از بدحجابی مجازی تا تشویق به حجاب حقیقی در فضای مجازی

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، انگار اینجا هیچ‌یک از خط قرمز‌های معمول وجود ندارد و می‌تواند هر طور دلش خواست رفتار و خط‌شکنی کند. برایش مهم نیست که خودش با دست خودش حریم خصوصی خود را نقض می‌کند و با انتشار تصاویر خصوصی از خود و گاهی حتی از خانواده، زندگی شخصی و حریم خصوصی‌اش را در ویترینی قرار می‌دهد که هر چشمی می‌تواند آن را ببیند و در معرض هر نوع نگاهی قرار دارد.

 

این در حالی است که فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به‌خصوص شبکه اجتماعی اینستاگرام اگرچه در ظاهر قانونی ندارند، اما این فضا هم خط قرمز‌های خودش را دارد. اشراف نداشتن به ویژگی‌های فضای مجازی می‌تواند برای افراد و به ویژه خانم‌هایی که در فضای مجازی خط قرمز‌های معمول جامعه را می‌شکنند، چالش‌زا و گاهی برایشان گران تمام شود، بنابراین حکایت بدحجابی و بی‌حجابی در فضای مجازی از بدحجابی در فضای حقیقی چالش‌برانگیزتر است و برای فرهنگ‌سازی و تشویق به حجاب هم در کنار اقدامات ایجابی در فضای حقیقی نباید از ظرفیت‌های فضای مجازی غافل شد؛ چراکه این فضا مرکز ثقل ایجاد شبهات و تغییر فکر زنان و دختران برای سوق دادن آن‌ها به سمت بدحجابی است.

فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به ویژه شبکه‌هایی که در حوزه تغییر سبک زندگی و قاب‌بندی ذهنی افراد متمرکز شده‌اند، امروز به یکی از چالش‌زا‌ترین ابزار تغییر تفکر و تغییر سبک زندگی افراد تبدیل شده‌اند. از آنجایی که زنان هر جامعه‌ای بیش از مردان سفیر فرهنگ و مدیر تفکر در خانواده هستند، نوک پیکان تغییر نگاه و سبک زندگی از مسیر فضای مجازی اغلب زنان جامعه را نشانه می‌گیرد. بر این اساس امروز بدحجابی و بی‌حجابی در فضای مجازی به‌عنوان یکی از ابزار‌های تسهیل‌کننده تغییر نگاه و سبک زندگی زنان به چالشی جدی تبدیل شده است.

 

ویژگی‌های خاص فضای مجازی و احساس حضور در دنیایی متفاوت از دنیای واقعی موجب می‌شود تا گاهی افراد در فضای مجاز رفتار‌هایی را از خود بروز دهند که در دنیای واقعی کمتر جسارت چنین رفتار‌هایی را دارند. به همین خاطر هم گاهی وقت‌ها افرادی را که در جامعه با حجابی قابل‌قبول می‌بینیم، در فضای مجازی اقدام به انتشار عکس‌هایی با‌حجاب نامناسب می‌کنند.

 

ریشه تمام این چالش‌ها هم فقدان آموزش سوادرسانه‌ای و فرهنگ حضور در فضای مجازی است که موجب شده تا بسیاری از پدیده‌های اجتماعی از جمله بدحجابی و بی‌حجابی در فضای مجازی و شبکه اجتماعی اینستاگرام به موضوعی عادی تبدیل شود و با خط‌شکنی برخی چهره‌ها و سلبریتی‌ها شاهد عادی شدن چنین رفتار‌هایی در میان افراد عادی هم هستیم. از سوی دیگر این رفتار‌ها و شکسته شدن خطوط قرمز نظیر حجاب در فضای مجازی باقی نمی‌ماند و به سطح جامعه نیز تسری پیدا می‌کند. به بیان دیگر رهاشدگی و وادادگی در فضای مجازی به‌خصوص شبکه اجتماعی اینستاگرام موجب شده تا در دنیای واقعی هم با چالش‌های بیشتری در حوزه آسیب‌های اجتماعی و به‌خصوص بحث حجاب و عفاف به‌عنوان یکی از مصادیق سبک زندگی و تغییر در نگرش افراد مواجه شویم.

 

بدحجابی در فضای مجازی در حالی رخ می‌دهد که سال گذشته رئیس پلیس فتای پایتخت به انتشار تصاویر سلبریتی‌های خانم با پوشش نامناسب در فضای مجازی واکنش نشان داد. به گفته سرهنگ تورج کاظمی، رئیس پلیس فتای تهران بزرگ اشتراک گذاشتن تصاویر شخصی با پوشش نامناسب در فضای مجازی توسط سلبریتی‌ها در هر صورت بی‌حجابی محسوب می‌شود. در صورتی که شهروندان چنین مواردی را به پلیس فتا گزارش دهند یا مأموران ما در رصد‌های خود به چنین موضوعاتی برخورد کنند، مراتب را به مراجع قضائی اعلام خواهیم کرد و در صورت مغایرت آن با قوانین جاری کشور، با انتشاردهندگان تصاویر نامناسب طبق قانون برخورد خواهد شد. امسال هم معاون اجتماعی پلیس فتا ناجا اعلام کرد کشف حجاب در فضای مجازی جزو زیرمجموعه‌های ناهنجار قرار می‌گیرد و تخلف محسوب خواهد شد. به گفته سرهنگ پاشایی، معاون اجتماعی پلیس فتای ناجا، در این مورد هیچ تفاوتی میان افراد پرطرفدار و افرادی که دنبال‌کنندگان کمتر یا بیشتری دارند، وجود ندارد و قانون در برابر همه یکسان برخورد خواهد کرد.

