الزامات و آسیب ها در تخصص گرایی حوزوی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام مجتبی الهی خراسانی، استاد حوزه علمیه خراسان در نشست تخصصی با عنوان تخصص گرایی در علوم حوزوی آسیب ها و فرصت ها که به همت دبیرخانه شورای عالی حوزه علمیه خراسان امروز در مجتمع ولایت برگزار شد، تخصص گرایی را مستلزم اختصاص و تعمیق بیان کرد.

مدیر میز توسعه و توانمند سازی حوزه علمیه قم اظهار کرد: باید حوزه تخصصی تر از علومی به وجود آورد که از عمق بیشتری نسبت به مطالعات عمومی برخوردار باشد.

وی با اشاره به تأسیس 300 رشته علوم اسلامی در حوزه علمیه، گفت: وقتی علوم اسلامی را وظیفه حوزه بیان می کنیم و 300 رشته علوم اسلامی تأسیس می کنیم مشخص است که ما 300 رشته علوم اسلامی نداریم و این متفاوت با اسناد و پیشینه حوزه علمیه است همچنین فقه ما از 500 سال قبل به احکام رفتاری پرداخته و برای رشته های مختلف علوم از جمله اخلاق پزشکی فضائل و رذائل را تعریف کرده است، برخی معتقدند که ما آموزه های دینی را تحویل علوم انسانی دهیم و آن علوم را به زبان اسلامی تولید کنیم در حالی که آیا خود فقه حق ندارد به عرصه تقلید ورود پیدا کند؟ حتما باید فقه به علم حقوق دهد که از پایگاه حقوق جهانی بیان شود؟

حجت الاسلام الهی خراسانی با تأکید بر حفظ وحدت تفسیر در تخصص گرایی در حوزه علمیه، افزود: اولین الزاماتی که در تخصص گرایی لازم داریم هویت یابی علوم اسلامی است، باید بر سر هویت مشخص به تفاهم برسیم، این هویت یابی به درد ارتباط با دیگر علوم نیز می خورد.

استاد حوزه علمیه خراسان شناخت ابعاد علم را از دیگر الزامات تخصص گرایی در حوزه بیان و ابراز کرد: باید در تخصص گرایی ابعاد علم را بشناسیم، در نگاه رایج علم تنها به محتوای علم توجه می کنیم اما علم هویت اجتماعی دارد و باید عالمانی، فرهنگ علمی، نظام آموزش پژوهش و تولید جاری داشته باشد تا علم باشد.

وی افزود: باید در حوزه علم همه ابعاد علم از جمله محتوا، منابع انسانی، نظام پشتیبان، اعتبار و مرجعیت و فرهنگ مورد توجه قرار گیرد، توجه نداشتن به این ابعاد موجب می شود تخصص گرایی در حوزه آموزش و پژوهش و ترویج را خلط کنیم و نتیجه آن می شود که علمی که هنوز اقتضای اجرا شدن در اجتماع را نداشته و برای مرحله آموزش یا پژوهش است را به فضای عمومی وارد کرده و نتیجه عکس بگیریم و هزینه های تخصص گرایی افسار گسیخته به ما تحمیل شود.

حجت الاسلام الهی خراسانی به دیگر الزامات تخصص گرایی در حوزه اشاره و بیان داشت: محیط شناسی و توجه به آسیب ها از دیگر الزامات در بحث تخصص گرایی است از جمله پایگاه آسیب ها این است که علوم اسلامی برخلاف رشته های فنی و مهندسی از هر مقطعی قابل تقسیم نیست.

مدیر میز توسعه و توانمند سازی حوزه علمیه قم به مقدمات مورد نیاز در بحث تخصص گرایی حوزه اشاره و بیان داشت: در علوم اسلامی نیاز داریم که استنباط آموزه های اسلامی انجام شود همچنین برای هر کدام از شاخه های علومی که مرتبط با علوم اسلامی باشد نیاز است تا به آن تسلط داشته باشیم و روش شناسی و استنباط از آیات و روایات را نیز بلد باشیم، ابزارهای مشترک در علوم انسانی را فرا گرفته و حوزه های مرتبط را نیز بشناسد.

استاد حوزه علمیه خراسان افزود: شروع تخصص گرایی در برخی مقاطع زود است و این از آسیب ها در تخصص گرایی است، گاهی ما زمانی تخصص گرایی را شروع می کنیم که هنوز فرد روابط بین رشته های مرتبط را درک نکرده و با شاخه های مرتبط آشنایی ندارد./864/پ202/ب1