ضرورت جهاد علمی حوزه و دانشگاه در تحلیل نظریات طب کهن و مدرن

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام حمید محمدی، رییس شورای توسعه فرهنگ قرآنی، امروز در دومین روز از همایش «نظام سلامت در اسلام» در تالار ابن سینا به تبیین ضرورت و مبانی نظری و کارکردی طب سنتی پرداخت و گفت: در کشور ما دو جریان پزشکی سنتی و مدرن مدعی تأمین نظام سلامت و درمان هستند.

وی افزود: اخیرا هم جریاناتی با نگاه حداکثری به مقوله دانش دینی، قائل هستند مکتب طبی منحصر بر روایات طبی معصومین(ع) وجود دارد و هر چه نیاز باشد را می توان از نظام طبی که از معصومین رسیده به دست آورد در حالی که  شاخصهای علمی بر این مدعی ارائه نشده است.

حجت الاسلام محمدی تصریح کرد: تمدن اسلامی، نظام پزشکی نوینی را با بهره گیری از سنتهای پزشکی ایران، یونان و هند بنیانگذاری کرده که پزشکان اغلب از آن به پزشکی عملی نام می برند اما تعبیر دقیقتر آن، پزشکی اسلامی و البته مقصود از واژه اسلامی، نیروی فرهنگی برآمده از تمدن اسلامی مانند طب بوعلی، راضی، مجوسی و... است.

پزشکان اروپایی تا سده های میانه، دنباله رو نظام پزشکی اسلامی بودند

رییس شورای توسعه فرهنگ قرآنی ادامه داد: پزشکان اروپایی در سده های میانه، دنباله رو این نظام پزشکی اسلامی بودند و به عنوان مثال،سیطره طب بوعلی بر دانشگاههای اروپا حکایت از  این موضوع دارد ولی پزشکی ای که از قرن هجدهم امد، مبانی نظری طب کهن و اسلامی را زیر سؤال برد و این طب را دچار یک سری تحولات کرد.

ضرورت جهاد علمی جامعه حوزوی و دانشگاهی در تحلیل نظریات طب کهن و مدرن

وی اظهار کرد: امروز با شکل گیری نهضت علمی پس از انقلاب اسلامی قاعدتا جامعه نخبه حوزوی و دانشگاهی  باید یک جهاد علمی را در تحلیل این نظریات، فراروی خود ببینند و دو رویکرد کارآمدی و نوآمدی را در زمینه استعلای تمدن ایرانی اسلامی درحوزه طب و سلامت مورد توجه قرار دهد.

حجت الاسلام محمدی اضافه کرد: بدین منظور تلاشهای عمده در سه دهه اخیر برای احیای طب اسلامی و مشابهت یابی های واقعی یا متکلفانه برای یافتن مبانی نظری آن در قرآن وسنت شکل گرفت اما امروز شاهد عدم تدوین و تنقیح متدولوژی های علمی و سامان نگرفتن شاخصهای تولید و توسعه دانش در این حوزه هستیم به گونه ای که هنوز شبهات و ناکامیهای فراوانی دراین حوزه وجود دارد.

لزوم مفاهمه و گفتمان سازی واقعی به دور از هرگونه تعصب

رییس شورای توسعه فرهنگ قرآنی  با تأکید بر لزوم مفاهمه و ایجاد گفتمانهای واقعی به دور از هرگونه تعصب نسبت به طب سنتی، گفت: طب سنتی امروز یک طب شبه مرده و فاقد حیات علمی است چرا که فاقد شاخصهای علمی تولید و توسعه دانش است و از دلایل این امر، طرد یکصد ساله طب سنتی در مجامع علمی و عرصه های کاربردی است.

اقبال مردمی به طب سنتی، ضرورت کار علمی همه جانبه در طب سنتی را دوچندان می کند

وی با اشاره به اقبال مردمی فراگیر به طب سنتی افزود: این اقبال نه تنها ضرورت کار علمی همه جانبه برای طب سنتی را منتفی نمی کند بلکه ضرورت آن را چند برابر می کند.

تراز علم، در نظام فرهنگی اسلام، علم نافع است

حجت الاسلام محمدی در تبیین مبانی نظری طب سنتی یاداور شد: علم تراز در فرهنگ اسلامی انقلابی ما، علم نافع در برابر علم غیرنافع است نه علمی که در برابر جهل قرار می گیرد؛ چه بسا علمی که انسان را از جهل خارج نکرده و موجب دوری انسان از خدا هم می شود.

جایگاه پزشکی در اسلام

وی ادامه داد: در اسلام، به علم نافع توصیه شده است از این رو بسیاری از کسانی که مدعی علم هستند چون علمشان عین جهل است، مقتول علمشان قرار می گیرند در حالی که دانش باید احیاکننده باشد.

