به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از صبح نو، وزارت علوم در دوره‌های گذشته ریاست جمهوری روی‌خوش ندیده است. طیف عظیمی از فرهیختگان، اساتید و دانشجویان به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق مراکز علمی به این وزارتخانه وابسته هستند که با بی‌ثباتی در سکانداری یکی از مهم‌ترین وزارتخانه کشور، دچار تزلزل شده بودند. آقای حسن روحانی از دوره یازدهم ریاست جمهوری تا امروز در حال معرفی وزیر پیشنهادی برای وزارت علوم است و نبود گزینه مناسب برای وزارت علوم معمایی است که باعث شده تا امروز بیشتر از چندین وزیر پیشنهاد داده و چندین سرپرست تعیین کرده است.
نگاهی به انتخاب‌ها
وزیر اول علومی که آقای روحانی به مجلس شورای اسلامی معرفی کرد آقای جعفر میلی‌منفرد از اساتید دانشگاه صنعتی امیرکبیر بود که در 13 مردادماه سال 92 برای کسب رأی اعتماد به مجلس شورای اسلامی رفت اما موفق به کسب رأی اعتماد نمایندگان مجلس نشد و به این شکل نخستین وزیر علوم معرفی شده دولت از گردونه رقابت‌ها حذف شد. با رأی نیاوردن این پیشنهاد، رییس جمهور باید گزینه‌ای را به عنوان سرپرست معرفی می‌کرد که قرعه به نام آقای جعفر توفیقی افتاد تا اینکه آقای رضا فرجی‌دانا، از اساتید دانشکده فنی دانشگاه تهران برای تصدی‌گری این وزارتخانه به مجلس معرفی شد و توانست با کسب رأی اعتماد نخستین وزیر علوم دولت یازدهم شود. فرجی‌دانا یکسال بیشتر در این وزارتخانه دوام نیاورد و پس از این آقای محمدعلی نجفی، سرپرست وزارت علوم شد اما آقای محمود نیلی احمدآبادی، سرپرست وقت دانشگاه تهران به عنوان گزینه بعدی برای وزارت علوم به مجلس معرفی شد که ایشان هم رأی نیاورد.. آقای فخرالدین احمدی دانش‌آشتیانی از اساتید دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی چهارمین گزینه پیشنهادی دولت برای وزارت علوم بود اما آشتیانی هم نتوانست اعتماد نمایندگان مردم را کسب کند و در حد یک گزینه از صحنه رقابتی خداحافظی کرد. آقای محمد فرهادی پنجمین گزینه پیشنهادی دولت توانست از مجلس رأی اعتماد بگیرد و در طول دولت یازدهم در این وزارتخانه ماند.
بلاتکلیفی در کابینه دوازدهم
معرفی و انتخاب وزیر علوم پروسه‌های طولانی را طی کرد و در مدت چهار سال اول دولت روحانی مجلس شورای اسلامی هر سه ماه یکبار شاهد معرفی وزیر و سرپرست بود. این کار با پایان یافتن همکاری فرهادی در دوره یازدهم در این دوره ادامه یافت و مجلس در همان ابتدای معرفی کابینه، به وزیر علوم روحانی رأی اعتماد نداد تا چرخه معرفی گزینه پیشنهادی و سرپرست دوباره ادامه یابد.
در این دوره نیز با توجه به ناکامی دولت در گرفتن رأی اعتماد برای گزینه پیشنهادی وزارت علوم، سیدضیاء هاشمی، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم به عنوان سرپرست وزارت علوم معرفی شد. با وجود گذشت چهار ماه از زمان برگزاری انتخابات و حدوداً دو ماه از زمان قانونی معرفی کابینه بالاخره کاندیدای دولت دوازدهم برای تصدی گری پست وزارت معرفی شد. با شروع به کار دولت دوازدهم گمانه‌زنی‌ها برای حضور افراد و اشخاص متعددی در این وزارتخانه مطرح شدند. در این میان نام اشخاصی چون رضا فرجی‌دانا، محمود نیلی احمدآبادی، جواد اطاعت، علی‌اکبر صالحی و علی خاکی‌صدیق شنیده می‌شد. خاکی‌صدیق که جدی‌ترین گزینه وزارت علوم بود و گمانه‌زنی‌ها از حضور احتمالی وی در لیست دولت به مجلس خبر می‌داد، به یک باره از لیست کنار گذاشته شد. مسوولان دولت علت این امر را کناره‌گیری رییس دانشگاه خواجه نصیرالدین‌طوسی از قبول مسوولیت وزارت علوم اعلام کردند.
