به مناسبت هفته وقف؛
ویژه‌نامه «احکام ماندگارترین صدقه» در فضای مجازی منتشر شد
خبرگزاری رسا ـ ویژه‌نامه «احکام ماندگارترین صدقه» به مناسبت هفته وقف و آشنایی بیشتر جوانان با مسأله وقف در فضای مجازی منتشر شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، ویژه‌نامه «احکام ماندگارترین صدقه» شامل عملی صالح و باقی، از وقف چه می‌دانید، پلی میان دو جهان و احکام وقف در پایگاه اینترنتی تبیان منتشر شد.
نگاه وقف ناشی از اندیشه معاد، آیا وقف پول و اوراق بهادار جایز است، وقف نماد رشد انسانی در جامعه دینی، نقش وقف در پویایی اسلام، وقف و بهبود وضع اقتصادی جامعه، نقش وقف در جلوگیری از تجمع و تمرکز ثروت، صدقه جاریه چیست، آیا وقف وجه نقد جایز است، وقف کامل‌ترین و ماندگارترین صدقه و آثار وقف در زندگی دنیوی و اخروی از موضوعات مطرح‌شده در این ویژه‌نامه است.
عملی صالح و باقی
در ذیل این موضوع از ویژه‌نامه احکام ماندگارترین صدقه می‌خوانیم: وقتی واقف در حال حیاتش ملکی از املاک خود را وقف کند هم به جامعه خدمت کرده است و هم پس از مرگش سودی به عنوان ثواب و پاداش الهی به او می رسد و کارهای شایسته ماندنی، نزد پروردگارت از حیث پاداش بهتر و خوش عاقبت تر است.
کارهای خیر در حد طبیعی آن به منزله ی بخشی از زندگی هر فرد، در همه ی جوامع به عنوان یک عمل مناسب و سازگار تلقی می شود. کار های خیر در همه ی جوامع مورد پسند واقع می شوند و در دین و زندگی اثرات مثبتی بر افراد می گذارد، یکی از کارهای خیر " وقف " نام دارد که در تمام ادیان آسمانی، به خصوص در دین اسلام نامی آشنا است.
از نظر علمی می توان گفت که عمل به مقتضای اصل عام «عدل و انصاف» و توجه به حقوق «ارحام و ارقاب» و لزوم رعایت اعتدال و میانه روی در امور، ایجاب می‌کند که وقف تمام اموال، جایز نباشد، آیه بلند پایه «و الذین اذا انفـقوا سیرفـوا و لم تقیروا و کان بین ذلک قواماً، و مؤمنین کسانی هستند که چون خرج کنند، اسراف نکنند و بخل نورزند و میان این دو اعتدال عمل کنند»، راهنمای خوبی می تواند باشد.
وقف مانند انفال و خمس و زکات و جزیه و غنائم از منابع مالی حکومت اسلامی محسوب می شود و مصداق روشنی است از تعاون و همکاری که در اسلام دارای ویژگی هایی است.
پلی میان دو جهان
در موضوع دیگری از این ویژه‌نامه با عنوان پلی میان دو جهان امده است: وقف یکى از سنت‌هاى مهم اسلامى است که از زمان پیامبر اکرم(ص) وجود داشته و در اعصار ائمه معصومین(ع) مورد توجه بوده و تأکیدهاى فراوانى نسبت به آن در روایات اسلامى آمده است و در طول تاریخ کارهاى مهمى به وسیله موقوفات انجام شده و بسیارى از مراکز علمى، درمانى و مدارس دینى و کارهاى خیر اجتماعى از این طریق انجام گرفته است و مسلمانان جهان از برکات موقوفات، بهره فراوان گرفته و مى‌گیرند.
در حدیثى از امام صادق(ع) مى خوانیم: کسى از حضرتش پرسید چه چیز بعد از مرگ انسان ممکن است به او برسدع فرمودند: سنت نیکویى در میان مردم بگذارد هر کسى که به آن عمل کند اجر و پاداشش براى او خواهد بود بى آن‌که از اجر و پاداش عمل کنندگان به آن سنت کاسته شود، دیگر این که صدقه جاریه(موقوفه)اى از خودش به یادگار بگذارد که آثار و برکاتش ادامه داشته باشد و این صدقات جاریه، مایه نجات او درعالم دیگر خواهد بود.