رییس شورای توسعه فرهنگ قرآنی با بیان اینکه دانش پزشکی در نگاه اسلامی، از جمله دانشهای نافع محسوب شده و حتی برخی فیلسوفان مسلمان آن را جزو علوم قدسی به شمار آورده اند، افزود: پیوند تدین و پزشکی تا حدی است که دانشمندان اسلامی، پزشکان را موحدان واقعی می دانستند و معتقد بودند محال است پزشکی با تجربه یافتن عجایب خلقت در بدن انسان، به درجات رفیع توحید نرسیده باشد لذا مفسران را محقق قول خدا و پزشکان را محقق فعل خدا می دانستند.

وی تصریح کرد: دانش پزشکی که متکفل سلامت بدن انسان و حیات اوست باید مبانی نظری متقنی نسبت به ماهیت و ابعاد وجودی او داشته باشد و همزمان روح تکوینی انسان نسبت به این دو را مورد ملاحظه جدی قرار دهد.

کمال دانش پزشکی در تخلق به دو ویژگی قرآنی حیات و شفابخشی است

حجت الاسلام محمدی ابراز کرد: در فرهنگ قرآنی، خداوند برای قرآن دو شأن مهم حیات بخشی و شفابخشی قائل شده است؛ پزشکی در پرتو همین فرهنگ قرآنی است که مظهر حیات و شفای الهی است و کمال آن هم در تخلق به این دو ویژگی است.

وی با اشاره به اینکه نسبت میان قرآن و پزشکی نیز از این دو منظر قابل تأمل و تحلیل است، افزود: خداوند حیّ مطلق و و شفای مطلق است؛ شفا در عربی به معنای رفع بیماری ها اعم از روحانی(رذایل)،عقلانی(جهالتها) یا جسمانی(کسالتها) است.

 رییس شورای توسعه فرهنگ قرآنی گفت: بر اساس این تفکر قرآنی، پزشک و پزشکی از مظاهر و تجلیات حیات و شفای خداوند و پزشک، مجرا و تجلیگاه شفاو حیات بخشی خدا برای استشفای جامعه اسلامی است.

مبانی کارکردی طب سنتی/ ثمرات انس جامعه پزشکی با قرآن

حجت الاسلام محمدی در توضیح مبانی کارکردی طب سنتی خاطرنشان کرد: انس و پیوند جامعه پزشکی با قرآن در محیط تخصصی و اجتماعی، فواید و کارکردهای فراوانی دارد که ثمراتش می تواند در فرهنگ جامعه محسوس و اثربخش باشد.

وی به عنوان نمونه به ابعاد علمی و فرهنگی این تعاملات اشاره و اضافه کرد: از بعد علمی، الهام بخشی قرآن در دانش پزشکی مطرح است؛ متن قرآن با منشأ الهی و غیربشری که دارد، منبع الهام بخش در تولید و توسعه علم پزشکی و به ویژه بهداشت و درمان تن و روان است.

 در پرتو قرآن می توانیم پروتوکلهای درمانی و شفابخش ارائه دهیم

رییس شورای توسعه فرهنگ قرآنی افزود: در پرتو قرآن با تولید فرضیه بین ابعاد بدنی و روانی می توانیم پروتوکلهای درمانی و شفابخش ارائه دهیم و این نیازمند تعامل و ارتباط گیری روشمندانه اساتید با گزاره های علمی قرآن است.

حجت الاسلام محمدی درباره تعامل فرهنگ پزشکی و قرآن نیز گفت: جامعه بهداشت و درمان کشور متشکل از بسیاری از نخبگان که به صورت فردی و اجتماعی در حال نقش آفرینی هستند، به ارتباط و انس با قرآن نیاز دارند و دلیل تأکید رهبرمعظم انقلاب  بر ارتباط روزانه جامعه دانشگاهی و به ویژه جامعه پزشکی با قرآن کریم  نیز همین است.

اغلب برترینهای قرآنی از جامعه پزشکی هستند

وی با اشاره به اینکه برترین قرآنیان کشور اعم از حافظان و قاریان، در جامعه پزشکی قرار دارند، افزود:  محیطهای درمانی و بهداشتی و گفتمان سازی میان جامعه پزشکی و کادر درمانی، مهمترین بسترهای موجود در محیط تخصصی جامعه پزشکی برای فرهنگسازی قرآن هستند.

حجت الاسلام محمدی یادآور شد: شورای عالی انقلاب فرهنگی با ماموریت در سیاستگزاری و راهبری فرهنگ و علم در کشور، از تعاملات و ارتباطات فرهنگی و علمی میان جامعه پزشکی با قرآن استقبال و خود را متعهد به ارائه خدمات و ارتباط با جامعه پزشکی می داند تا به لطف خدا رهاورد آن تعمیم و تعمیق انس با قرآن و تجلی آموزه های قرانی در رفتار فردی و اجتماعی یا همان توسعه فرهنگ قرآنی در حوزه سلامت باشد./۲۰۱/۹۳۰/ب۱