نشست «جایگاه قرآن در اندیشه ناصر خسرو » برگزار شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حسن بلخاری، استاد دانشگاه در نشست «جایگاه قرآن در اندیشه ناصر خسرو » که بعد از ظهر امروز در مؤسسه فرهنگی شهر کتاب تهران برگزار شد، با اشاره به جایگاه قرآن در ذهن زبان ناصر خسرو گفت: اشعار و آثار ناصر خسرو تأویل عمیقی با قرآن کریم دارد.
وی اظهار داشت: بنیاد اندیشه اسماعیلیه بر بنیاد تأویل قرار دارد و این ویژگی شاخص آن ها نسبت به دیگر گرایش های افراطی در رابطه با تأویل دیده می شود و ناصر خسرو هم اسماعیلی است.
این استاد دانشگاه با تأکید بر این که اشعار ناصر خسرو خالی از تأویل نیست، بیان کرد: تأویل در بعد حق و کلام معصوم (ع) است، چرا که کلام انسان فانی نیاز به تأویل ندارد.
بلخاری با بیان این که حق مشرف برحقیقت است، گفت: ظرفیت درک بشر به گونه ای است که حقیت لابه لای کلمات پیچیده می شود و حقیقت را پنهان می دارد و لذا ضروت تاویل را در بردارد.
وی شدت کلام معصوم را مکنون دانست و اظهار داشت: بنا به مکنون بودن کلام معصوم (ع) و حق باید کلام آن ها به اصل آن ترجمه شود تا حقیقت آشکار شود.
این استاد دانشگاه هرمونتیک را علم تاویل و پی بردن به باطن دانست و بیان کرد: تا قرن 15 و 16 دامنه تاویل کتاب مقدس بود و معتقد بودند کتاب مقدس نیاز به افراد خاص برای آشکار کردن آن دارد.
بلخاری مهم ترین اتفاق تاویل در غرب را گسترش آن از کتابت به عین و جهان عالم دانست و خاطرنشان کرد: بعد از آن از دامنه کتاب خدا فراتر رفت و هستی را هم در بر گرفت و موضع تاویل تنها کتاب خدا نبود بلکه در کنار آن هستی نیز باید تعریف شود.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه ده قرن از مرگ ناصر خسرو می گذارد، گفت: زمان نگاشت کتاب زاد المسافرین هزار سال قبل است و ناصر خسرو معتقد به این است کتاب قرآن و دیگری کتاب آفرینش یکی در غالب الفاظ و دیگری آفرینش است و ناصر خسرو آفرینش را کتاب می داند که با ماده نگاشته شده و می گوید کتاب خدا قابل تاویل و آفرینش نیز قابل تاویل است .
بلخاری با اشاره به تصویر ناصر خسرو در زاد المسافر از قرآن، گفت: در زاد المسافر ناصر پاسخ به این که ز کجا آمدم آمدم بهر چه بود، به کجا می روم آخر نمایی وطن پاسخ می دهد.
این استاد دانشگاه افزود: پی بردن از هجرت به آخر یک علم است و کتاب زادالمسافر تقوا نیست و علم است، چون حقیقت تقوا به علم و عقل درک می شود و تقوای علم مورد نظر است، در غیر این صورت محصول آن چیزی شبیه داعش است .
وی اظهار داشت: ناصر خسرو در کتاب زاد المسافرین برخلاف آثار دیگر حکما که ابتدا معقول و بعد حمل، معقول را اثبات می کنند با درک محسوس حقیقتی برای درک معقول است، چنان که در علوم تجربی که روش آن استقرایی و در فلسفه به صورت قیاسی است، نگاه ناصر خسرو یافت معقول از طریق محسوس است و مبتی در ریشه فلسفی است اگر محسوس صورتی از صور معقول نباشد شناخت محسوس و درک معقول صحیح نیست.
بلخاری در ادامه صحبت های خود باب هفدهم کتاب زاد المسافر را که درباره قرآن و شان قرآن است، خواند و بیان کرد: در قول هفدهم ناصر خسرو درباره این که حلقه ارتباط قرآن کتابت است پاسخ می دهد و نسبت قول و کتاب در زاد المسافر اولین بحث فلسفی ناصر خسرو است که خداوند هم قول و هم نوشته دارد، از این جهت قول دارد که خدا با موسی سخن گفته است و در کتابت خدا نیز آیاتی مطرح شده است./818/