کارکرد‌های اجتماعی هیات و تشکیلات مذهبی
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، در سطح جوامع هر یک از گروه ها، تشکلات و مجامع کارکرد درون گروهی و برون گروهی ویژه‌ای دارند؛ یکی از مهمترین این کارکردها، کارکرد و تاثیرات اجتماعی است که این گروه‌ها از خود در سطح جامعه به جای میگذارند.
هیئات مذهبی نیز از این قاعده مستثنا نیستند. فارغ از آثار معنوی و اخروی برپایی مراسم مذهبی که در آن به بیان مسائل دینی اهم از احکام، تفسیر قرآن، نکات اخلاقی، ذکر اهل البیت (ع) و… پرداخته میشود و اتفاقا مورد تاکید و تایید پیشوایان دینی ما قرار گرفته است و مستندات آن هم در کتب مرجع روایی شیعه قابل مطالعه میباشد هیئات مذهبی در طول زمان و در سطح جامعه‌ی کل از خود کارکرد‌های فرهنگی، سیاسی اقتصادی و… بجای میگذارند که در این یادداشت سعی شده است برخی از کارکردها و تاثیرات اجتماعی هیئات مذهبی برشماریم؛ و اما…
یکی از کارکرد‌های بسیار مؤثر هیأت‌های مذهبی، الگوسازی، مبتنی بر دین باوری و رعایت هنجارها، ارزش‌ها و اخلاقیات است.
افراد با حضور در دسته جات، تکایا و حسینیه‌ها و استماع احادیث و درس‌های اخلاقی و گوش دادن به ایات الهی و اشعار مداحان در مدح و ثنای اهل بیت به صورت علمی و کاربردی (تعلیم و تربیت)، راه به فرهنگی می‌برند که مبنای آن رعایت معنویات، اخلاقیات، اصول و مبانی انسانی، خودشناسی و خداشناسی است. این کارکرد، انسان را برای رسیدن به یک هویت مذهبی و حیات دینی کمک می‌کند.
یکی دیگر از کارکرد‌های هیأت‌های مذهبی مساعدت، بسترسازی و کمک به انسان‌ها برای تعالی جویی و فضیلت طلبی است. در این نهاد مذهبی که ملاک تفوق و برتری، صرفاً عشق و علاقه به اهل بیت (ع) و رعایت شرع مقدس اسلام و دستورات الهی است، افراد در کنار هم جمع شده، بر اساس و چارچوب فعالیت‌های خداپسندانه و تقرب در درگاه باری تعالی تلاش می‌نمایند تا مسیر تعالی را بپیمایند.
از دیگر کارکرد‌های اجتماعی مؤثر هیئات مذهبی و دیگر نهاد‌های دینی، کنترل غیر مستقیم جامعه و افزایش حال و هوای معنوی است. در بررسی‌های به عمل آمده در ایام و مناسبت‌های اسلامی، تعظیم شعائر دینی به خصوص در ماه‌های محرم، صفر، رمضان و فصول نیایش مشخص شده، انسان‌ها کمتر دچار هوای نفس شده، حتی بزه کاران، مجرمین، مفسده جویان نیز بعضاً در این ایام از فعالیت‌های غیر اخلاقی انسانی و انحراف آمیز خود کاسته و به سوی معنویات و برنامه‌های الهی روی می‌آورند.
یکی دیگر از تعاملات هیأت‌های مذهبی، پر نمودن اوقات فراغت افراد، به طور منسجم و نهادینه است. افراد و اعضایی که فصول اشتراک دیگر اجتماعی، قومی، فکری و… دارند، غیر از ایام خاص مذهبی و تبلیغی و مناسبت‌های اسلامی، چون ماه‌های محرم، صفر، فاطمیه و رمضان، در دیگر ایام سال به صورت گروه‌های کوچکتر گرد هم جمع شده و نسبت به اجرای برنامه‌های مختلف دینی، چون قرائت قرآن، ادعیه، زیارتنامه ها، برگزاری کلاس‌های آموزشی، اخلاق، احکام و علوم دینی و برنامه‌های فرهنگی و دینی اهتمام و اقدام می‌نمایند.
هیأت‌های مذهبی در زمینه‌های دیگری، چون انجام اعمال انسان دوستانه، انفاق و دستگیری از محرومین، تهیه‌ی جهیزیه و امکانات اولیه‌ی زندگی برای تازه عروسان و زوج‌های جوان کم توان، ایجاد صندوق‌های قرض الحسنه و اهداء وام‌های بدون بهره و راه اندازی سیستم‌های خدمات درمانی رایگان و… به واسطه‌ی ایجاد ارتباط بین افراد خیر و توانمند جامعه با افراد بی بضاعت و کم توان فعالیت می‌نمایند.
هیأت‌های مذهبی در جمع آوری مساعدت‌های کم و زیاد مردم به عنوان نذر و توزیع آن در قالب هایی، چون اطعام گسترده‌ی مردم، به ویژه در مناطق محروم نیز فعالیت چشمگیری داشته که این نیز، تعاملی است مناسب بین هیأت و جامعه.
موارد مطروحه، قسمتی از کارکرد هیأت‌های مذهبی است که کمتر به آن پرداخته شده است. ناگفته نماند، آسیب‌ها و آفت‌هایی نیز بعضاً بر پیکره‌ی هیأت‌های مذهبی می‌نشیند که اگر راهکار مناسب برای رفع آن‌ها از طریق مسئولین هیئات مذهبی و دست اندرکاران هیأت و هیأت داران تدبیر نشود، بروز انحرافاتی را به دنبال خواهد داشت./د۱۰۲/ف
منبع: خبرگزاری بسیج