معاون اجتماعی پلیس فتای ناجا درخصوص تفاوت میان جرائم حوزه فضای مجازی با جرائم مطرح در جامعه اذعان کرد: «هیچ تفاوتی میان جرائم در فضای مجازی و واقعیت وجود ندارد و هر امری که موجب تشویش اذهان عمومی می‌شود، قطعاً با آن برخورد خواهد شد و پلیس در این رابطه با جدیت عمل می‌کند. قدرت‌نمایی اراذل و اوباش در فضای مجازی نیز ذیل همین موارد است و اخلال در امنیت محسوب شده و قطعاً با آن‌ها برخورد می‌شود.».

اما در کنار تلاش پلیس برای برخورد با بدحجابی در فضای مجازی به طور یقین نیازمند اقدامات ایجابی و حرکت‌هایی برای تشویق به حجاب و عفاف در این فضا هستیم؛ حرکت‌هایی که حالا و در آستانه روز ملی عفاف و حجاب و با توجه به شیوع کرونا و عدم امکان برگزاری برنامه‌های حضوری عفاف و حجاب اهمیتی دو چندان پیدا می‌کند.

 

از آنجایی که امسال به خاطر بیماری کرونا شرایط ویژه‌ای را داریم، بسیج جامعه زنان کشور برای بزرگداشت هفته حجاب و عفاف همچون سال‌های گذشته گردهمایی و راهپیمایی برگزار نخواهد کرد و به همین خاطر رویکردمان را برای بزرگداشت هفته حجاب و عفاف به سمت فضای مجازی و برنامه‌های رسانه ملی برده‌ایم. سال گذشته ما تجربه بسیار خوبی در حوزه فضای مجازی و عملیات سایبری در حمایت از حجاب و عفاف داشتیم و خواهران و برادران مؤمن ما در شبکه‌های اجتماعی مختلف اعم از توییتر، اینستاگرام و تلگرام و همچنین شبکه‌های داخلی با هشتگ «حجاب تجربه آرامش» در هفته حجاب و عفاف با همراهی مردم و علاقه‌مندان به حوزه حجاب و عفاف به شکلی بسیار تاثیرگذار برنامه‌هایی را برگزار کردند.

 

با تولید محتوا‌های مردمی به صورت عکس نوشته، توییت و کلیپ ما موفق شدیم شعار «حجاب تجربه آرامش» را به مدت یک هفته از اولین روز هفته عفاف و حجاب تا آخرین روز این هفته به ترند نخست توییتر فارسی تبدیل کنیم و آنالیز‌های نمودار‌های عملیات این را نشان می‌داد. امسال هم بنا داریم تا هشتگ تجربه آرامش را در دستور کار خود قرار دهیم و امیدواریم همچون سال گذشته دوباره شاهد پای کار آمدن علاقه‌مندان به حوزه عفاف و حجاب باشیم.

 

علاوه بر این قصد داریم تا بسته‌های فرهنگی تولیدی بچه‌های بسیجی و علاقه‌مندان به حوزه عفاف و حجاب را با همین هشتگ تجربه آرامش در فضای مجازی توزیع کنیم و امیدواریم بتوانیم امسال هم این شعار را ترند اول توییتر فارسی کنیم و حتی بتوانیم رکورد بهتری را نسبت به سال گذشته داشته باشیم. قسمت دوم فعالیت‌های سازمان بسیج زنان در حوزه فضای مجازی تولید کلیپ‌های کبریت مدیا در فضای مجازی است. در این زمینه در حوزه کودک به طور ویژه‌ای ورود پیدا کرده‌ایم؛ چراکه در بررسی‌ها احصا شده، حوزه کودک در عرصه حجاب و فضای مجازی حوزه‌ای بسیار مهم و تأثیرگذار است و اگر ما بتوانیم کودکان خودمان را از همین سنین کودکی با مفاهیم حجاب و عفاف و با زبان کودکانه آشنا کنیم، وقتی این بچه‌ها به سنین نوجوانی برسند، نیمی از راه را طی کرده‌ایم؛ بنابراین تولید سرود کودکانه را در دستور کار قرار دادیم.

 

کار دیگری که بناست در هفته عفاف و حجاب آغاز شود، برنامه رویداد تولید محتواست و بنا داریم تا مانوری سراسری از تمامی خواهران فعال در فضای مجازی از سراسر کشور داشته باشیم و آن‌ها را در قالب گروه‌های سه نفره دعوت می‌کنیم که در موضوعات عفاف و حجاب به تولید محتوا‌های فرهنگی اقدام می‌کنند و به نفرات برتر جوایزی اهدا خواهد شد. این رویداد می‌تواند اتفاق بسیار مهمی در تولید محتوا در حوزه فضای مجازی در موضوع عفاف و حجاب باشد.

سمیرا خطیب‌زاده؛ مدیر فضای مجازی بسیج جامعه زنان کشور