تأسیس نهاد تبلیغی جدید؛ در آمدن از چاله و افتادن به چاه

حجت الاسلام والمسلمین حسین بنیادی در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، با اشاره به عدم انسجام و هماهنگی در میان نهادهای اعزام تبلیغ خاطرنشان کرد: اصل شکل‌ گیری نهضت و انقلاب اسلامی ایران، بر اساس فرهنگ به معنای عام آن است، به همین دلیل شورای عالی انقلاب فرهنگی از اولین نهادهای تأسیس شده پس از انقلاب به شمار می رود و اکنون نیز از نهادهای مهم و مؤثر است.

نایب رییس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: اهمیت و تأثیر نهادها و مراکز فرهنگی و تبلیغی بر تحرک و تعالی فرهنگی جامعه بر کسی پوشیده نیست اما تعدد این مراکز درد است؛ گویا همچنان پیشنهاد تأسیس مراکز دیگر در این حوزه ادامه دارد. بدون برنامه و تعریف مأموریت‌های ویژه هر نهاد، دردی افزون بر اصل تعدد نهادهای فرهنگی و تبلیغی است به گونه ای که با مراجعه به هر کدام از این نهادها، دستورالعمل‌های متعددی مشاهده خواهد شد که نتیجه آن هدر رفت منابع انسانی و مالی است.

وی آسیب های موجود در تبلیغ را ناشی از عدم تمرکز همچنین سیاست گذاری منظومه ای در نهادهای فرهنگی و تبلیغی دانست و افزود: نداشتن برنامه و افق معین، نبود اولویت‌ها در موضوعات تبلیغی، انفعالی عمل کردن در معضلات فرهنگی جامعه، تربیت نکردن مدیران تبلیغی و مبلغان کارآمد در سطح ملی و بین‌المللی، نپرداختن به تبلیغ تخصصی در موضوعات دینی، تداخل تربیت مبلغ و اعزام مبلغ در نهادهای تبلیغی، سامان ندادن به مناطق اعزامی، روزآمد نبودن روش‌ها و شیوه‌های تبلیغی، بخشی از آسیب‌های تعدد مراکز تبلیغی و به دنبال آن عدم تأثیرگذاری در جامعه است.

استاد حوزه علمیه اضافه کرد: عدم هم‌افزایی میان نهادهای تبلیغی و رقابت‌های سطحی و خلاف منطق، نامربوط بودن برخی مراکز تبلیغ با نهادهای بالادستی از دیگر مشکلات این عرصه است؛ در مقابل از اهم امور انسجام بخش به موضوع تبلیغ می توان به فهم صحیح از واقعیت‌ها و تصمیم تحول‌ساز در حیطه مدیریت واحد، تجمیع حداکثری مراکز تبلیغی و تعریف مأموریت‌های واقع‌بینانه و اولویت‌بندی در امور آموزشی تبلیغ اشاره کرد.

وی با اشاره به راهکارهای افزایش و ارتقای اثربخشی فعّالیت های فرهنگی و تبلیغی اظهار کرد: تدوین نظام‌نامه جامع تبلیغ از سوی مدیران و کارشناسان آگاه به امر تبلیغ در افق جهانی، بهترین راهکار است تا کلیه امور تبلیغ دینی در آن لحاظ و به الگویی کامل در این زمینه دست پیدا کرد و این موضوع با توجه به مأموریت‌های بیانیه گام دوم انقلاب، اهمیتی مضاعف پیدا می‌کند.

حجت الاسلام والمسلمین بنیادی با انتقاد از تشکیل نهادهای متعدد تبلیغی تصریح کرد: باعث تعجب است که برخی برای حل مشکل تعدد مراکز تبلیغی و یا فرار از وضع موجود، پیشنهاد تأسیس نهاد دیگری برای سامان بخشیدن به مراکز موجود را می دهند که خود اشتباه بزرگتری است.

وی با تأکید بر اصلاح سازمانی و ساختاری نهادهای فرهنگی و تبلیغی خاطرنشان کرد: توجه به موضوعات دارای اولویت در محتواهای تبلیغی و ارتقاء سطح مباحث نیز از اهمیت بالایی برخوردار است که از آن موارد می توان به درک نیازهای جامعه، اطلاع از سؤالات روز جامعه و جوانان در حوزه معرفت دینی، شناخت و دفع شبهات و ارائه پاسخ‌های اقناعی اشاره کرد.

نایب رییس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: البته ضرورت هوش و سواد رسانه‌ای، بهره‌مندی از ابزار روز و داشتن دانشِ ورود به دنیای مجازی دارای ضرورتی غیر قابل انکار است؛ حوزه‌های علمیه، در زمینه شناخت و ورود به فضای مجازی دارای توفیقات زیادی بوده اما آنچه گفته شد، نیازهای رسیدن به وضع مطلوب و در تراز رسالت‌های حوزه‌های علمیه شیعه و انقلاب اسلامی است که امری لازم و محتاج برنامه‌های متنوع با حفظ اصول تبلیغ دین ‌مدار است.

وی در ادامه با اشاره به ارزیایی عملکرد تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم بیان کرد: برای ارزیابی باید علل و عناصر دخیل در توفیقات و عدم توفیقات را ملاحظه کرد اما در اینجا نکته‌ای که برای بسیاری از حوزویان سؤال است را بیان می کنم و آن هم ورود دفتر تبلیغات به حوزه‌های پژوهشی است.

استاد حوزه علمیه قم اضافه کرد: ایجاد قطب‌های فکری و میزهای تخصصی هر چند از امور ضروری است اما امر تبلیغ و رسالت دفتر تبلیغات را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد در نتیجه با گسترش تبلیغ و شاخه های مرتبط با آن، دفتر تبلیغات فرصت ورود به عرصه‌های دیگر را ندارد؛ از سوی دیگر ورود مجموعه‌ای مانند دفتر تبلیغات به مباحث فکری به معنای پژوهشی به موازات مؤسسات و انجمن‌های علمی، موجب تداخل و بلکه اختلال در وظایف هر کدام می‌شود.

وی با تصریح بر این که هجرت علما به بلاد ذاتاً از مأموریت‌های دفتر تبلیغات به شمار می رود، تبیین کرد: حتی اگر برخی مراکز دیگر تبلیغی بخواهند متولی هجرت باشند، خطا و اشتباه است چنانکه تا کنون در امر هجرت علما، توفیق قابل ذکری نبوده است.

نایب رییس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اضافه کرد: همچنین متولیِ سازوکار تبلیغ و زمینه سازی برای تربیت مبلغ جهانی، دفتر تبلیغات است؛ حتی اگر برخی نهادهای دیگر بخواهند متولی این چنین امری باشند، این موارد به دلیل جایگاه مهم دفتر تبلیغات است که اگر در همان مسیر، اهداف تعریف شده و انتظارات از این نهاد مهم حوزوی گام بردارد، حقیقتاً نیازی به مراکز تبلیغی دیگر در فعالیت‌های داخل و خارج از کشور نخواهد بود.

وی در پایان تصریح کرد: با حفظ احترام و قدردانی از تمام زحمت‌کشان و نهادها و سازمان‌های مرتبط یا متولی امر تبلیغ، نظام تبلیغ از انسجام و اتقان لازم برخوردار نیست و از امور نیازمند تحول سریع و تکامل درخور شأن، نظام تبلیغات اسلامی است./1324/ت301/ف