آیت‌الله جوادی آملی:
نگران نتیجه مذاکرات هسته‌ای نیستیم/ نظریه‌پردازی درباره علوم انسانی بدون نقشه جهانی میسر نمی‌شود
خبرگزاری رسا ـ حضرت آیت‌الله جوادی آملی با بیان اینکه نظریه‌پردازی درباره علوم انسانی بدون نقشه جهانی میسر نمی‌شود، گفت: اگر نقشه جامع جهان‌بینی و مهندسی‌شده در دست ما نباشد تمام این کنگره‌ها و خروجی آن نظیر ساخت و ساز ساختمانی است که طولی نمی‌کشد به صورت بافتی فرسوده درمی‌آید.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت‌الله عبدالله جوادی آملی، عصر امروز 28 آبان‌ماه در مراسم اختتامیه دومین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی از علوم انسانی به عنوان یک فرضیه برای فهم روشمند واقعیت‌ها، پدیده‌ها، رفتارها و کنش‌های انسانی با هدف تربیت فردی و مدیریت اجتماعی زندگی انسان‌ها نام برد.
ضرورت تدوین علم انسانی با یک ضابطه فنی
وی عصاره فهم روشمند را یک مطلب و واقعیت‌ها را مطلب دیگر عنوان کرد و با بیان اینکه علم انسانی و مانند آن باید با یک ضابطه فنی تدوین شود، گفت:تمایز علوم به تمایز موضوعات است، بنابراین باید بر روشن شدن تأیید و تمایز روش‌ها و موضوعات و مشخص شدن صبغه دینی و غیردینی علوم به موضوعات تأکید شود.
این استاد برجسته حوزه علمیه افزود: اگر یک موضوع خاص داشتیم روش خاص می‌طلبد و صبغه مخصوص دارد و اگر یک موضوع دیگر داشتیم روش دیگر می‌طلبد و صبغه دیگر، از این‌رو بحث درباره علوم انسانی اسلامی فرصتی دیگر می‌طلبد.
وی با بیان اینکه نظریه‌پردازی درباره علوم انسانی بدون نقشه جهانی یک بافت فرسوده تحویل می‌دهد، گفت: اگر نقشه جامع جهان‌بینی و مهندسی‌شده در دست ما نباشد تمام این کنگره‌ها و خروجی آن نظیر یک ساخت و ساز یک ساختمانی است که طولی نمی‌کشد به صورت بافتی فرسوده درمی‌آید.
وی تصریح کرد: علوم انسانی اسلامی ساختن یک خیابان بدون نقشه جامع شهر است، چراکه علم را معلوم رهبری می‌کند و تا ندانیم این واقعیت‌هایی که معلوم ما است چیست نه درباره علوم انسانی اسلامی توان سخن داریم و نه درباره علوم دینی، بنابراین قبل از اینکه چیزی بسازیم، به سراغ نقشه جامعه جهانی برویم.
نقش فلسفه در اسلامی‌سازی علوم انسانی
حضرت آیت‌الله جوادی آملی با اشاره به نقش فلسفه در اسلامی‌سازی علوم انسانی، گفت: اگر فلسفه بی‌راهه رفت و الحادی شد و نقشه ملحدانه تولید کرد، نخستین آسیب را به خود می‌رساند و بعد همه علوم را الحادی می‌کند، وقتی خدا، وحی و دین نبود، نه سخن از علم دینی جا دارد و نه سخن از علم انسانی اسلامی.
وی ادامه داد: اما اگر فلسفه راه مستقیم را طی کرد و به عنوان یک طراح و مهندس وارد صحنه جهان‌بینی شد و به این نتیجه رسید که خدایی هست، نخستین خدمتی که می‌کند خود را مزین می‌کند و فلسفه الهی می‌شود، به همه علوم خدمت‌رسانی کرده و همه علوم را دینی می‌کند.
این مفسر برجسته قرآن کریم با بیان اینکه در فلسفه الهی ثابت می‌شود که در جهان چیزی جز خدا، اسما، اوصاف و آثار خدا نیست، اظهار کرد: موضوعی غیر از فعل و علم خدا وجود ندارد و با توجه به اینکه سرنوشت علوم را موضوعات تعیین می‌کند، محال است علم غیردینی و غیراسلامی داشته باشیم.
وی نخستین وظیفه کنگره علوم انسانی اسلامی را جدا کردن حساب علم از عالم دانست و گفت: اگر یک کافری روشمندانه ثابت کرد که زمین چنین است، علم دینی می‌شود هرچند خدا را قبول نداشته باشد اما اگر یک مسلمانی روشمندانه سخن نگفت و ثابت کرد زمین آنچنین است، علم غیردینی می‌شود چراکه سخنش روشمند نیست.
وی با بیان اینکه دینی و غیردینی بودن علوم به تمایز معلومات است، ابراز کرد: فرض علم غیردینی محال است، بنابراین قبل از اینکه کنگره بی‌نتیجه خاتمه پیدا کند، با نتیجه سرافراز بیرون می‌رود اگر بداند که تنها سخن از علوم انسانی اسلامی نیست، بلکه سخن از علوم انسانی است که شاخصه‌اش انسان است.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی ادامه داد: چون تأیید و تمایز روش‌ها به عهده معلومات است و فلسفه الهی معلومات و واقعیت‌های فراوانی را ارائه می‌کند، ما هم روش‌های فراوانی خواهیم داشت که قرآن کریم هم معلومات متنوع و هم روش‌های متنوع را ارائه می‌کند.
