حجت‌الاسلام خسروپناه پیشنهاد تاسیس دانش فلسفه فلسفه اسلامی را ارائه داد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه، مدیر گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، پیش از ظهر امروز در نشست نقد و بررسی کتاب فلسفه فلسفه اسلامی که از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار می‌شد به ارائه پیشینه آن پرداخت.
وی افزود: پس از آسیب‌شناسی روشی، محتوایی و ساختاری فلسفه اسلامی و با توجه به بیان پاره‌ای از آسیب‌هایی که در فلسفه اسلامی موجود است، تصمیم گرفتم طرح جدیدی در این زمینه ارائه دهم.
حجت‌الاسلام خسروپناه با اشاره به برخی آسیب‌های فلسفه اسلامی، افزود: فلسفه اسلامی به فلسفه‌های مضاف به حقایق آنچنان که باید نپرداخته است؛ هرچند برخی از فلسفه‌های مضاف در این فلسفه موجود است، اما همه فلسفه‌های مضاف به امور در آن وجود ندارد.
مدیر گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی خاطرنشان کرد: حتی برخی فلسفه‌های مضاف در سیر حکمت متعالیه، یا حذف و یا بسیار کمرنگ شده‌اند؛ مانند فلسفه سیاست که در دوره فارابی و خواجه نصیر بسیار پررنگ‌تر و جدی‌تر از زمان حکمت متعالیه مطرح بود.
وی اضافه کرد: اگرچه حکمت متعالیه به پاره‌ای از بحث‌های فلسفه سیاست پرداخته است؛ اما هیچ حرف نویی در این مقطع یافت نمی‌شود، بلکه بیشتر حرف‌های گذشتگان است که ذیل مباحث مطرح می‌شود و به تعبیری حکمت متعالیه در عرصه سیاست، جامعه و عرصه‌های دیگر، ورودی پیدا نکرده است.
حجت‌الاسلام خسروپناه با یادآوری این مطلب که دغدغه اصلی ملاصدرا در حوزه الهیات بود، اظهار کرد: این حکمت گرچه پیامدها و کارکردهای مثبت فراوانی داشت و در دوره معاصر توانست در برابر هجمه مارکسیست‌ها و شبهات کلامی بایستد، اما این نقص را همچنان با خود داشت.
وی تصریح کرد: برای برطرف کردن نقص‌های موجود و یا شناخت نقص‌های دیگر، به این فکر افتادم که با نگاه درجه دو به فلسفه اسلامی، کار مستقلی را با عنوان فلسفه فلسفه اسلامی ارائه دهم تا هرچه بیشتر به توانمندی‌ها و کاستی‌های فلسفه دست یابم.
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان این‌که تحقیقی در ابتدای این کتاب با عنوان چیستی و گونه‌های فلسفه‌های مضاف انجام شده است، اظهار داشت: فلسفه‌های مضاف به امور و حقایق و فلسفه‌های مضاف به علوم از اقسام فلسفه‌های مضاف هستند که در این اثر بُعد فلسفه‌های مضاف به علوم با دو رویکرد تاریخی و منطقی مورد بررسی قرار گرفته است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این‌که پس از تأمل در بحث فلسفه اسلامی به این نتیجه رسیدم که نظریه‌ای با نام نظریه دیدبانی تأسیس شود، گفت: یکی از نوآوری‌های این کتاب تأسیس نظریه دیدبانی است که در واقع رویکرد تاریخی منطقی به دانش مضاف الیه است.
حجت‌الاسلام خسروپناه عنوان کرد: رویکرد تاریخی منطقی به این معنا است که ابتدا دانش مضاف الیه مانند فلسفه اسلامی را در بستر تاریخی مطالعه کرده و پس از آن کاستی‌ها را شناسایی و در ادامه در مقام بایسته و رفع کاستی‌ها از منطقی بهره ببریم که روش، ساختار و مبانی‌اش تکامل پیدا کند.
دانشیار گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان این‌که فلسفه مضاف به دانش می‌خواهد به پرسش‌های بیرونی دانش بپردازد، اضافه کرد: یکی از پرسش‌های بیرونی تعریف، قلمرو و ساختار فلسفه است؛ بنابراین با رویکرد تاریخی منطقی می‌توان این نگاه را داشت و به نتیجه رسید.
وی به تعاریفی که از سوی دانشمندان معاصر و گذشته پیرامون فلسفه اسلامی ارائه شده است اشاره کرد و با بیان این‌که تعاریف ارائه شده بیشتر برگرفته از تعاریف یونان باستان از فلسفه همراه با تغییراتی است، تأسیس دانشی با عنوان فلسفه فلسفه اسلامی را پیشنهاد کرد. /920/پ202/ع