمودند.
همسر پیامبر گرامی اسلام (ص) بی طاقت شد و گفت: سام و عذاب و لعنت بر شما باد؛ حضرت رسول اکرم (ص) فرمودند: ای عایشه، گر فحش به صورتی مجسم می‌شد، بد صورتی داشت، نرمش و مدارا بر هیچ چیز نهاده نشده جز این که آن را آراسته، و از هیچ چیز برداشته نشده، مگر این که آن را زشت کرده است، عایشه گفت: ای رسول خدا مگر سخن آنها را نشنیدی که گفتند «السّام علیکم» (یعنی مرگ بر شما) پیامبر فرمود «چرا شنیدم، آیا تو نشنیدی پاسخی را که به آنها دادم، گفتم: «علیکم» (یعنی بر خودتان)؛ سپس پیامبر فرمودند« هر گاه مسلمانی بر شما سلام کند بگویید«سلام علیکم» و اگر کافری سلام کند، بگویید: «علیک»
حجت الاسلام مدنی ادامه داد: امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) ادب شده این پیامبر هستند؛ پیامبری که به عیادت فرد یهودی رفتند که هر روز بر سرش آشغال می‌ریخت و در مقابل راهش خار و خاشاک قرار می‌داد تا موجب آزار و اذیت فراوان شود، مدتی از آن شخص خبری نمی شود و پیامبر جویای احوال فرد یهودی می‌شوند، به حضرت خبر می‌دهند که او بیمار است و پیامبر گرامی اسلام(ص) به عیادت آن فرد یهودی می‌روند و آن شخص تحت تأثیر اخلاق و منش پیامبر اسلام(ص) قرار می‌گیرد و مسلمان می‌شود.
حضرت فاطمه(س) در مکتب پیامبر اسلام (ص) تربیت شدند
وی افزود: حضرت فاطمه (س) در مکتب پیامبر اسلام (ص) تربیت شدند و ام سلمه می‌گوید «اول بار که به خانه پیامبر گرامی اسلام (ص) آمدم، حضرت فرمودند که این دختر را ادب کنم؛ من شروع به آموزش حضرت زهرا(س) کردم، اما به خدا قسم او با ادب تر و آگاه تر از من به همه مسائل بود».
مدیر جامعه الزهرا(س) به روایتی از امام حسن(ع) اشاره کرد، گفت: امام حسن(ع) می فرمایند«شب جمعه‌ای مادرم در محراب عبادتش به نماز و دعا ایستاده بود و تا طلوع فجر در حال سجده و رکوع بود،می‌شنیدم که یکایک همسایگان را دعا می‌کرد و اصلا برای اهل خانه چیزی نمی‌خواست و دعا نمی کرد، عرض کردم ای مادر، چرا برای خود دعا نمی کنی، همان گونه که برای دیگران دعا می‌کنی، حضرت زهرا(س) در پاسخ فرمودند: «یا بنی الجار ثم الدار؛ فرزندم اول همسايه، بعد خويشتن».
حجت الاسلام مدنی تصریح کرد: همسایه‌های حضرت زهرا(س) همان همسایه‌هایی هستندکه تا روز شهادت آن حضرت، به ملاقات ایشان نرفتند و از ولایت حضرت علی(ع) و دختر پیامبر گرامی اسلام (ص) دفاع نکردند، اینها همان همسایه‌هایی هستند که درب خانه تک تک آنها رفت و از آنها یاری طلبید، اما آنها کمک نکردند.
وی ادامه داد: پیامبرگرامی اسلام (ص)، امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) تأدیب شدند، ما هم تا زمانی که ادب نشدیم، حق مدیریت نداریم.
مدیر جامعه الزهرا(س) افزود: تأدیب و ادب در برخوردها باید رعایت شود، ما باید برخوردهای ناشایست را با ادب صحیح پاسخ دهیم، زیرا ما شیعه امامی هستیم که در میان جنگ که سپاه امام علی(ع) پاسخ ناسزاهای دشمن را می‌دادند، فرمودند: «من بدم میاد که شما فحش و ناسزا بگویید، نه برای این که او شایسته نیست، بلکه شما شایسته نیستید که ناسزا بگویید، این دهان شایسته گفتن ذکر «الحمد لله» و «سبحان الله» و «الله اکبر» است./968/پ۲۰۲/ی