وی با بیان اینکه معلومات مادی را باید با روش حسی و تجربه به دست آورد، گفت: تجربه در اثر استناد به قیاس خفی بر عقل تجریدی تکیه می‌کند، از این‌رو محال است علم حسی و تجربی داشته باشیم، اگر کسی به دنبال یقین است باید استقرا را کنار گذاشته و با تجربه سخن گوید که کسی به استقرا بها نمی‌دهد.
هرگز نباید از علم غرب و شرق هراس داشت
استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم با مقایسه شعار جمهوری اسلامی نه شرقی و نه غربی با شعار علم اسلامی، بیان داشت: آن روز می‌گفتیم جمهوری اسلامی خیلی‌ها باور نمی‌کردند و بعد باور کردند، اما آن روز مقوم حرف ما جمهوری اسلامی نه شرقی نه غربی بود و امروز هم می‌گوییم جمهوری اسلامی نه شرقی نه غربی.
وی تصریح کرد: اما الآن می‌گوییم علم اسلامی چه شرقی و چه غربی، اگر علم است اسلامی نیست اگر علم نیست که نیست؛ اگر کسی فهمید چگونه عمق دریا را می‌توان شناخت این دینی است چه عالم کافر باشد یا نباشد، اگر کسی فهمید که چگونه می‌توان ماهواره ساخت و بر روی ماه نشست این علم دینی است، علم اگر علم است روشمندانه است و به واقعیت رسیده و فعل خدا را شناخته است.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی با بیان اینکه اگر علم اسلامی است، چه شرقی و چه غربی، نباید هراس داشت و گفت چون تولید ما نیست، پس اسلامی نیست، گفت: علم غیردینی نیست، اگر روشمندانه بود و به واقعیت رسید یعنی علم دینی است چه شرقی و چه غربی و دیگر نظیر جمهوری اسلامی نیست که بگوییم نه شرقی نه غربی.
وی ابراز کرد: تمام اشکال در این است که اینها انسان را یک جانور گویا می‌دانند و فکر قالب هفت میلیارد بشر آن است که مرگ پایان راه بشر است، اما حرف انبیا آن بود که انسان یک دشمن خون آشام به نام مرگ دارد، اما حرف تازه آنها این است که انسان در مصاف با مرگ، مرگ را می‌میراند نه آنکه خود بمیرد که انسان مردنی نیست.
وی ادامه داد: اساس کار در علوم انسانی آن است که انسان موجودی نمیر است، مرگ به معنای تخلل عدم بین متحرف و هدف نیست، این متحرک پویا و مانا است تا به هدف برسد و این کار تنها از انسان ساخته است، از این‌رو علمی باید باشد که همین معانی را به عنوان ره‌توشه تهیه کند و به آن بسنده نکند و مقصدشناسی را به او دهد و وقتی به مقصد رسید بداند با مقصود چگونه برخورد کند.
حقوق بشر و قوانین غرب علمی نیست
این استاد برجسته حوزه علمیه با بیان اینکه دست غرب و غربی‌ها از در علمی کوتاه است و حقوق بشر و قوانین غرب حرف‌های علمی ندارد، تصریح کرد: اگر کسی اخلاق و قانون می‌نویسد و حقوق تدوین می‌کند باید دارای موادی قابل فهم با مبنا و منبع مشخص باشد که همه رساله‌های عملی ما این سه ضلع فهم، مبنا و منبع را دارد.
وی گفت: مبنای غربی‌ها بی‌منبع است، از این‌رو یک روز می‌گویند گزینه نظامی روی میز است، یک روز منافق را تروریست می‌دانند و یک روز از لیست تروریستی خارج می‌کنند؛ وقتی منبع نداشتند علوم، حقوق و اخلاقشان علمی نیست و اینجا جای نه شرقی و نه غربی است اما در مسائل تجربی اگر روشمندانه کسی به واقعیتی رسید، این دینی می‌شود.
این استاد برجسته حوزه علمیه قم با بیان اینکه خیلی‌ها نمی‌فهمند علم اسلامی یعنی چی، افزود: اگر می‌خواهید این کنگره به ثمر برسد باید بین جلسات درس و نمایشگاه تفاوت بگذارید، در این نظام خون‌های پاکی ریخته شد و تلاش و کوشش امام(ره) و بزرگان دیگر این انقلاب را بارور کرد، هیچ‌گاه به خود سستی راه ندهید و به سستی هم دعوت نکنید.
نگران نتیجه مذاکرات هسته‌ای نیستیم / حق و علم با ایران اسلامی است
حضرت آیت‌الله جوادی آملی در پایان، بحث پیشین را با مذاکرات هسته‌ای کشورمان مرتبط دانست و گفت: دعا می‌کنیم مذاکره کننده‌های ایران سرافراز برگردند؛ چه غربی‌ها بپذیرند و چه نپذیرند حرف حرف انقلاب اسلامی است.
وی تصریح کرد: از ماجرای مذاکره هیچ نگران نیستیم چراکه حق و علم با ما است، البته باید دعا کنیم؛ اگر کسی بدون شهادت و کار توقع داشته باشد عملش تک است، عمل باید به نتیجه برسد و وقتی به نتیجه رسید پیروزمندانه از هر نهضتی خارج می‌شویم./920/ز503/ج
ارسال نظرات