سه رمان با روایت زنانه درباره حضرت معصومه

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، نوشتن داستان درباره شخصیت‌های مذهبی و تاریخی کار چندان ساده‌ای نیست؛ چراکه نویسنده ضمن وفاداری به مستندات تاریخی، مجبور به رعایت عناصر داستانی است؛ اما گاه خواندن یک روایت داستانی درباره زندگی و زمانه یک شخصیت مذهبی یا تاریخی ارتباطی با مخاطب برقرار می‌کند و اطلاعاتی به او می‌دهد که خواندن ده کتاب تاریخی هم قادر به انجام آن نیست.

حضرت فاطمه معصومه(س) از جمله شخصیت‌های تاریخی و مذهبی است که به سبب نسبت فرزندی و خواهری با دو امام معصوم(ع) و همچنین حضور بارگاه مطهر ایشان در ایران و شهر مقدس قم، همواره مورد توجه و احترام مردم و به‌ویژه اهالی قلم و ادب بوده است. تألیف بیش از ۱۰۰ عنوان کتاب با موضوع و محوریت شخصیت و زندگی ایشان، تاکیدی بر اثبات این ادعاست.

البته کفه ترازو در این آثار به سمت زندگی‌نامه‌های مستند و تاریخی و شرحی بر روایات حضرت معصومه(س) سنگین‌تر است، اما در کفه سبک‌تر ترازو چندین مجموعه شعر و سه رمان هم به چشم می‌خورد که به قلم سه تن از بانوان نویسنده کشور به رشته تحریر درآمده است.

وجود این سه رمان با محوریت شخصیت و زندگی حضرت فاطمه معصومه(س) که در ادامه به معرفی آن می‌پردازیم، در بازار خلوت رمان آئینی و مذهبی قابل توجه و تأمل است.

اولین رمان با موضوع حضرت معصومه(س)

«به سپیدی یک رویا» شاید اولین روایت داستانی بلند یا رمان با نگاهی به زندگی حضرت معصومه(س) است که سال ۹۴ منتشر و به مخاطبان رمان تاریخی و مذهبی ارائه شد و فاطمه سلیمانی ازندریانی در آن فرازی از زندگی حضرت را از آغاز هجرت امام رضا(ع) از مدینه به مرو را تا زمان وفات ایشان روایت می‌کند.

راوی داستان «به سپیدی یک رویا» یکی از کنیزان حضرت معصومه(س) به نام «سلطان» است که در داستان به شکل و شمایلی تازه و واقعی به روایت داستانی پرداخته است.

در رمان «به سپیدی یک رویا» تصاویر بدیعی به کمک تخیل نویسنده خلق شده است که ما را به دوران تاریخی که کمتر در منابع تاریخی به آن پرداخته شده است، می‌برد و این موضوع از جذابیت‌های کتاب است؛ از جمله دیدار حضرت معصومه(س) با برادرش احمد بن موسی(ع)، جزئیات حرکت کاروان حضرت معصومه(س) در شهرهای مختلف و اتفاقاتی که در مسیر می‌افتد، استقبال و اشتیاق مردم کوفه برای دیدار با دختران حضرت موسی بن جعفر(ع)، زیارت حضرت معصومه(س) از مزار حضرت سیدالشهدا(ع)، سوگواری دختران حضرت موسی بن جعفر(ع) بر مزار پدر بزرگوارشان در بغداد و روزهای آخر زندگانی حضرت معصومه(س) که در کنار هم به این اثر جذابیت بخشیده است.

سلیمانی در روایت خود در این رمان از زبانی بهره می‌برد که هم تاریخی است و هم کشش داستانی دارد. به عبارت دیگر نویسنده با توانایی و هوشیاری از عبارات و افعال و کلمات به شکلی بهره برده که مخاطب ناخودآگاه احساس کند در فضایی تاریخی و کهن در حال مواجه شدن با داستان است. خلق این زبان تازه با توجه به پیچیدگی‌های موجود در راه ایجاد آن در کنار جسارت نویسنده برای ورود به این وادی در کنار تجربه‌های بسیار موفقی که در این زمینه وجود دارد یکی دیگر از نقاط قوت این متن به شمار می‌رود.