درست است که سوء استفاده بعضى از افراد ناآگاه و بى ایمان از موقوفات چهره آن را در نظر بعضى دگرگون ساخته، ولى ما نباید اجازه بدهیم که این سنت بزرگ و پربرکت اسلامى که در طول تاریخ هزاران هزار فایده و نتیجه مهم داشته است به خاطر سوء استفاده بعضى از نااهلان به دست فراموشى سپرده شود، بلکه باید جلوى سوء استفاده‌ها را گرفت و این امر کاملا ممکن است.
عمران و آبادى بسیارى از مساجد، مدارس، مراکز علمى و مخصوصا حرمهاى مقدسه ائمه اطهار(ع) از برکت همین موقوفات است، امروز باید به این سنت حسنه اسلامى اهمیت بیشتر داد مخصوصا براى مراکز علمى و فرهنگى از آن استفاده کرد و به یقین هر دانشمندى از چنین مراکزى برخیزد و هر خدمتى انجام دهد، بانیان موقوفه‌هاى مربوط به آن در این جهان و جهان دیگر از آن بهره‌مند خواهند شد، خداوند همه را به احیاى سنت‌هاى راستین اسلامى موفق دارد.
وقف نماد رشد انسانی در جامعه دینی
در این ویژه‌نامه در موضوعی وقف نماد رشد انسانی در جامعه دینی معرفی شده است که ذیل آن چنین امده است: ویژگی عمده احکام اسلامی آن است که علاوه بر بسیاری جوانب مادی در عین حال دارای ابعاد معنوی زیادی هم هستند که چون رنگی تمام وجوه احکام مادی، عبادی و ... را می پوشاند. وقف در این میان نهادی دینی است که در عین حال که دارای پیامدهای واضح در امور اقتصادی است به دلیل آن‌که خود نوعی عبادت است و انگیزه الهی و نیت تقرب الهی نیاز دارد و جزء احکام مستحب است، می‌توان گفت به نحو واضحی دارای هر دو جنبه مادی و معنوی است.
در قرآن مجید آیه‌ای که بر وقف و احکام فقهی آن صراحت داشته باشد وجود ندارد، ولی می‌توان از باب اولویت با آیات مربوط به «احسان و انفاق»، «قرض الحسنه»، «تعاون» و «صدقه» به جواز و بلکه جهان و استحباب وقف استدلال کرد، از جمله آیاتی که به صورت عموم بر انجام خیرات و تشویق و تحریض آنها دلالت دارد، آیه 92 از سوره آل عمران است که می فرماید:«لن تنالُوا البرَّ حتّی تُنفقوا من شیءٍ فإنّ الله به علیم».
شما هرگز به مقام نیکوکاران و خاصان خدا نخواهید رسید، مگر آن‌که از آنچه دوست می‌دارید و بسیار محبوب است در راه خدا انفاق کنید «هرچه انفاق کنید خدا بر آن آگاه است» و نیز آیه 46 از سوره کهف که می فرماید: «المالُ و البَنونَ زینةُ الحیاةِ الدنیا و والباقیات الصالحات خیرٌ عند ربک ثواباً خیرٌ اَملاً، مال و فرزندان زینت حیات دنیاست و اعمال صالح که تا قیامت باقی است مانند نماز و تهجد و ذکر خدا و صدقات جاری چون بنای مسجد و مدرسه و موقوفات و خیرات در راه خدا نزد پروردگار بسی بهتر و عاقبت آن نیکوتر است.
برای نگرش به مقام«وقف» در قرآن کریم بایستی آیات شریفه‌ای که بر «انفاق، احسان، عمل صالح، خیرات، مبرات، باقیات صالحات و ایثار صراحت دارد در نظر گرفت و از طرفی مبارزه بی‌امان وحی الهی را با «کنز مال، تکاثر، تفاخر، استکبار سرقت، طغیان، کسب حرام، حب مال، راندن قهر آمیز یتیم، پرخاش برسائل را با تعمیقی وسیع بنگریم.
ویژه‌نامه «احکام ماندگارترین صدقه» به تهیه‌کنندگی و تنظیم آمنه اسفندیاری در بخش بخش احکام اسلامی تبیان به نشانی www.tebyan.net منتشر شده است./907/ت302/پ
ارسال نظرات