«درآمدي به قرآن» بررسی شد

به گزارش خبرگزاری رسا، نشست معرفي و بررسي كتاب «درآمدي به قرآن» با حضور سعيد شفيعي، مترجم اثر، محمدعلي طباطبايي، ويراستار و شادي نفيسي، منتقد عصر روز دوشنبه (۲۱ خرداد) در سراي اهل قلم برگزار شد.

در ابتداي اين نشست، سعيد شفيعي اظهار كرد: همواره به دنبال منبعي بودم كه هم به روز باشد و هم اكثر مباحث مرتبط با قرآن را در برداشته باشد. تا اين كه با كتاب «درآمدي به قرآن» مواجه شدم و متوجه شدم كه اكثر آن چه كه نياز دارم و براي تدريس لازم است، در اين اثر موجود است.

وي با بيان اين كه دانشجويان رشته الهيات و علاقه مندان به قرآن مخاطبان كتاب «درآمدي به قرآن» هستند، گفت: قرآن از سه جنبه زبان شناسي، تاريخي و تفسير مورد بررسي قرار مي گيرد؛ اين اثر هر سه جنبه را تقريباً پوشش مي دهد و زبانش نيز كاملاً امروزي است و به صورت درسي باب  بندي نيز شده است.

مترجم كتاب «درآمدي به قرآن» بيان كرد: بافت اجتماعي ـ تاريخي نزول قرآن، توجه به جنبه هاي مختلف وحي، تدوين قرآن، اعجاز، روابط متقابل قرآن با كتاب هاي مقدس، مضامين اصلي قرآن، قرآن در زندگي روزانه، ترجمه هاي مختلف قرآن به ويژه ترجمه هاي انگليسي، تفاسير مختلف، روش ها و جريان هاي تفسيري و مباحث فقهي از جمله ويژگي هاي اين اثر را شامل مي شوند.

شفيعي عنوان كرد: در پايان هر فصل، منابع براي مطالعه بيشتر كه اكثر انگليسي هستند، ارائه شده است. همچنين اصطلاح نامه و نمايه دقيق نيز در اين اثر مشاهده مي شود.

وي توضيح داد: نگاه مولف به مسائل قرآن و جهان اسلام، يك نگاه واقع گرايانه است. علي رغم اين كه نظرات مختلف مستشرقانه دارد اما نگاه همدلانه اي دارد. مولف در كنار آرايه هاي سنتي، هر جا كه صلاح دانسته، ديدگاه نوگرايان مسلمان را نيز مطرح كرده است.

مترجم كتاب «درآمدي به قرآن» اظهار كرد: مولف معتقد است كه قرآن با شخصيت پيامبر (ص) و بافت تاريخي ـ اجتماعي كه قرآن در آن نازل شده است، ارتباط دارد. وي از طرح سوالات انتقادي گريزان نيست و سعي مي كند يك پاسخ مختصري نيز به آن ها بدهد. مولف بحث تجربه ديني در كتابش نكرده اما درباره اين كه قرآن كلام خداست، بحث كرده است.

شفيعي با بيان اين كه كتاب «درآمدي به قرآن» علاوه بر جنبه آموزشي، حالت پژوهشي و نوآوري نيز دارد، توضيح داد: از متن كتاب چنين برمي آيد كه مولف با محققان روشنفكر ايراني آشنا نيست و خيلي مختصر از علامه طباطبايي و شهيد مطهري نام برده است.

وي ادامه داد: مولف معتقد است اگر قرآن با روش هاي جديد هرمنوتيك بررسي شود مي توان برداشت هاي كارآمدتري از قرآن داشت. در اين اثر نوعي از علوم قرآني مطرح شده است كه در ساير كتب ديده نمي شوند.

در ادامه اين نشست، شادي نفيسي با بيان اين كه دغدغه اصلي كتاب، ارائه تصويري جامع و تصويري مثبت از آموزه هاي قرآن است، گفت: از نقاط قوت كتاب، روش سامان بندي آن است. اين اثر، كاملاً كلاسيك و مناسب براي كلاس درس است.

وي ادامه داد: همانطور كه مي دانيد درباره يك موضوع، ديدگاه هاي مختلف موافق و مخالفي وجود دارد؛ كاري كه مولف انجام داده اين است كه به جزئيات اختلاف مباحث، زياد اشاره نكرده است و بيشتر دنبال آن بوده است كه ديدگاه غالب سنتي را كه در جوامع اسلامي حاكم است، حكايت كند.

