فتح کرکوک در ۲۰ساعت

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از صبح نو، هر چند «فؤاد معصوم» رییس‌جمهور عراق خواستار توقف منازعات و آغاز گفت‌وگو برای حل بحران کرکوک شد اما از صبح روز گذشته، خبرهایی مبنی بر تسلط نیروهای عراقی بر بخش وسیعی از جنوب استان کرکوک و مراکز نظامی، میدان‌های نفتی و فرودگاه این شهر منتشر شد. درگیری‌هایی  که منجر به کشته و مجروح شدن بیش از 20 نیروی پیشمرگه در این مناطق شد.

تعیین و ابقای استاندار جدید در کرکوک
وبگاه الغد پرس، به نقل از یک منبع نظامی در این خصوص از عقب نشینی نیروهای پیشمرگه از دو میدان نفتی «بای حسن» و «هافانا» در استان کرکوک خبر داد.

حیدرالعبادی، نخست وزیر عراق در نخستین گام بعد از این پیروزی‌ها، فرماندار کرکوک را که از اعضای حزب اتحادیه میهنی اقلیم بود برکنار و نجم‌الدین کریم، سیاستمدار عرب را جایگزین آن کرد، موضوعی که مورد توجه رسانه‌های کردزبان قرار گرفت و از تهدید وزارت پیشمرگه عراق در قبال تحولات جاری، اخباری را منتشر کردند.

پس از آن نیز  العبادی فرمانده کل نیروهای مسلح عراقی، دستور برافراشته شدن پرچم عراق را در مناطق مورد منافشه صادر کرد.
العبادی قبل از لشکرکشی، در بیانیه‌ای خطاب به ملت این کشور، بر اصرار بغداد به حفظ جان غیرنظامیان در اقلیم کردستان و در استان کرکوک تاکید کرده بود. وی همچنین در این بیانیه گفته بود ما به هموطنانمان در کردستان به‌ویژه در کرکوک اطمینان می‌دهیم که به حفظ جان آن‌ها و منافعشان اصرار داریم و ما فقط در حال انجام وظیفه قانونی خود برای برقراری امنیت و حفاظت از منابع ملی در این شهر هستیم و می‌خواهیم شهری برای همزیستی همه عراقی‌ها باشد.

آخرین گفتمان سران ترکیه و عراق با اربیل

همچنین السومریه عراق در خبری به نقل از نخست وزیر عراق درابتدای این تنش‌ها، نوشت: العبادی از بارزانی خواست تا کرکوک را در مقابل بازگشایی گذرگاه‌ها ترک کند. پایگاه الغد پرس هم در اخباری مشابه این خبر از گفت وگوی تلفنی آنکارا و اربیل در روز گذشته خبر داد و نوشت: نخست‌وزیر ترکیه در تماس تلفنی با «مسعود بارزانی» به وی پیشنهاد کرده است که در مقابل بازگشایی گذرگاه‌های ترکیه به منطقه کردستان، کرکوک و نفت آن را رها کند.

این منبع با بیان اینکه اطلاعی از موافقت یا عدم موافقت بارزانی از پیشنهاد ترکیه ندارد؛ تأکید کرد: گذرگاه ترکیه منافع بسیاری برای بارزانی دارد و مسیر هفت میلیارد دلار تبادل تجاری سالانه با ترکیه است.

اوج گیری بهای نفت
از سویی دیگر، بازپس‌گیری تأسیسات نفتی کرکوک، هر چند با درگیری‌های جزئی همراه بود اما منجر به اوج گیری بهای نفت در منطقه هم شد. این تنش‌ها همچنین ترک هزاران نفر از ساکنان این شهر را هم به همراه داشت.

بسته شدن مرز «پرویزخان» ایران
تنش‌های موجود درعراق واکنش‌هایی را هم در مرزهای ایران به همراه داشت، فرماندار قصر شیرین هم از توقف مبادلات تجاری و تردد مسافر از مرز «پرویزخان» در پی بروز مناقشات بین دولت عراق و اقلیم کردستان خبر داد و گفت: تردد مسافران در مرز خسروی از اول ماه صفرصورت خواهد گرفت.

نسخه آمریکایی‌ها، دوری کردن از تنش آمریکا هم نسبت به تنش‌های موجود در کرکوک عراق منفعل باقی نماند و سخنگوی پنتاگون از نیروهای عراقی و کُرد خواست تا از اقدامات تنش‌‌زا دوری کنند و به منظور حل اختلافات وارد گفت‌وگو شوند.

اختلاف شدید میان دو حزب اقلیم و شکست همه پرسی
اما همزمان با مأموریت ارتش عراق برای تحت کنترل درآوردن استان کرکوک، اختلافات ۲ حزب مهم کردستان عراق بالا گرفت تا جایی که یکی، دیگری را به طور ضمنی به خیانت متهم کرد.

السومریه در این باره نوشت: «سعدی احمد پیره» سخنگوی حزب «اتحادیه میهنی کردستان» بدون اشاره صریح به نام «حزب دموکراتیک کردستان» به ریاست «مسعود بارزانی» گفت، برخی شبکه‌های تلویزیونی تلاش می‌کنند بر «شکست همه‌پرسی» سرپوش بگذارند.

احمد پیره، این شبکه‌ها را که از آن به صراحت نام نبرد، به «آغاز جنگ روانی» علیه افکار عمومی در کردستان متهم کرد و گفت که این منابع، اخبار درست را به مردم منتقل نمی‌کنند.

