افق فرهنگی در ایران قوی (۱۳)؛
خانواده در افق دولت سیزدهم
حجت‌الاسلام روح بخش گفت: دشمن به آرامی تغییرات اساسی منفی را در سبک زندگی خانواده‌ها رقم زد و جبهه انقلاب نیز باید به شیوه دشمن، تغییرات مثبتی را آرام آرام رقم بزنند.
اشاره: مسأله خانواده و سبک زندگی، یکی از مهمترین مسائلی است که در حوزه فرهنگ مورد بحث قرار می‌گیرد. خانواده به‌عنوان یک جامعه خرد، تأثیر گذاری بسزایی را در جامعه کلان و برعکس به دنبال خواهد داشت. به‌عبارت بهتر جامعه کلان که متشکل از جوامع خرد یا همان خانواده هاست، از همدیگر تأثیر می‌پذیرند و ممکن است جامعۀ کلان با تغییر بنیادین در آموزش‌های خانوادگی در وضعیت فرهنگی خود شاهد رشد مثبت باشد و از طرفی جامعه‌ای که دچار مصائب باشد، خانواده‌های خوب خرد را در خود هضم نماید. البته این تغییر ناگهانی رخ نمی‌دهد بلکه به مرور زمان و به صورت نرم رقم خواهد خورد.
از این رو خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا در گفتگو با حجت‌الاسلام سیدکاظم روح بخش، کارشناس و مشاور خانواده به بررسی نقش و جایگاه خانواده در فرهنگ و اولویت‌های دولت سیزدهم برای مسأله خانواده پرداخت.
رسا ـ اولویت‌های فرهنگی دولت سیزدهم چیست و خانواده در میان این اولویت‌ها از چه جایگاهی برخوردار است؟
اگر بخواهم از یک زاویه جدید درباره خانواده صحبت کنیم، موضوع تأکیدی است که رهبر انقلاب سال‌ها درباره سبک زندگی سالم در خانواده دارند. شما اگر در بحث جمعیت، حجاب، ازدواج، طلاق، طلاق عاطفی، تجمل‌گرایی، فرزند آوری و ... نگاه کنید، اگر سبک زندگی ما در این سال‌هایی که مورد هجمه دشمن در جنگ نرم قرار گرفته، شیوه تبلیغاتی از جنس کار ما نبوده است.
کار ما، یعنی این‌ها وقتی که آمدند سبک زندگی ما را تغییر بدهند، هیچ کدام نگفته‌اند که خواهرم حجابت را بردار! یا هیچکدام نیامده‌اند بگویند حجابت را شل کن و ...؛ اما ما می‌آییم می‌گوییم خواهرم حجابت را حفظ کن، دیده‌اید که برای کار‌ها در ادارات می‌نویسیم بدون حجاب امور اداری انجام نمی‌شود و یا برای ترویج فرزندآوری تابلو‌هایی می‌نویسیم که جمعیت ما در حال کاهش است و یا رو به پیری است و ....
دشمن نسبت به برند سازی و عوض کردن ارزش‌های پیشنهادی افراد اقدام کردند. ارزش پیشنهادی یک مفهومی برای این است که افراد را به سوی یک کالا و سبک زندگی سوق بدهند؛ برای مثال من چرا بروم فلان مانتو را بخرم؟ چون برند است و برند باعث می‌شود تا شیک‌تر جلوه دهد. یا برای مثال بخواهم یک خوراک یا سبک غذایی را داشته باشم و در مهمانی از آن استفاده کنم، از یک روش خاصی که به این دلیل که برند است استفاده کنم تا با آن کلاس بگذارم. ما می‌بینیم که این اتفاقات به قدری رقم می‌خورد که می‌بینیم سبک زندگی غیر مستقیم تغییر پیدا می‌کند.
رسا ـ نمونه‌ای را بیان می‌کنید؟
برای مثال در صدا و سیما جمهوری اسلامی می‌گوید که وسیله‌ات خراب شده؟ بایا کن! هر کاری می‌خواهی انجام دهی، بایا کن! این‌ها مثال‌هایی است که سبک زندگی مردم را به‌راحتی تغییر می‌دهد؛ بنابراین من بایا مجموعه‌ای هستم که پیشنهادات زیادی در زندگی می‌دهم.
بایا زمانی که می‌خواهد پیشنهاد من را به دکتر، خوراک یا پوشاک وصل کند، به چه کسی وصل می‌کند؟ اینجا هزاران فروشگاه وجود دارد. ملاک تقسیم بندی و انتخاب بایا چیست؟ من نمی‌خواهم قضاوتی درباره بایا داشته باشم، بلکه می‌خواهم درباره سبک استارتاپ‌های غولی که رشد می‌کند را بیان کنم. ایران از اواخر دهه هشتاد با توجه به عنایات رهبری در ایران گسترش یافته است.
اگر بخواهیم در زمینه تفریح، جهانگردی، ایران‌گردی، مسافرت و ... ورود کنیم، من به کجا بروم؟ کجا مسافرت بروم؟ ارزشی‌ها کجا هستند؟ حال شما این را بگذارید روی دخل بایا، باید مردم را به کجا وصل کند و چگونه پیشنهاد بدهد؟ بایا می‌گوید تو مخاطب من باش و تو را با ۱۵ درصد تخفیف به فلانی وصل می‌کنیم. اینجا بایا می‌تواند آرام آرام سبک زندگی من را تغییر بدهد.
