تقویمی که در ایران دردسرساز شد
۲۴ اسفند سال ۱۳۵۴ شمسی، حکومت پهلوی در ایران «تقویم شاهنشاهی» را جایگزین تقویم شمسی کرد؛ کاری بود که اولش خیلی به آن پُز می‌دادند، ولی بعد دردسر ساز شد.
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، با محاسباتی که عده‌ای به‌اصطلاح مترقی در دوره پهلوی انجام داده بودند سال ۱۳۵۰ شمسی شده بود سال ۲۵۰۰ شاهنشاهی در ایران و جشن‌های ۲۵۰۰ ساله را هم برگزار کرده بودند.
بعد از چند سال گفتند که چقدر جالب شده! و ۲۵۰۰ سال پس از تاجگذاری کوروش هخامنشی دقیقاً سال ۱۳۲۰ شمسی بوده که محمدرضا پهلوی به سلطنت رسیده و محاسبات قبلی را برهم زدند و گفتند پس سال ۱۳۵۵ شمسی می‌شود سال ۲۵۳۵ شاهنشاهی. در ۲۴ اسفند سال ۱۳۵۴ نیز همین را در مجلس شورای ملی و مجلس سنای پهلوی تصویب کردند و اعلام کردند که تقویم ایران شاهنشاهی شده و خوشحال بودند.
«اسدالله علم» وزیر دربار و رفیق شاه هم فرموده بود: «شاهنشاه به این کار علاقه دارند زیرا که خود مردِ تاریخ، خودِ تاریخ و محولِ تاریخ است و می‌خواهد که مبداء تاریخ هم بشود و حق هم با اوست».
«هجری شمسی» اسلامی و ملی نیست!
نظر آن به‌اصطلاح مترقی‌ها و کارشناس‌ها این بود که ما پیش از اسلام هم تاریخ داشته‌ایم و تقویم هجری شمسی نه اسلامی است نه ملی، چون تقویم اسلامی هجری قمری است و تقویم ملی هم نمی‌تواند مبدأ اسلامی یعنی هجرت داشته باشد و خلاصه اینکه این‌جور حرف‌ها را به هم بافتند و بله، تقویم ایران را شاهنشاهی کردند که به‌نظرشان ملی بود.
در مقابل، مردم ایران اصلا این تقویم جدید را قبول نداشتند و این‌طوری بود: «این تغییر تقویم برخلاف انتظار شاه و نزدیکانش با استقبال مردم روبه‌رو نشد. تقویم جدید نه تنها از سوی گروه‌های مذهبی مورد پذیرش واقع نشد بلکه حتی گروه‌های غیرمذهبی نیز تقویم جدید را مورد تمسخر و استهزا قرار دادند. حتی بیشتر ملی‌گراها نیز آن را نپذیرفتند زیرا مبدأ آن را غیرواقعی و موهوم می‌دانستند».
تقویمی که استفاده از آن حرام بود
در آن‌سال‌ها فقط این نبود که مردم از این تقویم جدید استقبال نکنند بلکه بسیاری از اقشار مردم ناراحت و خشمگین هم بودند از این تقویمِ نامعلومِ ناگهانی. روحانیون بسیاری نیز در مقابل این اقدام موضع‌گیری کردند و امام خمینی (ره) استفاده از این تقویم را حرام اعلام کردند؛ «کارشناسان که می‌خواهند مخازن ما را بی‌مانع به غارت ببرند برای تضعیف اسلام و محو اسم آن، نغمه شوم تغییر مبدأ تاریخ را ساز کردند. این تغییر از جنایات بزرگی است که در این عصر به دست این دودمان کثیف واقع شد. بر عموم ملت است که با استعمال این تاریخ جنایتکار مخالفت کنند و چون این تغییر، هتک اسلام و مقدمه محو اسم آن است، خدای نخواسته استعمال آن بر عموم حرام و پشتیبانی از ستمکار و ظالم و مخالفت با اسلام عدالتخواه است».
البته پهلوی راه خودش را می‌رفت و کار خودش را می‌کرد و سالنامه‌های رسمی کشور را بر اساس این تقویم جدید چاپ و توزیع می‌کرد و وقایع کشور را با این تقویم ثبت می‌کرد و سکه هم ضرب می‌کرد و پول هم چاپ می‌کرد به تاریخ ۲۵۳۵ یا هر چند.
در این میان خیلی‌ها هم گیج شده بودند از این تاریخی که دولت می‌زد پای اسناد رسمی و بالاخره مردم عادی نمی‌توانستند این‌جور محاسبه‌ها را انجام بدهند که مثلا سال ۱۳۵۶ شمسی می‌شود سال چند شاهنشاهی؟
وضعیت همین‌طوری بود تا اینکه شهریور سال ۱۳۵۷ شمسی، «جعفر شریف امامی» که آمده بود در مقابل اعتراض‌های انقلابی مردم، «دولت آشتی ملی» تشکیل بدهد در اولین روز نخست‌وزیری‌اش زد زیر بساط تقویم شاهنشاهی و دوباره تقویم ایران هجری شمسی شد.
قضاوت تاریخ
درباره تغییر تقویم ایران قضاوت تاریخ این است که بسیاری آن را یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات محمدرضا پهلوی می‌دانند. «یرواند آبراهامیان» مورخ معاصر در کتاب «ایران بین دو انقلاب» نوشته است: «در دوران معاصر کمتر رژیمی در عالم یافت شده که چنان بی‌پروا تقویم مذهبی کشور را مخدوش کند».
«آنتونی پارسونز» آخرین سفیر انگلیس در دوره پهلوی نیز دراین‌باره نوشت: «تقویم شاهنشاهی یکی از نامعقول‌ترین اقداماتی بود که شاه در چند سال قبل به آن دست زد و موجبات خشم و بدگمانی عناصر مذهبی را نسبت به خود فراهم ساخت».
خلاصه اینکه یک کار بی‌خودی کردند و بدنام شدند و بعد هم پشیمان شدند و فقط خدا می‌داند که این‌وسط چقدر بودجه و وقت مملکت تلف شد و چقدر دردسر درست شد.
امروز در تاریخ مناسبت‌های دیگری هم هست
امروز ۲۴ اسفند مصادف با ۱۵ مارس میلادی و ۱۲ شعبان هجری قمری در تقویم تاریخ، مناسبت‌های دیگری هم دارد.
ـ رحلت عالم بزرگوار آیت‌الله «شیخ حسین حلّی» در سال ۱۳۷۵ قمری
ـ خلع «تزار نیکلای دوم»، پادشاه روسیه توسط بلشویک‌ها در سال ۱۹۱۷ میلادی
ـ تصویب قانون ملی‌شدن صنعت نفت در مجلس شورای ملی در سال ۱۳۲۹ شمسی
ـ آغاز «عملیات والفجر۱۰» در دوره جنگ تحمیلی در سال ۱۳۶۶ شمسی
ـ زادروز «رضا پهلوی» سرسلسله دودمان پهلوی در سال ۱۲۵۶ شمسی
ارسال نظرات