در دولت شهید رئیسی؛ «پولدارها پولدارتر» و «فقرا فقیرتر» نشدند
با اعلام ثبت پایین‌ترین فاصله طبقاتی در دولت شهید رئیسی عده‌ای سعی در زیر سوال بردن این شاخص با عنوان فقیر شدن ثروتمندان داشتند، حال آنکه محک این شاخص با آمارهای تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی موضوع را روشن می‌کند.
به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، «تو این مملکت پولدارها هر روز پولدارتر و فقرا فقیرتر می‌شوند» جمله‌ایست که بعید است هر چند وقت یکبار از غریبه و آشنا در تاکسی، مترو، مهمانی‌ها و دورهمی‌ها نشنیده باشید.
فاصله طبقاتی موضوعی نیست که بتوان راحت از کنار آن عبور کرد. همه افراد جامعه نسبت به اینکه گروهی از نظر درآمد در قله و گروهی در قعر دره باشند، ناراحت و احتمالا عصبانی می‌شوند، به همین خاطر تلاش برای کاهش شکاف طبقاتی یکی از وظایف مهم دولت‌ها است که با ضریب جینی سنجیده می‌شود.
ضریب جینی شاخصی است که توزیع درآمد در جامعه را نشان می‌دهد و عددی بین صفر به معنای برابری کامل و یک به معنای نابرابری کامل در توزیع درآمد است.
هر چقدر این عدد به صفر نزدیکتر باشد به معنای توزیع متوازن‌تر درآمد در جامعه بین افراد مختلف است و هرچقدر به یک نزدیکتر باشد نشان از توزیع ناعادلانه درآمد و ثروت است.
این عدد ارتباط نزدیکی با آمار جرم و جنایت در یک کشور دارد، به این معنی که کشورهای با ضریب جینی بالاتر آمار جرم و جنایت بالاتری هم دارند. به عنوان مثال کشورهایی همچون پاناما، کلمبیا، کاستاریکا و برزیل که اغلب ضریب جینی بالای 50 درصد دارند؛ بالاترین نرخ‌های جرم و جنایت را هم ثبت کرده‌اند.
واکنش‌ها به ثبت پایین‌ترین فاصله طبقاتی تاریخ ایران
بسیاری از شاخص‌ها در دهه 90 به واسطه سیاست‌های نادرست وضعیت نامناسب و غیرقابل قبولی پیدا کردند. یکی از همین شاخص‌ها نیز ضریب جینی بود که در سال 99 به 0.4185 نیز رسید.
چند روز پیش رئیس کل بانک مرکزی، محمدرضا فرزین اعلام کرد که بر اساس اطلاعات مقدماتی بانک مرکزی در سال 1402 ضریب جینی به 36 درصد رسیده است که یکی از پایین‌ترین ضریب جینی‌های اقتصاد کشور در چند دهه اخیر بوده است.
آمارها نشان می‌دهند در بیش از 50 سال گذشته ثبت این رقم برای ضریب جینی سابقه نداشته است. همین موضوع نیز باعث شد رسانه‌ها از این خبر به عنوان «ثبت پایین‌ترین شکاف طبقاتی تاریخ ایران» یاد کنند.
اما این تیتر واکنش‌هایی هم به همراه داشت و در فضای مجازی افرادی ادعا کردند که دستیابی به این رقم دستاورد مهمی نیست و باید به شاخص‌هایی همچون «رشد اقتصادی» و «تولید ناخالص داخلی» توجه کرد. حتی برخی ادعا کردن که کاهش ضریب جینی به دلیل فقیر شدن ثروتمندان و یا توزیع فقر اتفاق افتاده است.
پیش از این نیز برخی کارشناسان به این موضوع اشاره کرده بودند که کاهش تولید باعث فقیر شدن افراد ثروتمند می‌شود،
چنانکه مرتضی عزتی، اقتصاددان گفته بود در صورتی که تولید یک کشور رشد کند افراد طبقه متوسط هم بیشتر می‌شود و سهم افراد فقیر کمتر، اما در صورتی که تولید افزایش نیابد و توزیع برابر شود «افراد فقیر همگی به اندازه یکدیگر فقر را درک می‌کنند» و دیگر خبری از افراد ثروتمند و متوسط در جامعه نیست.
روایت آمارها از خلق و توزیع عادلانه ثروت
آمارها اما نشان می‌دهند که در دولت سیزدهم نه فقط شاخص ضریب جینی که شاخص‌هایی همچون تولید ناخالص داخلی، رشد اقتصادی و نرخ فقر نیز بهبود پیدا کرده‌اند.
طبق آمارهای بانک جهانی تولید ناخالص داخلی بر اساس شاخص برابری قدرت خرید (ppp) از 1.46 هزار میلیارد دلار در سال 1400 به 1.85 هزار میلیارد دلار در سال 1403 رسیده است.
همچنین طبق آمارهای مرکز آمار میانگین رشد اقتصادی کشور از -2 درصد در در انتها دولت دوازدهم به 5.5 درصد در سال 1402 رسیده است.
علاوه بر این بر اساس گزارشی دیگر از بانک جهانی، نرخ فقر طی دو سال بر اساس خط درآمدی 6.85 دلار در روز، 7.4 درصد کاهش داشته است و 6.5 میلیون نفر از این خط فقر بالا کشیده شدند.
بنابراین ادعا توزیع فقر که برخی گاه و بیگاه مطرح می‌کنند ادعا درستی نیست و اتفاقا این کاهش رقم ضریب جینی به واسطه بهتر شدن وضعیت اقتصادی فقرا بوده است.
ارسال نظرات