حال اگر بخواهیم در میدان نگاه کنیم، در میان ارزشی‌ها و انقلابی‌ها، آیا نمونه‌ای مانند بایا وجود دارد که بتواند سبک زندگی برای دهه ۸۰ یا دهه ۹۰ بتواند تأثیر گذاری کند؟ آیا می‌خواهیم همچنان کار‌های پوستری و ... انجام بدهیم یا می‌توانیم چنین کاری را دنبال کنیم؟
یک طرحی که آقای رئیسی در تولیت آستان قدس رضوی خیلی از آن استقبال کرد و متأسفانه به‌دلیل اتمام مأموریت‌شان و انتقال به قوه قضاییه ناتمام ماند، ایده و طرحی که در دست اجرایی شدن بود، این بود که زائر از زمانی که برای زیارت حرکت می‌کند و تا زمانی که باز می‌گردد در آغوش آستان قدس رضوی باشد. اینکه چه چیز‌هایی را بخرم یا نخرم، اگر می‌آیند چه آموزشی را ببینند، چه کتابی را بخرند، آیا کسی وجود دارد که فرزندانم را مشاوره بدهد؟ یا اینکه من فقط بیایم به زیارت و امین الله بخوانم؟
این یک مصیبت بزرگ است که سالانه قریب به ۲۷ میلیون زائر قبل از کرونا وجود داشته باشد و این اتفاق رقم نخورد. هر جایی از دنیا که سیستمی کار می‌کند، برای چنین حجم توریستی برنامه خواهد داشت. برای مثال در حال حاضر همراه اول و ایرانسل گیرنده‌های هوشمند دارد، آنتن‌های مخابراتی، ورود‌ها و خروج‌ها را مشخص می‌کند. تا اینکه طرف وارد مشهد می‌شود رستورانی در مشهد پیام می‌دهد که برای صرف غذا به رستوران ما بیایید. ما چنین برنامه‌ای را نداریم و اگر داشته باشیم می‌توانیم موفق باشیم.
رسا ـ چه راهکاری برای حل این مسأله وجود دارد؟
در دولت آقای رئیسی می‌توان همانطور که شرکت‌های دانش بنیان با حمایت‌های رهبری و لطف خداوند بسیار رشد کردند و ما دیدیم که واکسن کرونا در این اوضاع وخیم کشور واکسن کرونا توسط شرکت‌های دانش بنیان تولید شد، می‌توانیم بگوییم که اگر شرکت‌های دانش بنیان فرهنگی با نگاه سبک زندگی اسلامی این نگاه را داشته باشند، می‌توانند سبک زندگی مردم را آرام آرام بهتر کند، بدون شعار، بدون پیام، بدون پلاکارد و شعار‌های کلیشه‌ای. وقتی این پلتفرم شکل می‌گیرد، چه‌قدر از تولیدات داخلی، ایده‌ها، خلاقیت‌ها و نوآوری افراد ارزشی حمایت می‌شود.
افراد دغدغه‌مند مثل طلاب و ... محصولات ارزشی خودشان را تولید می‌کنند و تنها خودشان مصرف کننده محصولات خودشان هستند، در حالی که ماده‌ای که سلامت یک انسان را تولید می‌کند و سلامت که موجب آرامش روح و روان است، به هم مربوط می‌شود و همه این مسائل باعث می‌شود در حالی که تولیدات ارگانیک حلال و خوبی که در کشور وجود دارد، تنها در قالبی انحصاری مصرف می‌شود.
در حال حاضر در قشر سفید جامعه، دغدغه‌ای که دارند، دغدغه پوشاک است. می‌گوید، چون من نمی‌توانم پوشاک مناسب تهیه کنم به این علت که وجود ندارد، تنها به پوشش‌های مبتذل رو آورده است. شهر‌هایی مانند قم، مشهد، تهران و اصفهان تولیدی‌های پوشاک جذاب و زیبا دارند، ولی شهر‌های دیگر اصلاً به این تولیدی‌ها متصل نیستند. دیگر آن بحث پارچه، چادر، مافیای قاچاق و ... به دولت مربوط می‌شود که باید ورود کند.
از نگاه بنده و امثال ما که استارتاپ هستیم، استارتاپ‌های فرهنگ خود نیاز به آموزش و مطرح شدن در حوزه‌های عملیه، دانشگاه‌ها و ... دارند که باید بیایند وسط میدان و با استارتاپ و سیستم‌های فرهنگی آشنا بشوند که خودشان می‌توانند خودجوش فعالیت‌هایی انجام بدهند. در آن زمان دولت تنها باید به حمایت بپردازد و بستر را محیا کند و همین شرکت دانش بنیان نقاط قوت و ضعف خودش را پیدا می‌کند و به خاطر مباحث اقتصادی خودش که شده، خودش، خودش را پشتیبانی می‌کند.
ما هر چقدر در این مباحث واکاوی، بحث و بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که ایران ما پر از افراد نخبه و فرصت‌های ناب است و آن مدیریت است. اگر یک سری اتفاق‌های خوب و مدیریت‌های درست رقم بخورد تا چتر وسیع در ایران شکل بگیرد و رقابت را شروع کند و آرام آرام مانند همان جنگ نرم که آسیب دیده‌ایم، تأثیر گذاری مثبتی را در مردم داشته باشد. اگر با همین خط فکری بیان کردم که بخشی از آن در حال انجام است، ولی از ضعف برخوردار هستند.
رسا ـ ممنون از اینکه فرصت‌تان را در اختیار ما قرار دادید.
ارسال نظرات