لزوم بهره گیری درست از عبرت های تاریخی قرآن کریم

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، هادی ولی پور از مبلغین بین المللی حوزه های علمیه در دوره شبهه شناسی و پاسخگویی به شبهات با عنوان "سبک شناسی پاسخ های قرآن به شبهات غیرمسلمانان" به زبان انگلیسی و با حضور جمعی از اساتید مطرح حوزه و دانشگاه که به همت مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات حوزه های علمیه و با همکاری دانشگاه باقرالعلوم(ع) و مرکز ارتباطات و بین الملل حوزه در دانشگاه باقرالعلوم(ع) ویژه طلاب زباندان سطوح عالی، دانشجویان ارشد و دکتری مسلط به زبان انگلیسی برگزار شد، به تشریح اهمیت «بهره گیری از عبرت های تاریخی در قرآن در پاسخ به شبهات غیرمسلمانان» پرداخت و گفت: بیان عبرت های تاریخی در قرآن کریم تفاوت هایی اساسی با حقایق تاریخی آن ها در اصطلاح مورخان دارد.

وی تصریح کرد: متفکران معاصر اسلامی مانند خلف الله، جبری و علامه طباطبایی(ره) در هر دو عرصه پیش فرض ها و نظریه ها در استفاده از عبرت های تاریخی، برای پاسخ به شبهات غیرمسلمانان اختلاف نظر دارند.

این مبلغ افزود: به منظور بهره مندی از عبرت های تاریخی قرآن، حداقل سه فرض اساسی شناختی و ترکیبی بودن زبان قرآن و دارا بودن نقش آموزشی و راهنمایی داستان های آن را می بایست مد نظر قرار داد. زبان قرآن کریم ترکیبی است و مانند یک شبکه کار می کند.

وی با تأکید بر اهمیت نگاه تربیتی و آموزشی به آموزه های قرآن کریم گفت: اگر پیش فرض های اساسی که گفته شد صرفاً در پارادایم درون مذهبی تعریف شود، امکان استدلال به آن ها در پاسخ به شبهات غیرمسلمانان، هم افراد اهل کتاب و هم انواع مختلف کافر مشکل است. لذا لازم است بیشتر به جنبه های تربیتی و آموزشی توجه گردد تا تطبیق جزئیات وقایع تاریخی.

ولی پور اظهار کرد: در پارادایم برون دینی، ابتدا باید پیش فرض ها اثبات شود. در اثبات پیش فرض ها، روش تطبیق متون مقدس برای اهل کتاب استفاده می شود و برای سایرین، روش های مورد استفاده در جامعه شناسی تاریخی کاربرد دارد. با تکیه بر این پیش فرض ها، متفکران معاصر اسلامی در عرصه نظریه پردازی با چالش هایی مانند این مسأله که برخی داستان های قرآنی واقعی یا تاریخی نیستند، و همچنین سبک ادبی یا تاریخی داستان های قرآنی با سایر کتب متفاوت است مواجه شده و برای حل این چالش ها، نظریه های مختلفی را ارائه می دهند.

وی در ادامه به بیان چهار مسئله اصلی در بهره گیری درست از عبرت های تاریخی قرآنی پرداخت و تصریح کرد: در این راستا باید تفاوت های بین عبرت های تاریخی در قرآن و حقایق تاریخی در اصطلاح مورخان را به خوبی شناخت و انواع عبرت های تاریخی در قرآن از دیدگاه محمد احمد خلف الله را دانست. همچنین یادگیری تفاوت های بین محمد عابد الجبی و علامه طباطبایی(ره) در روش بهره گیری از عبرت های تاریخی قرآنی و روش استفاده از عبرت های تاریخی قرآن برای پاسخ به شبهات غیرمسلمانان از مهمترین مسائل پیش روی ما برای بهره گیری درست از عبرت های تاریخی مطرح شده در قرآن کریم است.

این مبلغ دینی در عرصه بین الملل سپس تفاوت های مهم قرآن با کتب تاریخی را برشمرد و خاطرنشان کرد: قرآن یک منبع مقدس است، اما تاریخ یکی از شاخه های علوم انسانی است. حدود سه هزار آیه از قرآن وقایع تاریخی را با عباراتی نظیر: اخبرکم، قصص، روایت، سنن و غیره ذکر می کند.

وی افزود: استفاده از داستان های قرآنی برای یادگیری درس و پیروی از الگوهای مقدس الهی است؛ لذا این هدف، قرآن را به متنی متفاوت از تاریخ صرف تبدیل می کند.

ولی پور ادامه داد: از ویژگی های قصص قرآنی، برجسته کردن شخصیت های قرآنی با رویکرد الگوسازی، دعوت به نگرش عقل گرا به اخبار و همچنین توجه به کیفیت وقایع است و مخاطبین را می خواند تا حاضر و شاهد باشند. همچنین قرآن کریم به جهت جلوگیری از انحراف به افسانه پردازی، از کلماتی نظیر «نبأ، قصص و عبرة» استفاده می کند که منجر به روی آوردن به واقع گرایی می گردد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به بعد وحیانی و حقیقت اظهارات قرآنی و حضور اشخاص واقعی، قرآن نسبت به سایر کتاب های تاریخی برتر بوده و یک متن فرا تاریخی است.