همزمان با این سخنان، حزب دموکراتیک کردستان، رقیب خود، حزب اتحادیه میهنی (معروف به حزب طالبانی) را به خیانت متهم کرد و گفت که مواضع خود در کرکوک را تخلیه کرده و به نیروهای مرکزی عراق تحویل داده است. روسیا الیوم، به نقل ازمنابع محلی گفت که نیروهای پیشمرگه در کرکوک شاهد اختلافات داخلی جدی است به طوری که نیروهای وابسته به حزب اتحادیه میهنی مواضع خود را در کرکوک تخلیه کرده است. در حالی که وزارت پیشمرگه تجهیزات بیشتری به جنوب غرب کرکوک اعزام کرده، حزب بارزانی، حزب طالبانی را به خیانت متهم می‌کند زیرا مواضع خود در استان کرکوک را تسلیم نیروهای امنیتی عراق کرده است.

روسیا الیوم نوشت که منابع عراقی می‌گویند این اختلافات به قدری شدید است که ممکن است به درگیری مسلحانه میان نیروهای دو حزب منجر شود.

همکاری حزب طالبانی با نیروهای دولت مرکزی
 از سویی دیگر، السومریه گزارش داد «جاسم محمد جعفر» نماینده فهرست «دولت قانون» در پارلمان عراق، اعلام کرد که برخی طرف‌ها در استان کرکوک مثل شهرستان طوزخورماتو با نیروهای عراقی همکاری کردند. وی افزود: دلاوران ما با کمک برخی طرف‌ها در حزب اتحادیه میهنی کردستان، مرحله نخست طرح تسلط دولت مرکزی بر کرکوک را انجام دادند.»

کرکوک تحت کنترل کامل بغداد در آمد
اما منابع  رسمی عراق در ساعات اولیه شب گذشته از به کنترل درآمدن کرکوک به دست نیروهای مشترک دولت مرکزی عراق خبر دادند. شبکه دجله در این باره به نقل از«رعد سلماس» نماینده استان دیاله در پارلمان عراق، دیشب اعلام کرد که شهرهای «جلولاء»، «قره تپه» و «جباره» در دیاله، تحت کنترل نیروهای ارتش عراق در آمده و از کنترل نیروهای پیشمرگه خارج شده است.

اعتراف رسانه بارزانی به حضور نیروهای عراقی در کرکوک
از سویی دیگر، شبکه کردستان 24 در ارتباط مستقیم با خبرنگار اعزامی خود به کرکوک تصاویری را منتشر کرد که بر اساس آن مشخص شد نیروهای عراقی به داخل شهر کرکوک رسیده‌اند.

قناد باشی: هیجانات بارزانی او را وارد دالان تاریکی کرد
آقای جعفر قناد باشی، سفیر سابق ایران در لیبی در گفت وگو با روزنامه صبح نو با اشاره به اینکه اگربارزانی در اقلیم کردستان  بخواهد مقاومت کند وارد دالان تاریکی از مشکلات می‌شود، گفت: منطقه اقلیم عراق امروزه شاهد یک نابودی فلج کننده‌ای است که از نبود امنیت غذایی به وجود آمده است. این امر از نتایج نخست هیجاناتی است که آقای بارزانی در اقلیم به وجود آورده است. مردم از ترس اینکه محصولات غذایی بیشتری را انبار کنند، به مغازه‌ها و فروشگاه‌ها یورش می‌برند و این امر باعث شده تا کردها که زندگی آرامی در سایه امنیت داشته‌اند، این روزها با یکدیگر مشاجره کنند.

این کارشناس امور بین الملل با اشاره به اینکه دولت عراق بر اساس قانون اساسی این کشور وارد کرکوک شده است، افزود: وظیفه یک کشور حفظ تمامیت ارضی آن است. آنچه دولت عراق امروز انجام می‌دهد، بر اساس همان قانون اساسی است که خود کردها بر آن صحه گذاشتند. دولت‌ها مسوولند در برابر هر بی قانونی بایستند و سرپیچان از قانون را به تمکین آن وادار کنند. آنچه در کرکوک عراق در حال اتفاق است، هم با قانون اساسی آن کشور مغایرت دارد و هم اینکه مخالف اصل تمامیت ارضی آن است. اگر شاهد برگزاری همه پرسی در منطقه اقلیم بودیم، آن هم از سوی پارلمان عراق غیر قانونی اعلام شد؛ پارلمانی که خود کردهای اقلیم عضو آن هستند.

سفیر سابق ایران در لیبی با اشاره به اینکه بر اساس قانون اساسی عراق، کرکوک جزء منطقه اقلیم نیست، تصریح کرد: در یک مقطعی که گروه‌های تروریستی داعش به بخش‌هایی از آن مناطق حمله کردند به آنها اجازه استقرار در کرکوک داده شد.

قرار بر این بود که این شهر را پس از داعش خالی کنند که خارج نشدند .دولت عراق هم بر اساس قانون اساسی این کشور که با حضور همه اقوام کردها، ترکمن و عرب نوشته شده و مرحوم طالبانی نخستین رئیس جمهور کردها بر آن اشراف داشته و مرزهایی برای اقلیم مشخص کردند که کرکوک درحیطه جغرافیایی آن گنجانده نشده است./۱۳۲۵//۱۰۳/خ