رمان «به سپیدی یک رویا» به قلم فاطمه سلیمانی ازندریانی اولین بار در سال ۱۳۹۴ در ۱۳۲ صفحه از سوی انتشارات کتاب نیستان منتشر و در دسترس مخاطبان  قرار گرفت.

روایتی برای نوجوانان

«دختر ماه» از مجموعه داستان‌های ریحانه انتشارت مدرسه و روایتی داستانی از زندگی حضرت معصومه(س) به قلم  سارا عرفانی است که در ۱۸ فصل برای مخاطبان نوجوان به نگارش درآمده است.

در این کتاب، زندگی‌نامه حضرت معصومه(س) از پیش از تولد تا مهاجرت و شهادت روایت می‌شود و نویسنده کوشیده تا هم داستانی روان و خوش‌خوان بنویسد و نوجوان‌ها را با زندگی خواهر بزرگوار امام رضا(ع) آشنا کند و هم به مستندات تاریخی پایبند باشد.

نویسنده رمان «دختر ماه» این داستان را به شکل دانای کل نوشته  است. عرفانی در این رمان برای بخش‌هایی که اطلاعات مستند پیدا کرده، فضای داستانی خلق کرده و بخش دیگر داستان‌پردازی آن کاملاً به فضای رمان و داستان مربوط می‌شود.

 کلید اتفاقات این رمان در تاریخ است و روندی که در داستان رخ می‌دهد، کاملاً براساس روایت‌های مستند تاریخی است، فقط پرداخت‌های داستانی، جزییات، فضا‌پردازی‌ها و صحنه‌پردازی‌ها داستان است.

رمان «دختر ماه» روایتی داستانی از زندگی حضرت معصومه(س) به قلم سارا عرفانی در۱۲۰ صفحه است که نخستین بار در سال ۹۷ توسط انتشارات مدرسه، چاپ و راهی بازار نشر شده است.

داستانی عاشقانه با محوریت زندگی حضرت معصومه(س)

«فصل فیروزه» سومین رمانی است که به قلم محبوبه زارع در قالب یک اثر داستانی عاشقانه با محور زندگی حضرت معصومه(س) به رشته تحریر درآمده و انتشارات کتابستان معرفت آن را در سال ۱۳۹۷ منتشر کرده است.

داستان «فصل فیروزه» در واقع روايت عاشقانه‌ای از دختری ايرانی و زرتشتی، اهل یزد به نام «سیندخت» است، كه كاروان تجاری پدرش در مسير حجاز گرفتار راهزن‌ها شده و همگی كشته شده‌اند. او در جستجوی «کیارش»، پسر فيروزه‌تراش اهل نیشابور و هم‌کیش خود كه پيش از سفر عاشق هم شده‌اند، با كاروان حضرت معصومه(س) در دل بيابان همراه می‌‌شود.

«سیندخت» كم‌كم از طريق خادمه بانو، به درك مقام ايشان می‌رسد تا اينكه كاروان مورد حمله حكومت قرار گرفته و هم‌سفران شهيد و زخمی می‌شوند. در ادامه دختر شاهد استقبال مردم قم از بانو و اقامت و مناجات ايشان در بيت‌النور قم و سپس شهادت ايشان است.

از آن‌سو پسر فيروزه‌تراش كه در نيشابور شاهد حديث سلسله‌الذهب امام رضا (ع) بوده و مشتاقانه در پی ايشان به طوس رفته، خبر شهادت خواهر امام را شنيده و با اشاراتی از سوی امام به هدف جستجوی دختر به او می‌رسد.

این داستان با زبان یکدست و پخته به نگارش درآمده و در نهایت اثر خوشخوانی را به دست مخاطب داده است.

«فصل فیروزه» به قلم محبوبه زارع در ۱۱۲ صفحه، برای اولین بار در سال ۹۷ از سوی نشر كتابستان معرفت منتشر شد و تاکنون به چاپ يازدهم رسیده است.