پژوهش و روش شناسی در حوزه علمیه نیازمند تحول است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین علیرضا اعرافی، امام جمعه موقت قم در مراسم اختتامیه پنجمین جشنواره امام خمینی(ره) و پرونده پژوهشی طلاب که در مدرسه معصومیه قم برگزار شد، از پژوهش‌های علمی طلاب این مدرسه قدردانی کرد و اظهار داشت: اهتمام تحقیقی و پژوهشی طلاب مدرسه علمیه معصومیه بسیار خوب و درخشان است.

وی با خاطرنشان کردن ایام اربعین حسینی یادآور شد: امام حسین(ع) در طول این سفر آسمانی از مکه به کربلا، سخنرانی، گفت‌وگو، نامه و وصیت نامه ایشان وجود دارد؛ در میان‌ نامه‌های امام حسین(ع)، دو نامه بسیار کوتاه به برادرشان، محمد بن حنفیه فرستاده‌اند که نشان دهنده اوج عرفان در عاشورا و اوج تبیین سیاسی آینده تاریخ است.

امام جمعه قم اظهار داشت: سالار شهیدان در نامه نخست به محمد بن حنفیه می‌فرمایند «برادر و همه کسانی که این نامه را می بینید و می خوانید، این دنیا آن قدر کوچک است که گویا اصلا وجود نداشته است».

رییس جامعة المصطفی العالمیه ادامه داد: یک نگاه سیاسی هم در نامه نخست وجود دارد که خطاب به آنهایی که به دنیا چسبیده‌اند، متذکر می شود، دنیای بسیار ناچیزی را به دنیای ابدی ترجیح داده‌اند.

حجت الاسلام والمسلمین اعرافی ابراز کرد: عالم آخرت آنقدر پرفروغ و روشن است که این دنیا در مقابل آن پست و ناچیز است و همانند یک سراب است؛ اگر کسی این درک را ندارد، کجی شناخت و عدم درک آنها از نامه سالار شهیدان است؛ طلاب حوزه علمیه به این جهان بینی نیاز دارند و اگر این نگاه را نداشته باشند، ضرر کرده اند.

وی درباره نامه دوم سالار شهیدان به برادر خود اظهار داشت: امام حسین(ع) در نامه دوم می‌فرمایند «برادرم و همه خوانندگان، بدانید که هر که با حسین(ع) آمد، حتما مسیر او جانبازی و شهادت در راه خدا است و اما آنان که نیامدند و پشت حجت الهی را خالی کردند، عاقبت خوبی نخواهند داشت».

امام جمعه قم به عواقب افرادی که امام حسین(ع) را یاری نکردند پرداخت و افزود: اگر وقایع پس از عاشورا را مطالعه کنیم، متوجه می شویم که عقب ماندگان از قافله عاشورا هیچ گاه طعم پیروزی را نچشیدند.

رییس جامعة المصطفی العالمیه با تأکید بر وجود سنت‌های ریشه‌دار در حوزه علمیه ابراز کرد:حوزه‌های علمیه سنت‌های بزرگ و ریشه‌داری دارند؛ سنت‌های آموزشی و تجربی از اصول بسیار خوبی برخوردار هستند.

وی ادامه داد: سنت‌های تربیتی و اخلاقی، حوزه پژوهش و تحقیق که در این مدرسه شاهد آن هستیم، مدیریت سازمان و ساختار، محور سنت‌های تبلیغی و حوزه معیشت، یک گنیجیه پربار در حوزه‌های علمیه است که باید به خوبی از آنها بهره‌گیری شود.

امام جمعه قم به استفاده از برخی روش‌های مدرن اشاره و تصریح کرد: در جاهایی که امکان دارد، باید از روش‌های نوین و غربی استفاده کنیم، اما این الگو برداری نباید به گونه‌ای باشد که ما را از ارزش‌ها و سنت‌های خود باز دارد.

حجت الاسلام والمسلمین اعرافی به گسترش راه‌های روش شناسی توصیه و ابراز کرد: استخراج و ساماندهی در سنت ها، آداب و روش شناسی حوزه علمیه وجود داشته باشد تا قدم‏های جدی‏تری به جلو داشته باشیم.

وی با تأکید به بررسی عمیق تاریخ و سنت‌های حوزه علمیه در سراسر جهان اسلام اظهار داشت: طلاب و روحانیون حوزه‌های علمیه، تاریخ حوزه را خوب نشناخته و بررسی نکرده‌اند؛ باید سیر تاریخی در تمام حوزه‌های علمیه سراسر جهان اسلام، استخراج و بررسی شود.

امام جمعه قم به تبیین ویژگی‌ها و سنت‌های پژوهشی حوزه پرداخت و گفت: مباحثه و پیش مباحثه، روشی دلنشین است که فهم و درک مسائل و مفاهیم را بسیار ساده‌تر می‌کند؛ طلبه‌ای با مباحثه در روزهای تعطیل توانسته بود، راه 10 ساله را 5 ساله طی کند؛ پیش مباحثه عمق علمی و پژوهشی می‌دهد.

رییس جامعة المصطفی العالمیه ابراز کرد: سنت گفت‌وگو و پرسش و پاسخ میان طلبه و استاد، بسیار مفید است؛ تقریر و تحریر باید در حوزه وجود داشته باشد تا کارهای پژوهشی تعمق پیدا کند؛ تدریس همزمان با تحصیل در سیستم آموزشی حوزه علمیه باید به وجود بیاید و گسترش پیدا کند.

وی ادامه داد: کیفیت مجلات و تحقیقات پژوهشی باید بالا رود و در بسیاری از این پژوهش‌ها مشاهده می‌شود که حرف تازه ای برای گفتن وجود ندارد؛ فضای بسیار گسترده‌ای در پیش روی طلاب است و باید به آن بپردازیم و کیفیت آن را نیز افزایش دهیم.

حجت الاسلام و المسلمین اعرافی اظهار داشت: مکتب سازی در حوزه باید وجود داشته باشد؛ ملاصدرا یک مکتب ساخت که هنوز بعد صدها سال، فکر بشر را به خود مشغول کرده است؛ روش شناسی نیز باید در حوزه علمیه گسترش پیدا کند و حالت تخصصی پیدا کند.

وی سنت پژوهشی را مهم دانست و افزود: سنت پژوهشی حوزه باید مهم دانسته شود و حوزه قم پیشگام در این عرصه است؛ کار گروهی باید گسترش پیدا کند که نیاز به یک فرد مجرب دارد تا گروه را راه بیندازد.

امام جمعه قم توصیه کرد: پایه‌های اصولی و فقهی باید قوی شود و مطالعات در این زمینه گسترش یابد؛ طلابی که در حوزه علوم انسانی وارد می شوند وظیفه سنگین‌تری در این زمینه بر دوش دارند و ما نیازمند انسان های عاشق و مشتاق و آماده به کار مضاعف هستیم تا علوم اسلامی را در جهان گسترش دهیم.

گفتنی است، در پایان این مراسم از نفرات برتر پژوهشی در جشنواره امام خمینی(ره) تجلیل به عمل آمد./840/پ202/س