به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام و المسلمین عباس رفعتی نائینی، دستیار مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور در امور رسانه، شنبه در درس خارج فقه‌رسانه که در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد، به بررسی محرمات پیام رسانه پرداخت.

حجت الاسلام و المسلمین رفعتی با بیان این که محرمات پیام رسانه به سه دسته تقسیم می‌شود، ابراز داشت:‌ دسته نخست پیامی است که اصل آن مجاز است اما به خاطر همراهی با یک فعل حرام همچون موسیقی حرام، کل آن پیام رسانه حرام می‌شود.

وی با اشاره به دسته دوم از محرمات پیام‌ رسانه، گفت: در صورتی که پیام رسانه مقارن با فعل حرام نباشد بلکه خود آن پیام ذاتاً باطل باشد، حرام خواهد بود؛ برنامه‌هایی همچون نشر اکاذیب، نشر مطالب ضاله، نشر عقاید باطله و کفرآمیز،  هتک حرمت مؤمن، افترا، اشاعه فحشا و منکرات از مصادیق قسم دوم به شمار می‌آیند.

رییس مرکز تخصصی حقوق و قضای حوزه علمیه قم افزود: برخی از پیام‌های رسانه از یک سو فی‌نفسه پیام درستی است و از سوی دیگر همراه با فعل حرام نیست منتهی به جهت پیامد‌های سوء و آثار محرمه‌ در آنها، جزء دسته سوم از پیام رسانه حرام قرار می‌گیرند.

وی خاطرنشان کرد: پیام فیلم سینمایی مارمولک افزون بر آن که مشکلی ندارد، همراه با فعل حرام نیز نیست، منتهی این فیلم به ذهن مخاطب آسیب‌هایی می‌زند که از جمله آن  می‌توان به عنوان این فیلم اشاره کرد که بستری برای توهین به روحانیت شیعه را فراهم می‌سازد.

این استاد برجسته حوزه علمیه با اشاره به تفاوت دسته اول و دوم محرمات پیام رسانه، تأکید کرد: در دسته اول اصل برنامه و پیام درست است اما زمینه آن فعل حرامی است که می‌توانست وجود نداشته باشد تا پیام رسانه حرام نباشد ولی در دسته دوم کل پیام باطل است و امر باطل حرام خواهد بود. بنابراین ممکن است برخی نباید‌هایی که در دسته دوم محرمات پیام رسانه قرار می‌گیرند، در دسته دوم نیز وجود داشته باشند.

پیام رسانه، دارای حکم فقهی و حقوقی است

وی پیام رسانه را دارای حکم فقهی و حقوقی دانست و تصریح کرد: شارع مقدس درباره وجوب و حرمت، الزاماتی دارد. به همین علت اگر کسی توجهی به این باید‌ها و نباید‌ها نکند مرتکب حرام شده است، افزون بر مجازات دنیوی و عقاب اخروی نیز خواهد داشت.

مشاور عالی مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور افزود: این حقوق تحت حقوق جزایی و کیفری دسته‌بندی می‌شود. بنابراین جزائیات، دیات، قصاص، ضمان و مانند آن که در اسلام وجود دارد، ابعاد حقوقی داشته و جزء احکام تکلیفی به شمار می‌آیند.

وی عنوان کرد: عناوینی مانند نشر اکاذیب، افترا، هتک حرمت مؤمن و امثال اینها، هر کدام از لحاظ حقوقی عنوان مجرمانه داشته و مجازات اخروی و دنیوی خواهد داشت.

دستیار مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور در امور رسانه با بیان این که عقاب، کیفر و مجازات دنیوی به معنای حذف عقاب اخروی نیست، اظهار داشت: کسی که شرب خمر می‌کند، افزون بر شلاقی که در دنیا می‌خورد، عذاب اخروی نیز خواهد داشت.

وی ابراز داشت: کم و کیف مجازات‌ها در فقه حقوق جزایی و کیفری مختلف است. برخی از مجازات‌ها مالی و تحت عنوان جریمه است، برخی دیگر ضمان دارد و برخی نیز بر اساس حبس یا تعزیر است.

سخنگوی مدیریت حوزه‌های علمیه سراسر کشور خاطرنشان کرد: در صورتی که رسانه‌ای چه به شخص حقیقی و چه به شخص حقوقی افترا بزند، علاوه بر مجازات دنیوی، عقاب اخروی نیز خواهد داشت و تفاوتی نمی‌کند که این رسانه نوشتاری یا تصویری باشد یا آن که تحت وب یا جزء شبکه‌های اجتماعی به شمار آید.

وی با تأکید بر آن که هر خبر راستی را نباید منتشر کرد، گفت: اگر رسانه‌ای خبر درستی انتشار دهد، منتهی این خبر آبروی نظام را به خطر اندازد یا اسرار آن را فاش کند، مدعی العموم او را به دادگاه می‌کشاند و مجازتی بسیار سنگین برای آن رسانه در نظر گرفته می‌شود./878/پ۲۰۲/ی