راهبردهای تقویت همبستگی و یکپارچگی مبتنی بر کرامت انسان

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در خراسان، پنجمین کنگره جهانی حضرت رضا(ع) با پیام حضرت آیت الله جوادی آملی آغاز شد و با سخنرانی تولیت آستان قدس رضوی و نیز اسقف اعظم خلیفه گری ارامنه در ایران و همچنین استاد محمد عاصی مفسر قرآن و امام جماعت منتخب مرکز اسلامی واشینگتن و تنی چند از اساتید و شخصیت های برجسته ایرانی و خارجی تا عصر ادامه یافت.

حجت الاسلام محسن جهانگیری، رییس دانشگاه علوم اسلامی رضوی و دبیر نشست چهارم این اجلاسیه با نام استقرار عدالت بر مبنای احترام به کرامت بشری در سیره رضوی به ارائه بحثی با عنوان «راهبردهای تقویت همبستگی و یکپارچگی مبتنی بر کرامت انسان» پرداخت که در ادامه خبر ارائه می شود:

هم زیستی و مدارا، در دورۀ معاصر تحت تاثیر علوم انسانی و اجتماعی غرب، به‌معنای تساهل بر سر احکام الهی و امور دینی معرفی می‌شود. از دیگر سو همبستگی و انسجام درونی برای هر نظام و جریان دینی، سیاسی و اجتماعی از اهمیت خاصی برخوردار است، چه اینکه بدون وحدت و سازواری، ادامه بقاء و حیات آن جریان امکان پذیر نیست؛ بویژه اینکه عوامل متعددی دائما آن را در معرض تهدید قرار می دهد.

در نگاه اسلامی، با توجه به ختم نبوت و تکمیل دین، حقایق دینی همچون حقایق قرآنی، روایی، حدیثی، حقایقی ازلی و ابدی‌اند و بنا بر اعتقاد به توحید، خداوند، یگانه  است و تکثر و تعددِ خداوند، به معنای اعتقاد به شرک خواهد شد. با این‌حال تکثر و تعدد عقاید دینی که بر اساس آن، اصل هم زیستی و مدارا مطرح می‌شود، به دلیل محدودیت‌هایی است که انسان در این عالَم و پس از هبوط در آن، گرفتار آن شده است.

نگاه قرآن به انسان و کرامت ذاتی وی را می توان در این آیه مشاهده کرد که به عنوان یک اصل آفرینش در نظر گرفته شده و در سرشت انسان تنیده شده است. خداوند متعال می‌فرماید: «وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا (17/ 70)

اصل کرامت فطری انسان از دیدگاه قرآن دارای مولفه هایی است که ضمن حفظ کرامت و حرمت انسانی، از آنها می توان به عنوان راهبردهایی برای تقویت همبستگی و یکپارچگی جامعه استفاده کرد.دو عنصر مهم  از این راهبردهای مبتنی بر کرامت عبارتند از: آزادی اعتقاد و ترویج عقلانیت که خود در قالب زیر شاخه هایی همچون: نفی تقلید کورکورانه، نفی نگرش طبقاتی، نفی منت گذاری و بالاخره اهتمام به حفظ حریم خصوصی قابل طرح است.

در اتخاذ راهبردهای اجتماعی برای اصل کرامت فطری انسان، نبایستی به سمتِ اتخاذ نگاه‌های سکولار پیش رفت، بلکه می‌توان به پذیرش تنوع و تکثر اشکال دینداری در چارچوب شریعت اسلامی، اجتناب از اتخاذ دیدگاه‌های سکولارِ غربی در فهم دین، پذیرش محدودیت‌های فهم بشری و تلاش اجتماعی برای ارتقاء آن، ایجاد بستر گفتگو میان فرق و ملل مختلف اسلامی و در نهایت بهره‌گیری از قالب‌ها و زبان‌های مختلف هنری، فرهنگی، رسانه‌ای... به منظور ارتقاء سطح دینداری. توجه کرد./933/