بهانه‌های دو پهلو
انتخاب وزیر علوم یکی از پر چالش‌ترین انتخاب‌ها در دوره‌های گذشته ریاست جمهوری بوده است. در هر دوره از ریاست جمهوری منتقدان دولت چه چپ و چه راست سعی داشتند تا با استفاده از این ضعف دست به بازی‌های سیاسی بزنند تا بتوانند برای خود فرصتی فراهم کنند که بیشتر دیده شوند. دولت‌های یازدهم و دوازدهم و همچنین دولت‌های پیشین رفتارهای متفاوتی برای انتخاب وزیر علوم داشتند. یکی برای انتخاب خودمختار عمل کرد و دیگری برای انتخاب به مشاوره پرداخت.
اما هر دو روش از سوی منتقدان مورد نقد قرار گرفت. نقادی برخی از منتقدان که یکی از آنها محمود صادقی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی است که با انتقاد از تأخیر رییس‌جمهور برای معرفی گزینه پیشنهادی وزارت علوم به مجلس، گفته است: «بهتر است آقای روحانی گزینه پیشنهادی وزارت علوم را هرچه سریع‌تر به مجلس معرفی کند.» وی با بیان اینکه تاکنون حدود هشت یا 9 گزینه برای وزارت علوم مطرح شده و هنوز به نتیجه نرسیده است، درباره تبعات تأخیر در معرفی گزینه پیشنهادی وزارت علوم از سوی دولت به مجلس، ادامه داد: «خیلی واضح است که در آغاز سال تحصیلی، وزارتخانه‌ای که با سرپرست آغاز به کار کرده باشد، چه نتایجی خواهد داشت، این امر شایسته جامعه دانشگاهی نیست.»
مستقل عمل کن!
رفتارهای دوگانه و البته با چاشنی سیاسی در برخی کسانی که با دولت راه نمی‌آیند، در شرایطی شدت گرفته است که وزارتخانه علوم بلاتکلیف مانده است. امروز به جای همفکری در حل معضلات و مشکلات کشور به دور از جناح بندی‌های سیاسی، برخی از همین نمایندگان شمشیر انتقاد را از رو بستند. آقای علی مطهری، نایب‌رییس مجلس شورای اسلامی نیز با انتقاد از تعلل در معرفی وزیر پیشنهادی علوم از سوی دولت، از رییس‌جمهور خواست کسی را که خودش اصلح می‌داند، معرفی کند و منتظر اعلام رضایت دیگران نباشد. نماینده مردم تهران در مجلس تأکید کرد: علت طولانی شدن معرفی وزیر علوم به روش آقای روحانی برمی‌گردد. ایشان می‌خواهد رضایت همه نهادها را جلب کند و چنین چیزی ممکن نیست. در واقع حق مجلس ضایع می‌شود. تنها نهادی که باید نظر بدهد، مجلس است. رییس‌جمهور باید گزینه پیشنهادی خود را معرفی کند و مجلس باید نظر بدهد.
نایب رییس مجلس با تأکید بر اینکه دولت باید در این مواقع مستقل تصمیم بگیرد و عمل کند، گفت: الان در معرفی وزیر علوم، آقای روحانی باید آن کسی را که خودشان اصلح می‌داند، معرفی کند و منتظر اعلام رضایت دیگران نباشد. همین سرپرست فعلی وزارت علوم آقای دکتر سید ضیاء هاشمی به نظرم مناسب است. چرا کار را معطل کرده‌اند؟ آقای احمدی نژاد در این‌گونه موارد مستقل‌تر عمل می‌کرد و کمتر اجازه دخالت می‌داد.
حالا اینکه چقدر از این اعمال نظرها در راستای کمک به مصلحت کشور است باید بررسی شود اما چیزی که شاید بیشتر از همه گفت‌وگوها مشخص است دخالت‌هایی است که به‌واسطه اظهارنظرهای همین منتقدان صورت می‌گیرد. بیان همراه با سیاست ورزی جناحی کاملاً در این سخنان مشخص است.
به هرحال باید منتظر ماند و دید اهالی علوم و فناوری کشور، بالاخره چه زمانی چشمشان به جمال وزیر جدید روشن خواهد شد./۱۳۲۵//۱۰۳/خ