نظر صریح مراجع تقلید درباره تخریب شخصیت
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، در دوران تبلیغات انتخاباتی، به دلیل وجود رقابت‌های شدید بین کاندیداها و هوادارن آنها و جناح‌های مختلف سیاسی و تلاش برای کسب آرای بیشتر، رفتارهایی ازسوی برخی مردم رخ می‌دهد که به‌دلیل ضعف‌های فرهنگی یا اعتقادی عده‌ای از آنان، اوضاع اجتماعی مردم دچار نابسامانی‌هایی شده و تعدادی از فعالان سیاسی، مرتکب تخلفات و گناهانی می‌گردند.
برخی از این گناهان و جرائم انتخاباتی عبارتند از: عوام‌فریبی، دادن وعده‌های دروغین و غیرقابل عمل، تعریف‌ها و تمجیدهای بی‌جا و ناروا، تبلیغات پرزرق‌وبرق غیرضرور با اسراف و تبذیر و شعارهای انتخاباتی توخالی، ایجاد خسارت‌های مالی به اموال خصوصی افراد، اسراف و افراط در هزینه‌های انتخاباتی، استفاده از اموال عمومی و امکانات بیت‌المال، اعمال نفوذ برخی صاحب‌منصبان، افزایش تهمت و شایعه‌پراکنی، تسویه‌حساب‌های شخصی و گروهی، درگیری‌های قومی و نژادی، آزارها و مزاحمت‌های صوتی، استفاده ابزاری از مقدسات و آموزه‌های دینی، دست‌یازیدن به شیوه‌های تبلیغاتی غیراسلامی و غربی و خرید و فروش آراء.
حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی درباره پرهیز از روش‌های غربی در انتخابات فرمودند: مشکل تبلیغات در انتخابات، الگوگیری از غربی‌هاست؛ نباید در این زمینه از غرب الگو بگیریم. انتخابات باید به‌گونه‌ای باشد که در شأن جمهوری اسلامی باشد.
هریک از رفتارها و عناوین فوق به‌دلیل تعارض با اصول اخلاقی و نظرات فقهی مراجع تقلید، می‌تواند مورد خطاب و نهی فقها واقع گردد. به‌علاوه اینکه، انجام این کارها عواقب ناگواری برای شهروندان داشته و موجب غیراخلاقی شدن فضای انتخابات و نگرانی‌های مختلف افکار عمومی، پرهیز افراد شایسته و متخلف و دارای شرایط از ورود در صحنه‌های انتخاباتی و ایجاد روحیه بی‌تفاوتی و رویگردانی از انتخابات در مردم، گزینش غیرصحیح و نامعقول و عدم‌انتخاب کاندیدای شایسته و اصلح و... می‌شود.
در چنین موقعیتی نقش تبلیغی و رسالت نخبگان و مراجع سلامت‌بخشی به فضای اخلاقی و اعتقادی جامعه، بسیار آشکار خواهد شد در این مختصر، برخی از اینگونه مطالب بررسی خواهد شد.
تخریب شخصیت
حضرت امام خمینی(رحمت الله علیه) فرمودند: سعی کنید تبلیغات انتخاباتی شما در چهارچوب تعالیم و اخلاق عالیه اسلام انجام شود و از کارهایی که با شؤونات اسلام منافات دارد جلوگیری گردد.
در جریان تبلیغات انتخاباتی، گروهی از افراد بی‌اطلاع یا بی‌اعتنا به ارزش‌های اخلاقی اسلام، دست به ترور شخصیت و انتشار تهمت و شایعه‌پراکنی زده و به‌جای نقد و ارزیابی دیدگاه‌ها و طرح و برنامه نامزدها، به نقد و نفی شخصیت آنها پرداخته و مرتکب گناهان بزرگ می‌شوند که در شأن انسان مسلمان و زیبنده جامعه اسلامی نیست.
برخی از این گنهکاران برای معقول‌دانستن کارهای خود، به توجیهاتی متوسل می‌شوند، در حالی که براساس موازین فقهی شرع مقدس، برای جلوگیری از تخلفات و گناهان دیگران اجازه ارتکاب گناه نخواهیم داشت.
مرحوم آیت‌الله گلپایگانی، سیاه‌نمایی و هتک‌حرمت و آبروریزی دیگران را مخالف فقه و حقوق اسلامی دانسته و فرموده‌اند: از چیزهایی که احترام بسیار دارد جان و مال و آبروی مسلمان است که هیچ‌کس بدون حکم شرع حق تجاوز به حقوق آنها را ندارند.
تمسخر و تحقیر انسان‌های مؤمن با هر ابزار و عناصر گفتاری و نوشتاری و امثال آن ازقبیل فیلم، عکس، نقاشی، و اشاره و کنایه و نمایش از مصادیق هتاکی مؤمن بشمار می‌آید و خلاف شرع مقدس می‌باشد.
