رحمت واسعه خداوند در قیامت شامل چه کسانی میشود؟
دعاهای مختصر روزانه ماه رمضان، دعاهایی است که هر روز پس از نمازهای واجب آن روز خوانده میشود. دعاهای روزهای ماه رمضان در کتابهای البلد الامین و مصباح از پیامبر اکرم (ص) نقل شدهاند.
حجتالاسلام والمسلمین سید محمدباقر علوی تهرانی در یادداشتی به شرح و تفسیر دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان پرداخته است.
تفسیر دعای روز نهم ماه مبارک رمضان به این شرح است:
اللّهُمَّ اجْعَلْ لِی فِیهِ نَصِیباً مِنْ رَحْمَتِکَ الْواسِعَهِ، وَاهْدِنِی فِیهِ لِبَراهِینِکَ السّاطِعَهِ، وَ خُذْ بِناصِیَتِی إِلی مَرْضاتِکَ الْجامِعَهِ، بِمَحَبَّتِکَ یَا أَمَلَ الْمُشْتاقِینَ
خدایا، برای من در این ماه بهرهای از رحمت گستردهات قرار ده و به جانب دلایل درخشانت راهنمایی کن و مهارم را گرفته به سوی خشنودی فراگیرت متوجه کن، به مهرت ای آرزوی مشتاقان.
خواستههای روز نهم ماه مبارک رمضان؛
۱ مشمول رحمت واسعه حق شدن؛
۲ راه یافتن به ادله روشن؛
۳ توجه به سوی رضایت کامل حضرت حق؛
«اللّهُمَّ اجْعَلْ لِی فِیهِ نَصِیباً مِنْ رَحْمَتِکَ الْواسِعَهِ»
رحمت خداوند، اعطا بخشش و نیکی است که برای رفع حاجت نیازمندان انجام میشود.
رحمت الهی چند خصوصیت دارد:
۱ حق تعالی صدور رحمت را بر خود واجب کرده است
۲ رحمت او همهگیر است
۳ محدودیت ندارد، جاودانه و وسیع است
۴ رحمت الهی بر غضبش سبقت گرفته است
۵ مشمول رحمت خدا شدن، بسیار آسان است
در حکمتهای منسوب به امیرالمؤمنین (ع) است که فرمودند، گفتاری از قرآن مرا شادمان میکند، آن را برای هرکسی که بر نفس خود اسراف ورزیده و غرق در گناه و سیاه بختی است، باعث امید میدانم:
قال عَذابی اُصیبُ به مَن اَشاءُ و رَحمَتی وَسِعَت کُلَّ شَئِ، فَجَعَلَ الرَّحمَهَ عموماً و العذابَ؛ خصوصاً خداوند فرمود عذاب خود را به هرکسی که بخواهم میرسانم و رحمت من همه چیز را فرا گرفته است. پس خداوند رحمتش را عمومی و عذابش را برای موارد خاص قرار داده است.
امام صادق (ع) میفرمایند: در قیامت رحمت واسعه و گسترده حق چنان جلوه میکند که هر آینه ابلیس هم به آن امید میبندد، اگرچه شامل حال او نمیشود.
«وَاهْدِنِی فِیهِ لِبَراهِینِکَ السّاطِعَهِ»
آرزوی بزرگ اهل ایمان، هدایت است. مؤمن هدایتی را مطالبه میکند که در آن دچار تردید و شک نشود.
در سوره مدثر آیه ۳۱ فرمود: وَ یَزدادَ الذینَ امَنُوا ایماناً … و بر ایمان مؤمنان بیافزاید و پس از آن اهل کتاب و مؤمنان دچار تردید نشوند.
روشن است که در طوفانها و امواج حوادث روزگار، این هدایت به دست خداوند است.
در سوره لیل آیه ۱۲ فرمود: انَّ عَلَینا للهدی، بی تردید هدایت کردن بر عهده ماست.
درسوره فصلت آیه ۵۳ فرمود: سَنُریهِمْ آیاتِنا فِی الآفاقِ وَ فی أَنْفُسِهِمْ حَتَّی یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ به زودی نشانههای خود را در کرانهها و اطراف جهان و در نفوس خودشان به آنان نشان خواهیم داد تا برای آنان روشن شود که بی تردید او حق است.
«وَ خُذْ بِناصِیَتِی إِلی مَرْضاتِکَ الْجامِعَهِ»
تعبیر «خُذ بِناصِیَتی» کنایه از قدرت و تسلط پروردگار بر همه موجودات است.
در سوره هود آیه ۵۶ فرمود: ما مِنْ دَابَّةٍ إِلاَّ هُوَ آخِذٌ بِناصِیَتِها... هیچ جنبندهای نیست مگر اینکه او مهارش را به دست قدرت و فرمانروایی خود گرفته است.
امور همه موجودات در همه زمانها و مکانها به دست خداست. اصل وجود ایمان و کفر، هدایت و ضلالت، نور و ظلمت، قضاء و قدر، دوام وجود و کیفیت وجود آنها همه به دست خداوند است.
خشنود نمودن خداوند نیز سزاوارتر از جلب رضایت هر موجود دیگری است.
در سوره توبه آیه ۶۲ فرمود: … وَاللّهُ وَرَسُولُهُ أَحَقُّ أَن یُرْضُوهُ إِن کَانُواْ مُؤْمِنِینَ در صورتی که اگر مؤمن بودند، شایستهتر آن بود که خدا و رسولش را خشنود کنند.
اهل ایمان به دنبال خشنودی خداوند هستند.
در سوره آل عمران آیه ۱۷۴ فرمود: وَاتَّبَعُوا رِضْوَانَ اللهِ وَاللهُ ذُو فَضْلٍ عَظِیمٍ و از خشنودی خدا [خالصانه] پیروی کردند و خدا دارای فضلی بزرگ است.
خداوند چه زمانی از بندهاش خشنود است؟
خداوند به حضرت موسی (ع) فرمود: اِذا رَأَیتَنی اُهَیّئُ عَبدی لِطاعَتی وَ اَصرِفُه عَن مَعصِیَتی فذلک آیَهُ رِضایَ هرگاه دیدی که من بندهام را برای اطاعت خود آماده و از معصیت رویگردان میکنم، نشانه خشنودی من است.
«بِمَحَبَّتِکَ یَا أَمَلَ الْمُشْتاقِینَ»
ای بنده خدا! اگر زندگی تو به اطاعت خدا و دوری از گناه سپری شد، آگاه باش این امر جز با توفیقی که از ناحیه خداوند بوده و محبت و احسان او که آرزوی مشتاقان است، حاصل نشده است.