گزارش؛
مروری بر آداب و رسوم لرستانی‌ها در تاسوعا و عاشورای حسینی
لرستان - مردم لرستان در ایام محرم به‌ویژه دهه اول محرم آداب و رسومی دارند که از جمله آنها می‌توان به چهل منبر، سینه‌زنی و شام غریبان اشاره کرد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در لرستان، برپایی سقاخانه، علمبندان، چهل منبر، سينه زنی، آیین گل مالی و شام غريبان از جمله مراسم ویژه مردم استان لرستان در برگزاری مراسم عزاداری سیدالشهدا(ع) است.
چهل منبر؛ آیین کهن مردم لرستان در روز تاسوعای حسینی
چهل منبر یکی از آئین های سنتی عزاداری در لرستان است که به یاد سوگ حضرت زینب (س)، زنان و دختران غم زده صحرای کربلا در ۴۰ منزل برگزار می شود، زنان دیار شیعه و ولایی استان در این آئین اخلاص و هم نوایی خود با فرزندان حضرت زهرا (س) را به نمایش می گذارند.
روز تاسوعا مراسم چهل منبر برگزار می شود، در این روز در محلی به نام باغ دختران صاحبان منازل با درست کردن عسقاخانه ها آماده پذیرایی از عزاداران حسینی می شوند، در اين روز بانيان سقاخانهها در كنار منبری كه درست كردهاند مجمعهای بزرگ و پُر از گل که از خاک رس، آب و گاهاً گلاب است درست می كنند تا عزاداران شمع هايشان را در آن روشن كنند همچنين ظرفی را پُر از خرما يا نقل كنار منبر قرار می دهند.
بیشتر شرکت کنندگان در مراسم چهل منبر بانوان هستند که با نقاب هایی بر صورت و برخی با پای پیاده، نیت می کنند و به چهل خانه که سقاخانه را هرساله برپا می کنند، سر می زنند و در كنار منبر زانو میزنند و حاجت می طلبند و گاهی افرادی كه به حاجت خود رسيدهاند برای ادای نذر در كنار منبر حضور پيدا می كنند.
هفت صلوات می فرستند و از حضرت ابوالفضل(ع) استدعا میكنند كه وسيله شفاعت و حاجتشان شود، كسانی كه حاجت دارند نقلی يا خرمايی را برمیدارند و همچنين يک شمع را، هنگامیكه حاجتشان برآورده شد تعهد می كنند در سالهای بعدی بهجای گرفتن نقل چهل شمع در چهل سقاخانه روشن كنند.
گِل مالی؛ آیین عزاداری مردم لرستان در روز عاشورا
عزاداران لرستانی از سپیده دم صبح عاشورا پای خیمه های عزا جمع می شوند به عزاداری می پردازند و در این زمان حوضچه ای از گِل را که از شب گذشته آماده کرده و گِل را با خاک رس و گلاب های نذری درست کرده اند، آماده می کنند و خود را به گِل می اندازند.
عزاداران پس از آن پای خیمه ها گپرد هم جمع شده و تا طلوع آفتاب دور هم سینه می زنند و نوحه های لری در سوگ امام حسین(ع) و یارانش به عزا می نشینند.
نوحه هايی كه در دهه محرم خوانده می شود در ذكر مصيبت امام حسين(ع) و يارانش است. ولی در شب هشتم نوحه اغلب در شهادت و دلاوری حضرت علی‌اكبر(ع)، در شب تاسوعا در ذكر حضرت عباس(ع) و شب عاشورا در ذكر امام حسين(ع) است.
آیین گل‌مالی با نوحه‌های محلی همراه است که از آن جمله می‌توان به این مورد اشاره کرد:
دستگیر بی‌دس حسین دسم بیر، ساقی حنا رس حسین دسم بیر (ای برادر بی‌دست امام حسین (ع) كسی كه پشت و پناه وی بوده، كمک من هم بكن، ای ساقی بی‌دست حسین دست من را بگیر)، ده مین دریای خی دور گرو گم كردمه (در میان دریای خون، در مروارید گران‌بها گم كرده‌ام)، این بدن از کیست که سر ندارد، عزیز زهرا است کفن ندارد، زاده زهرا است، عزیز زینب بی‌کس و یاور صحت ندارد، از جمله اشعاری هست که عزاداران پای خیمه ها پس از آیین گل مای می خوانند و شروع به سینه زنی می کنند.
مراسم عزاداری روز عاشورا تا اذان ظهر ادامه می یابد و پس از اقامه نماز ظهر عاشورا سکوتی سنگین بر کوچه و خیابان ها حاکم می شود که سنگینی این سکوت غیر قابل وصف است.
شام غريبان
مراسم دهه اول محرم، با مراسم شام غريبان به اتمام میرسد. در غروب روز عاشورا مردم با پای برهنه، سياهپوش با فانوس و شمع، مردان در جلو و جماعت زنان شمع به دست از عقب به راه میافتند، عزاداران با طبقهايی از خرما و نان و شمعهايی روشن، به راه میافتند. از خرابهها عبور میكنند و به خانههايی كه در اين ۱۰ شب سقاخانه به راه انداخته بودند می روند ولی داخل سقاخانه نمی روند فقط در حياط خانه ذكر شام غريبان می خوانند و در مصيبت طفلان حسين نوحه می سرايند.
اگر صاحب خانه نذری داشته باشد در اين طبق ها قرار می دهد و با آنها همراه می شود اين مراسم در مسجد يا منزل سر هيئت خاتمه می يابد./9451/ت310/
ارسال نظرات