در این‌باره از مراجع تقلید چنین استفتاء شده است:
سؤال: کشیدن کاریکاتور اشخاص، در صورتی که موجب استهزاء و هتک آنان شود، چه حکمی دارد؟
جواب: استهزاء و هتک‌حرمت مؤمن حرام است.
رهبر معظم انقلاب فرمودند:کسانی که یک منبری برای سخن‌گفتن دارند؛ مثل خطبای جمعه و نمایندگان مجلس شورای اسلامی؛ همه توجه داشته باشند که تخریب، فضای انتخابات را خراب می‌کند.
شما از آن کسی که به او علاقه‌مندید، دفاع کنید؛ هیچ مانعی ندارد؛ اما به آن کسی که رقیب اوست، مطلقا حمله نکنید؛ تخریب نکنید. این تخریب و این حرف‌زدن‌ها و اهانت‌کردن‌ها، نه حجیت دارد برای مستمعان، و نه جایز است؛ به‌خاطر اینکه فضا را خراب می‌کند.
...کاندیداها در تبلیغاتشان، حرف‌های واقعی بزنند و عقاید واقعی خود را بیان کنند تا مردم نیز با شناخت صحیح و در کمال آزادی، نامزدهای موردنظر خود را انتخاب کنند و مجلسی در شأن ملت ممتاز ایران تشکیل شود.
آیت‌اللَّه ابراهیم امینی در این‌باره فرموده‌اند: افراد انتخاب‌شونده نیز می‌توانند با سخنرانی، تبلیغ در روزنامه‌ها، اطلاعیه‌ها و پوسترها امتیازات و نکات مثبت خودشان را بیان کنند، اما شرعاً و اخلاقاً حق ندارند از رقیب خود عیبجویی و آبروریزی و تخریب کنند و شخصیت او را بشکنند. چون توهین به مؤمن حرام است و زیبنده مسئولین نظام نیست. در تبلیغات از اسراف و تبذیر و پخش پوسترهای رنگی آن هم در حد زیاد نیز باید اجتناب کرد.
مقام معظم رهبری نیز در این رابطه می‌فرماید: کسانی که می‌خواهند در این صحنه مطرح شوند یا کسانی را مطرح کنند مواظب باشند، مواظب موازین شرعی باشند. اگر شما خواستید کسی را معرفی کنید او را معرفی کنید ولی دیگری را نفی نکنید، هیچ‌کس، هیچ دسته، هیچ جمعی نباید به خودشان اجازه دهند که به کسانی که قبولشان ندارند اهانت کنند.
حضرت امام خمینی (رحمت الله علیه) می‌فرمایند: باید توجه داشت که هدف از انتخابات در نهایت حفظ اسلام است. اگر در تبلیغات حریم مسائل اسلامی رعایت نشود چگونه منتخب حافظ اسلام می‌شود.
به‌راستی کاندیدایی که برای به‌دست آوردن رأی لازم، به خود اجازه می‌دهد همه ضوابط و اصول و معیارهای شرعی و اخلاقی را زیر پا نهاده و تنها حافظ منافع و مقام خود باشد، بازهم می‌توان او را واجد ابتدایی‌ترین صلاحیت‌های لازم برای وکالت جامعه اسلامی دانست و او را جزئی از عصاره فضائل ملت نامید.
تخریب، ناجوانمردانه‌ترین شیوه رقابت است، می‌توان گفت: افرادی که به اینگونه اقدامات متوسل می‌شوند از ضعیفان هستند.
افرادی که ضعیف هستند و نمی‌توانند با راه‌های منطقی، کار خود را پیش‌ببرند، دست به تخریب رقبا و توهین به دیگران می‌زنند. مردم باید آگاه باشند و تخریب‌گران را از صحنه گزینش خود دور کنند و در ارزیابی نهایی خود از کاندیداها به این امور توجه نمایند.
آیت‌اللَّه صافی گلپایگانی فرمودند: همه باید در همه‌جا و همه مراحل، اخلاق را رعایت کنیم، حیثیت دیگران را حفظ کنیم، آبروی جامعه را نگاه داریم.
تخریب سیاسی امری غیرقانونی و دور از اخلاق انسانی و مرام جوانمردی است و تخریب‌گران سیاسی مخالفان حقیقی نظام اسلامی و مردم‌سالاری هستند.
این اقدام، حکایت از ضعف گروهی دارد که به‌واسطه آن اهداف خود را پیگیری می‌کنند. تخریب خلاف دستور رهبر انقلاب است و با دفاع از تخریب هم نمی‌توان از آرای مردم صیانت کرد.
کار تخریبی آنان که می‌کنند درواقع ضعف خود را به نمایش می‌گذارند و برخلاف نظر نظام عمل می‌کنند/998/.ت ۳۰۲/س
منبع: کتاب «احکام انتخابات»؛ نوشته سید سیف‌الله نحوی؛ با راهنمایی حجت‌الاسلام والمسمین محمد حسین فلاح‌زاده؛ به سفارش پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر.