"انتظار منفعل" تمدن ساز نیست

حجت الاسلام سید ناصر موسوی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا،با اشاره به نقش انتظار در تمدن سازی اسلامی گفت: آنچه در تمدن سازی در جهان اسلام موثر است انتظار فعالِ مثبت است، بدین معنا که انتظار فعال مثبت برای ایجاد تمدن اسلامی زمینه سازی می کند.

انتظار منفعل هیچ گونه زمینه ای برای ایجاد تمدن اسلامی فراهم نمی کند

پژوهشگر حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه انتظار منفعل هیچ گونه زمینه ای برای ایجاد تمدن اسلامی فراهم نمی کند، اظهار داشت: در نقطه مقابل انتظار فعال مثبت باید گفت هنگامی که انتظار فعالِ منفی باشد با پدیده ای به عنوان تمدن سوزی مواجه هستیم.

وی افزود: انتظار فعال یعنی برای رسیدن به هدف مورد انتظار تصمیم بگیریم و اقدام کنیم. این انتظار از جنس تلاش، عمل، حرکت، اصلاح و انقلاب، مبارزه، کوشش و جهاد است.

حجت الاسلام موسوی خاطرنشان کرد: انتظار فعال مثبت یعنی کارها و اقدامات و جهت گیری هایی که برای رسیدن به هدف انجام می دهیم در جهت صحیح و به سوی تحقق یا زمینه سازی برای تحقق هدف باشد و با آن ناسازگار نباشد؛ همچنین انتظار فعال منفی یعنی کارها و اقدامات و جهت گیری‌هایی که برای رسیدن به هدف انجام می دهیم در جهت صحیح و به سوی تحقق یا زمینه سازی برای تحقق هدف نباشد و با آن ناسازگار باشد.

معیار تشخیص انتظار فعال مثبت و منفی

این پژوهشگر حوزوی به تبیین معیار تشخیص انتظار فعال مثبت و منفی پرداخت و ابراز داشت: برای این کار باید جهت گیری ها و تصمیم ها و اقدام ها را با اصول شریعت و احکام عملی و اخلاقی اسلام مطابقت داد و باید دانست که این امر توسط مجتهدان جامع شرایط تشخیص داده می شود.

وی با اشاره به انتظار منفعل اضافه کرد: این انتظار یعنی برای رسیدن به هدف مورد انتظار نه تصمیم بگیریم و نه اقدام کنیم؛ این انتظار از جنس سکون، سکوت، تحمل ظلم، بی تحرکی، دل بستن به دست غیب در اصلاح امور است.

حجت الاسلام موسوی یکی از پیامدهای انتظار منفعل را این گونه توصیف کرد: قانع بودن به وضع موجود و عدم کوشش برای تحقق وضعی بهتر، ناامیدی و یأس، بی تفاوتی یا عدم اقدام عملی در قبال فراگیر شدن ظلم و ستم، عدم تلاش در جهت تحقق برخی امور دینی مانند امر به معروف و نهی از منکر، امور حدود و دیات، امور قضائی، مسئولیت ناپذیری و ... است./841/ت۳۰۲/س