نفيسي عنوان كرد: تقريباً مستند سازي مولف در اين كتاب ناچيز است؛ بيشتر به خطابه مي ماند تا به يك كتاب تخصصي كه براي هر جزء آن مستندسازي دارد.

وي اظهار كرد: مولف سعي كرده در همه موارد، ديدگاه اهل سنت را بياورد اما در كنار آن، به فرقه هاي اقليت، شيعه و خوارج هم اشاره كرده است.

اين منتقد بيان كرد: اين كتاب براي دو نوع مخاطب ايراني يعني دانشجويان ليسانس علوم قرآني و علاقه مندان به مباحث قرآني مناسب است اما براي مخاطبان تخصصي ايراني رشته علوم قرآني فقط يك نمايه كلي از مباحث را مطرح كرده است و بسيار كوتاه و سطحي به معرفي ديدگاه هاي متفاوت پرداخته است.

نفيسي با بيان اين كه كتاب «درآمدي به قرآن» از منظر جامع شناسي قرآني براي مخاطب ايراني مناسب نيست، عنوان كرد: يكي از مباحث چالش برانگيز اين اثر، كتابت قرآن است؛ به قرآن زمان ابوبكر و عثمان پرداخته در صورتي كه در اين زمينه به ديدگاه هاي عالمان شيعه و اهل سنت نپرداخته است.

وي بيان كرد: در اين كتاب كلمه «دِوِلوپ مِنت» به معناي كامل آمده است در صورتي كه اصلاً معناي تكامل ندارد بلكه معناي تحول دارد.

طباطبايي در بخش ديگر اين نشست، اظهار كرد: در نگاه نخست شايد اين به نظر برسد كه كتاب براي مخاطب عام غربي نوشته شده است اما به جهت كثرت عاملات مسلمانان و غيرمسلمانان، به طور طبيعي مسلمانان نيز اين كتاب را مي خواندند چرا كه احساس مي كردند كه مدخل هايي كه در اين اثر مطرح شده است ممكن است چه براي مسلمانان و چه براي غيرمسلمانان خطرناك باشند.

وي ادامه داد: احساس مي كنم آن چه كه مولف را به نگارش اين اثر وادار كرده ويژگي خاص آن است؛ تمام مسلماناني كه درآمدي به قرآن نوشته اند، هيچ كدام آكادميك به معناي غربي نيستند. به اين جهت معتقدم كه مخاطب كتاب فقط غيرمسلمان انگليسي زبان نيست بلكه مسلمان انگليسي زبان و علاقه مندان به قرآن نيز مخاطب اين اثر هستند. بنابراين بايد توقع داشته باشيم كه اين كتاب، خودش را آماده كرده باشد كه به مخاطبان مسلمان انگليسي زبان اطلاعات دقيق تري ارائه دهد كه به نظر مي آيد، موفق بوده است.

اين ويراستار بيان كرد: ساختار كتاب به جهت استفاده از جدول و تصوير، بسيار متنوع است و در كمترين زمان ممكن، بيشترين اطلاعات را در اختيار مخاطبان قرار مي دهد.

طباطبايي با بيان اين كه كتاب «درآمدي به قرآن» تفاوت چنداني با مدخل هاي پيش از خود ندارد، گفت: خواننده ايراني در ۵ فصل ابتدايي چندان داده جديدي به دست نمي آورد. بيشتر براي آشنا كردن مطالب كاملاً بيگانه با موضوع، نوشته شده اند. با اين وجود مخاطب ايراني اگر اين كتاب را در دست بگيرد با خواندن فصل اول، آن را زمين نمي گذارد. از فصل ۶ به بعد، مطالب بسيار جذاب براي مخاطب عمومي پيدا مي شود كه مي تواند جرقه  هاي خوبي براي تحقيق و مطالعه بيشتر باشد.

وي افزود: توصيه مي كنم مخاطب فارسي زبان در سطح عمومي و حتي بسياري از دانشجويان علوم قرآن و حديث، اين كتاب را بخوانند و از نگاه هاي جديدي كه در آن مطرح شده است، استفاده كنند.

اين ويراستار بيان كرد: نويسنده آشنايي خوبي با سنت غربي پيدا كرده است بنابراين دانشجويان ما كه ممكن است اطلاعات ناقصي درباره غرب و قرآن دارند، از اين اثر فقط به عنوان نقطه شروع بهره بگيرند و سپس به سراغ ساير مدخل ها بروند./۹۶۹//۱۰۲/خ

منبع: روابط عمومی موسسه خانه کتاب