توطئه امریکایی بازگشت خاموش طالبان

به گزارش خبرگزاری رسا، روزنامه امریکایی وال‌استریت‌ژورنال حدود یک ماه قبل بود که خبر از سفر آلیس ولز، معاون وزیر خارجه امریکا در امور جنوب و مرکز آسیا، به قطر داده بود تا با اعضای کمیسیون سیاسی طالبان دیدار و مذاکره کند. وال‌استریت‌ژورنال این سفر را به عنوان بخشی از تلاش امریکا برای احیای مذاکرات صلح افغانستان تفسیر کرد و کمی بعد، خبرگزاری رویترز جزئیات بیشتری از آن دیدار منتشر کرد و معلوم شد که دیدار بین دو طرف تنها محدود به همان یک بار نبوده و دست کم دو دیدار دیگر هم در جریان بوده است.

حالا و با گذشت یک ماه از این ماجرا، مسئولان دولتی در کابل به تکاپو افتاده‌اند تا با پررنگ کردن نقش دولت، به نحوی جزئیات مطرح شده در جریان آن دیدار‌ها را تکذیب کرده باشند. 

دکتر عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی حکومت افغانستان، روز دو شنبه و در نشست شورای افغانستان اصل انجام آن دیدار‌ها را تأیید کرد، اما در عین حال گفت که دولت افغانستان به صورت کامل در جریان بوده و موضوع اصلی مذاکرات تنها محدود به زمینه‌سازی برای مذاکرات مستقیم بین طالبان و دولت افغانستان بوده و نه چیزی بیشتر از این. شاه حسین مرتضوی، سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان، هم می‌گوید که فقط دولت افغانستان صلاحیت پیشبرد مذاکرات صلح با طالبان را دارد و سایر کشور‌ها از جمله امریکا «باید نقش تسهیل‌کننده در روند صلح را داشته باشند.»

این نوع واکنش مقام‌های ارشد کابل به روشنی گواه بر ناخشنودی دولت افغانستان از نادیده گرفته شدن در آن دیدار‌ها است که در عمل باعث شده امریکا برای رسیدن به توافقی با طالبان در عمل دولت افغانستان را کنار بزند. این نکته‌ای بود که طی هفته‌های گذشته و در عمل دیده شد چنان که وحید مژده، تحلیلگر دفاعی و عضو سابق طالبان، چند روز قبل رفت و آمد مقام‌های امریکایی به کابل برای دیدار با اعضای سابق طالبان را تأیید کرد و گفت که در برخی از جلسات آن‌ها بوده و امریکایی‌ها به صراحت می‌گفتند که قصد مذاکرات مستقیم با طالبان را دارند «آن هم بدون مشارکت کابل.»

به نظر می‌رسد که اظهارنظر‌های مقام‌های دولتی باعث نشده اصل صورت مسئله پاک شود و واقعیت امر این است که امریکا نه تنها در جریان مذاکرات مستقیم خود با طالبان دولت افغانستان را از جریان مذاکرات خارج کرده بلکه قول و قرار‌هایی با طالبان گذاشته که هم می‌تواند اعتبار سیاسی دولت را زیر سؤال ببرد و هم اینکه بر اقتدار حکومتی بر بخشی از کشور خدشه وارد کند.

رفت و آمد آزادانه نیرو‌های طالبان در برخی از ولایت‌ها، حضور نمایندگانی از طالبان در دولت و حتی سپردن برخی از ولایت‌ها به دست طالبان از جمله مواردی بود که خبرگزاری رویترز پیش از این در گزارش خود منعکس کرده بود و به نظر می‌رسد که اظهارنظر‌های دکتر عبدالله عبدالله یا سخنگوی محمد اشرف غنی، رئیس‌جمهور افغانستان، بیشتر برای حفظ اعتبار دولت افغانستان باشد تا اینکه بتواند جوابی به این دست قول و قرار‌های امریکایی‌ها با طالبان باشد.

جیلانی زواک از جمله تحلیلگرانی است که سپردن برخی از ولایات به طالبان را طرح امریکایی‌ها می‌داند که قبل از این و در ۲۰۰۹ به طالبان پیشنهاد شده، اما آن موقع مورد پذیرش این گروه قرار نگرفت و حالا امریکا دوباره قصد اجرای آن را دارد و در حال حاضر هم این طرح تحت نام بیرون بردن نیرو‌های دولتی از مناطق دوردست اجرا می‌شود.

وقتی که خبر عقب‌نشینی نیرو‌های دولتی از مناطق دوردست و به خصوص روستایی منتشر شد، بسیاری از تحلیلگران این اتفاق را به معنای دادن زمین به طالبان در مقابل تشویق این گروه به پذیرفتن صلح ارزیابی کردند، اما امان‌الله هوتکی، رئیس پیشین شورای ولایتی ارزگان، سپردن مناطق دوردست به طالبان را به ایجاد دو حکومت در افغانستان تفسیر کرد که مشکلی را حل نکرده و تنها باعث تدوام جنگ می‌شود.

با وجود این دست نگرانی ها، اما به نظر می‌رسد که امریکا برای راحت شدن از معضل ۱۷ ساله خود در افغانستان حالا رو به مذکرات مستقیم با طالبان با دادن امتیازاتی ویژه به این گروه آورده تا این گروه به صورتی خاموش کنترل بخش قابل‌توجهی از کشور را به دست بگیرد. این اتفاق از یک سو به معنای مصالحه با اعتبار دولت افغانستان است و از سوی دیگر باعث تقسیم و تجزیه کشور به دو نوع حکومت از دولت کابل و دولت طالبانی می‌شود که نه تنها درمانی برای جنگ بلکه مایه تداوم طولانی‌مدت آن می‌شود./۹۶۹/د۱۰۲/ب۱

منبع: روزنامه جوان