استاد حوزه و دانشگاه:
تعریف انقباضی غرب از انسان حقوق انسانی را ضایع کرده است
خبرگزاری رسا - مدیر گروه فلسفه مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره) گفت: فهرست گسترده‌ای از حقوق انسان در اعلامیه حقوق بشر مغفول مانده است؛ در حالی که تعریف انسان در اسلام تنها در جنبه‌های مادی محصور نشده است.
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی جامعة المصطفی العالمیه، حجت‌الاسلام علی عباسی، مدیر گروه فلسفه مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره)، پیرامون مباحث مورد نظر اسلام در نظام حقوقی بشر، گفت: دو مکتب و نگاه اسلام و غرب در مسأله حقوق بشر، امروز صحنه جدال افکار و اندیشهای را در موضوع مهم بشر و آینده او در این جهان، شکل داده‌اند؛ شاید مهمترین نکته در تفاوت میان نظام حقوقی اسلام با غرب، همین تفاوت نگاه به انسان باشد.
وی افزود: اگر انسان را در جنبه‌های مادی محصور کردیم، فهرستی که از مبانی و عوامل تأثیرگذار بر زندگی فردی و اجتماع و حقوقی بشر ارائه می‌دهیم با یکدیگر، تفاوت میکند؛ انسانی که دایره وجودیاش را گسترش بدهد، و از مرز دنیای محصور مادی فراتر رود فهرست مبانی و الزامات و حقوق و تکالیفش نیز متفاوت است.
این استاد حوزه گفت: آنچه که امروز با صدای رسا باید در محافل علمی، حقوقی، سیاسی و رسانهای در جهان فریاد زده شود آن است که به ویژه در بحث حقوق بشر ما در دنیای امروز مدعی هستیم و تمام نظامهای حقوق بشری را ناقص میدانیم؛ بدون شک تعریف انقباضی از انسان در حقوق بشر، بخش عمده حقوق انسان را ضایع کرده است؛ اگر این تعریف را توسعه دادیم طبعاً یک فهرست گسترده‌ای از حقوق برای انسان دیده میشود که برای انسان امروز به خصوص در اعلامیه حقوق بشر مورد غفلت واقع شده است ولی اسلام به این جنبه از انسان توجه کرده است؛ تعریف انسان در اسلام تنها در جنبه‌های مادی محصور نشده است.
وی ادامه داد: انسان حق دارد که در جنبه‌های معنوی رشد کند؛ ولی اگر انسان را در لذت‌های مادی محصور کردیم و صرفاً برنامه ریزیمان برای چنین انسانی باشد، بدون شک زمینههای بروز جنبه‌های اخلاقی را در او از بین میبریم.
حجت‌الاسلام عباسی تصریح کرد: محصور کردن انسان در کالبد جسم و بدون توجه به جنبه‌های معرفتی او اشکال دارد؛ اسلام به جنبه‌های مادی انسان نیز نگاهی متعالی و ارزشی دارد و برای این جنبه نیز یک نظام کامل حقوقی قائل است ولی تا جایی که مرزهایش، جنبه‌های معنوی و ماورایی انسان را از بین نبرد.
وی افزود: جنبه‌های مادی انسان یک محدودیت و مرزی دارد که اگر جنبه‌های تجردی انسان را نادیده گرفتیم بخش اصلی وجود و حیات انسان ضایع میشود؛ این ادعا که اسلام در این زمینه نیز متعالیترین نگاه را دارد، از این جا مشخص میشود که اسلام به هر دوی این ساحتها، نظر دارد.
مدیر گروه فلسفه مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره )، اظهار کرد: در گذشته تفریطی در این میان به وجود آمده بود که در مسیحیت قرون وسطایی حقوق طبیعی انسان و جنبه‌های حیات طبیعی انسان تحقیر شد و در نتیجه یک عکس‌العمل سهمناکی در غرب علیه مراکز دینی مسیحی ایجاد شد و همین مسائل باعث نگاه مادی و افراطی امروز شد؛ اما اشتباه بزرگ غرب، آن است که هنوز تصور میکنند که اسلام نیز همچون مسیحیت قرون وسطایی نظر میدهد در حالی که در نظام حقوقی اسلامی سعادت بشر این است که به نظام تعادل برگردد.
وی در رابطه با مقایسه‌های متداول امروز در خصوص احکام اسلام و تعارض آن با بندهایی از اعلامیه حقوق بشر گفت: اگر منظور حقوق بشر به مفهومی که ما تعریف میکنیم باشد، مقایسه این دو مانعی ندارد ما می‌گوییم که ریشه در مصلحتها و واقعیتها دارد ولی اگر به معنای حقوق بشر به معنای رایج مورد بحث قرار بگیرد، باید با قدرت تمام اعلام کرد که این نظام حقوق بشری که امروزه بر پایه اعلامیه حقوق بشر ترسیم شده است، در حدی نیست که سنگ محکی برای احکام اسلام باشد.
این استاد حوزه علمیه عنوان کرد: باید در نظر گرفت که نمیتوان با این اعلامیه ناقص که بسیاری از ابهامات و کلی‌گویی‌ها و عدم ضمانت اجراها و... را در خو دارد، نظامهای مترقی حقوقی را ارزشیابی کرد چون خودش دارای نقصان است؛ متأسفانه این مشکل امروز در محافل عملی و روشنفکری و سیاسی و رسانهای در داخل و خارج دیده میشود که با فرض اینکه حقوق بشر موضوعه غرب یک معیار کامل است آن را مبنای داوری نسبت به سایر نظامهای حقوقی به ویژه اسلام قرار میدهند که این کار یک اشتباه بزرگ است.
حجت‌الاسلام عباسی تصریح کرد: در همین راستا مشاهده میکنیم که یکی از شکایتهایی که همیشه از نظام حقوقی اسلام دارند این است که یک سری احکام در اسلام، یک سری آزادیهای مادی انسان را محدود کرده است و به همین جهت همواره به نقد اسلام میپردازند و از واژه حقوق بشر برای هر حملهای استفاده میکنند در حالی که میبینیم همین افراد از نظامها میخواهند که به مسائل غیر فطری از جمله همجنس بازی نظر مثبت داشته باشد و به آنان رسمیت بدهد و در اینجاست که باید گفت که این اختلاف مبنایی باعث میشود که این دو حوزه از یکدیگر فاصله فراوان بگیرند و در این میان به کاملترین، فطریترین، عقلانیترین و متعالیترین نظام حقوقی باید توسل جست که بدون شک با دلایل و قرائن و شواهد بسیار زیاد، نظام اسلامی تنها انتخاب خواهد بود./905/د102/ی
ارسال نظرات