تهیه الگوی راهبردی حکمرانی حجاب و پوشش در شورای عالی انقلاب فرهنگی

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، چهارمین نشست علمی با عنوان بایسته‌های قانون گذاری عفاف و حجاب با حضور و ارائه حجت‌الاسلام سیدمحمدحسین هاشمیان، دبیر شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی، در محل مرکز مدیریت این حوزه برگزار شد.

حجت الاسلام هاشمیان در گزارشی از تهیه الگوی راهبردی حکمرانی حجاب و پوشش در شورای عالی انقلاب فرهنگی خبر داد و گفت: موضوع حجاب در زمرۀ موضوعات چالشی، پیچیده و پربسامد در منظومۀ موضوعات و مسائل معاصر جامعۀ ما بوده است؛ ترکیبی از چالش‌های نظری-معرفتی، گفتمانی، سیاسی، سیاستی، برنامه‌ای و... در حاشیۀ این موضوع رخ می‌نماید که همین امر، پرداختن به آن را با دشواری‌های متعددی مواجه می‌سازد.

وی وضع موجود مسئلۀ حجاب را ناظر به چهار سطح برشمرد که عبارت است از ناظر به عملکرد حاکمیت، ناظر به عرصۀ جهانی (عوامل برون‌زا)، ناظر به جامعۀ نخبگانی، ناظر به توده مردم.

وی در ادامه این چهار سطح را اینگونه توضیح داد: در سطح حاکمیت با تورم قوانین و اسناد سیاستی مواجه هستیم و از طرفی در طی ادوار مختلف پس از انقلاب تاکنون، دولت‌ها، جریان‌های سیاسی و رجال حاکمیتی، تنوعی از رویکردها و موضع‌گیری‌ها نسبت به مسئله حجاب داشته‌اند که این موجب عدم تمرکز بر این مسئله مهم هویتی شده و در برخی زمان‌ها برخوردهای سلیقه‌ای آسیب‌های جدی ایجاد کرده که امروز بعد از گذشت سال ها نتیجه آن را در جامعه شاهد هستیم.

دبیر شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی، در سطح جهانی مسئله حجاب و پوشش را اینگونه تبیین کرد: امروزه با دسترسی آسان به فضای مجازی و شبکه‌های ماهواره‌ای نمی‌توان توقع داشت تاثیرگذاری و تاثیرپذیری صورت نگیرد و از آنجایی که جامعه جهانی همه چیز را در گرو سرمایه‌داری می‌بیند، با مسئله حجاب نیز کالامحور و در پیشبرد اهداف سرمایه‌اندوزی و تمدن مدرن برخورد می کند که این درهم‌آمیختگی مسائل و استفاده جدی از ابراز رسانه تاثیرگذاری سوء بر مخاطبین جهانی را در پی دارد.

وی در ادامه به مسئله حجاب در سطح نخبگانی پرداخت و گفت: فارغ از تشتت نظر و اختلاف دیدگاه در میان جامعۀ نخبگان، پایگاه نخبگانی جریان روشنفکری، غالباً همسو با موج ضد پوشش برخاسته از جهان غرب، در این زمینه نظریه‌پردازی، مفهوم‌سازی، تولید متن، گفتمان‌سازی و جریان‌سازی اجتماعی می‌کنند.

حجت الاسلام هاشمیان در نهایت مسئله حجاب را در سطح عموم مردم اینگونه تببین کرد: به رغم بهبود قطعی وضعیت پوشش و حجاب در قیاس با دوران قبل از انقلاب، شاخص‌های پوشش و حجاب به جز ابتدای انقلاب تا اواخر دهۀ ۶۰، سیر نزولی داشته و هم در کیفیت پدیده‌های اجتماعی، مانند چرخش از حجاب ضعیف به تن‌نمایی و عریانی، و هم در کمیت و گسترۀ جمعیتی، مظاهر ضد پوشش و حجاب رو به فزونی بوده است.

وی چالش‌های موجود در موضوع حجاب و پوشش را در سه محور «عرصۀ شناختی و نگرشی»، «عرصۀ ساختارهای اجتماعی» و «عرصۀ سیاستگذاری» صورت‌بندی کرد و گفت: این مسئله دامنه‌های بسیار زیاد و وسیعی دارد که باید ساعت‌ها گفتگوی نخبگانی داشت تا به نتیجه‌های عملیاتی دست پیدا کرد.

دبیر شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی، در خصوص فهم پدیدۀ حجاب و تعلیل چرایی وضع موجود نیز گفت: دیدگاه‌ها و تحلیل‌های مختلفی وجود دارد، اما جمع‌بندی دیدگاه‌ها و ایده‌های تحلیلی موجود هرچه باشد، رصد تحولات رو به آینده، تزلزل در بنیاد خانواده و تجربۀ یک انقلاب جنسی در صورت عدم فهم درست شرایط موجود را گوشزد می‌کند و این بدان معنی است که علل و عوامل و ریشه‌های وضع موجود همگی می‌تواند در تزلزل بنیاد خانواده و حدوث یک انقلاب جنسی در سطح جامعه نمودار شود.

وی افزود: مسئله حجاب از یک پروسه باید به پروژه مبدل شود، چراکه تجربه نشان داده زمانی که برنامه‌ها پروژه محور باشد تمامی ظرفیت‌ها در کنار یکدیگر به تحقق آن کمک خواهند کرد و از مزایای دیگر پروژه‌ محوری، زمانبندی، هدف‌گذاری دقیق، منابع مالی مشخص، رصد پیشرفت و بازخواست از عناصر تشکیل دهنده و نقش آفرین است.

حجت الاسلام هاشمیان گفت: در وضعیت فعلی تمامی دستگاه‌ها و نهادهای مختلف به حیث دستگاه و سازمان خود در امر حجاب و پوشش دارای وظایف و مأموریت‌هایی هستند و مسئلۀ حجاب و پوشش نیازمند بازآرایی همۀ نیروها و ظرفیت‌های حاکمیتی و مردمی ذیل «کلان حوزه‌ها» است؛ بنابراین می‌توان با در نظر گرفتن کلان حوزه‎‌‌ها و پروژه محوری در مسئله حجاب و پوشش ۶ ابر پروژه در حوزه‌های «هنر و محصولات فرهنگی»، «حوزۀ رسانه و افکار عمومی»، «حوزۀ آموزش تخصصی و عمومی»، «حوزۀ بازار و اقتصاد حجاب و پوشش»، «حوزۀ سیاسی و انتظامی» و «حوزۀ حقوقی و کیفری» تعریف کرد.

وی نتیجه این الگوی راهبردی حکمرانی حجاب و پوشش را تشکیل یک قرارگاه مرکزی با موضوع حجاب و پوشش، ذیل شورای عالی انقلاب فرهنگی دانست به نحوی که همۀ ظرفیت‌های حاکمیتی، نخبگانی و مردمی برای عبور از وضع موجود به یک افق روشن و مطلوب، در این قرارگاه مرکزی بسیج و هم‌افزا شوند.