یادداشت؛
از برجسته‌ترین فقیه نظام به آقای سروش محلاتی!
آقای سروش محلاتی در یادداشتی که اخیرا منتشر کرده از مرحوم آیت الله هاشمی شاهرودی به عنوان برجسته‌ترین فقیه نظام یاد کرده است؛ لذا بد نیست نظر مرحوم آیت الله هاشمی شاهرودی را در مورد برخی ادعاهای قبلی آقای سروش محلاتی بررسی کنیم.
به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، آقای سروش محلاتی در یادداشتی که اخیرا منتشر کرده از مرحوم آیت الله هاشمی شاهرودی به عنوان برجسته‌ترین فقیه نظام یاد کرده است؛ لذا بد نیست نظر مرحوم آیت الله هاشمی شاهرودی را در مورد برخی ادعاهای قبلی آقای سروش محلاتی بررسی کنیم.
آقای سروش محلاتی مشروعیت حکم اعدام صادر شده برای برخی اغتشاشگران را به بهانه سازمان‌یافته‌نبودن، مورد تردید قرار داده‌اند. با توجه به مطالبی که توسط دادگاه مطرح‌شده حکم اعدام از باب محاربه است و لذا سؤال این است که آیا محاربه اختصاص به جایی دارد که توسط سازمان و گروه سازمان یافته انجام شود؟
پاسخ مرحوم آیت الله هاشمی شاهرودی به سؤال مذکور این است: «ظاهر آیه محاربه این است که جرم مذکور از نوع جرم‌های انفرادی است که گاهی ممکن است یک شخص آن را انجام دهد و از این رو فقها گفته‌اند که در تحقق محاربه، وجود گروه و ارعاب دسته جمعی شرط نیست.»(۱)
در جای دیگر آقای سروش محلاتی به جدا بودن حکم باغی و محارب در فقه اشاره کرده‌اند و بیان داشته‌اند که باغی کسی است که با حکومت طرف شده و به معارضه با حکومت پرداخته در حالی که محارب کسی است که می‌خواهد رعب و وحشتی ایجاد کند که مصداق فساد در زمین باشد و لذا مجازاتی هم که برای باغی وجود دارد با مجازات محارب متفاوت است و به همین جهت حکم اعدام برای کسانی که در اغتشاشات حضور داشته اند وجهی ندارد.
مرحوم آیت الله هاشمی شاهرودی گرچه با اصل این ادعا موافق است ولی استثنائی در این‌باره می‌زند که قابل توجه است: «بدین ترتیب روشن می‌شود که عنوان محارب در آیه مبارکه، اختصاص دارد به کسی که به قصد افساد در زمین سلاح می‌کشد و معنای افساد در زمین عبارت است از اخلال در امنیت مردم و ترساندن آنها و تجاوز به مال و جان و ناموسشان، و این معنا، شامل باغی یا کافری که به جنگ با دولت اسلامی و قیام در برابر آن برخاسته است، مادام که مرتکب محاربه به معنی مذکور نشده باشد نمی‌شود، و در این صورت نیز از آن جهت که مرتکب این قسم از محاربه شده مصداق آیه خواهد بود و در آن هیچ بحثی نیست.»(۲)
در این تعبیر ایشان کسانی که به مخالفت با حکومت پرداخته باشند را در صورتی که مرتکب جرم محاربه شوند مشمول مجازات محارب می‌داند و در جای دیگر در توضیح فسادی که در تحقق محاربه شرط است می‌فرماید: «بلكه تجاوز به حقوق یک نفر نيز اگر به گونه‌اى باشد كه موجب اخلال در امنيّت محل شود، مصداق «فساد در زمين» خواهد بود.»(۳)
در نتیجه طبق ظاهر این فرمایشات اگر کسانی بر علیه حکومت اقدام کرده‌اند ولی در ضمن آن اقدام به ایجاد ترس و ناامنی در بین مردم کنند و با سلاح راه بر مردم ببندند و سبب ترس آنها شوند داخل در معیار محاربه خواهند بود و صرف اینکه در حال مبارزه با حکومت هستند توجیهی برای محارب‌نبودن آنها نخواهد بود.
محمدصادق احمدی
۱.مجله فقه اهل بیت جلد، ۱۱-۱۲ ص ۱۷۴
۲. همان، ص ۱۷۷
۳. همان، ص ۱۸۶
ارسال نظرات