نشست «وحدت حوزه و دانشگاه، دیدگاه‌ها و راهکار‌ها» برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، امروز به همت شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی و همکاری گروه جامعه شناسی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و انجمن مطالعات اجتماعی حوزه، نشست «وحدت حوزه و دانشگاه، دیدگاه‌ها و راهکار‌ها» با ارائه محمد محمد‌رضایی، استاد فلسفه دین دانشگاه تهران، در سالن اندیشه مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد.

محمدرضایی با اشاره به اهمیت بالای وحدت میان حوزه و دانشگاه، اظهار داشت: متأسفانه معنایی واضح و مفهومی واحد از وحدت حوزه و دانشگاه وجود ندارد.

وی افزود: باید شاخصی باشد تا حوزه و دانشگاه با تمام معایب و مزیت‌هایی که دارند، بر اساس آن شاخص و معیار یا یکدیگر متحد شوند.

استاد فلسفه دین در دانشگاه تهران ابراز داشت: بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در رابطه با حوزه و دانشگاه می‌فرماید؛ وحدت حوزه و دانشگاه به معنای ائتلاف همه ملت است و در تعبیر دیگری فرموده است؛ وحدت حوزه و دانشگاه ضامن استقلال کشور و حفظ اسلام است.

وی ادامه داد: رهبر معظم انقلاب نیز بحث حوزه و دانشگاه را ریشه در توحید و امامت دانسته‌اند و نقطه مقابل آن را شرک و بت‌پرستی برشمرده‌اند.

رییس کارگروه تخصصی فلسفه دین و کلام جدید شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی خاطرنشان کرد: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ثمرات وحدت حوزه و دانشگاه را ایجاد جامعه‌‌ِ اسلامی پیشرفته، مستقل و الگو می‌داند که سعادت دنیا و آخرت را در پی خواهد داشت و اختلاف و جدایی این دو نهاد علمی را توطئه‌ای استکباری معرفی می‌کند.

با گذشت 40 سال از انقلاب، معنای روشنی از کم و کیف وحدت حوزه و دانشگاه ارائه نشده است

وی تصریح کرد: هرچند گام‌هایی برای وحدت حوزه و دانشگاه برداشته شده است، اما با گذشت 40 سال از انقلاب، معنای روشنی از کم و کیف وحدت حوزه و دانشگاه ارائه نشده و تصویر روشنی در این باب وجود ندارد.

این نویسنده و پژوهشگر اضافه کرد: نخستین اقدام برای تهیه الگو و معیاری مناسب برای برقراری وحدت میان حوزه و دانشگاه، ابهام زدایی در معنای وحدت حوزه و دانشگاه است و برای ابهام زدایی نیز، نخست باید تعریف جامعی از حوزه و دانشگاه ارائه شود.

وی عنوان کرد: حوزه یک نهاد آموزشی، پژوهشی، تبلیغی است که وظیفه آن تبیین، پژوهش، گسترش، تبلیغ و حفظ دین و اجرای دستورات آن است.

استاد حوزه و دانشگاه با قرائت آیه «وَمَا كَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنْفِرُوا كَافَّةً فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ ...»، گفت: خداوند متعال در آیه شریفه 122 سوره مبارکه توبه می‌فرماید؛ نباید همه مردم پیامبر اکرم(ص) را تنها بگذارند، باید از هر طایفه‌ای جمعی برای نبرد با دشمن بروند و گروهی نیز نزد رسول خدا(ص) بمانند تا علم دین را بیاموزند.

رسالت حوزه‌، رسالت انبیای الهی است

وی با بیان این که رسالت حوزه‌، رسالت انبیای الهی است، اظهار داشت: حوزه وظایفی دارد تا به سبب آن، کمالات اخلاقی و فضائل اختلافی را در جامعه افزایش دهد.

سردبیر فصلنامه قبسات ابراز داشت: حضرت امام خمینی(ره) در رابطه با وظایف حوزه‌های علمیه فرموده است؛ کلیه اموری که بر عهده پیامبران است، فقهای عادل نیز مأمور به انجام آن امور هستند. از این رو تبیین، تفسیر دین، تبلیغ دین، دفاع از عدالت، قضاوت، حل اختلاف بین مردم و دلسوز مردم بودن، از جمله وظایف حوزه‌های علمیه به شمار می‌آید.

وی در تعریف دانشگاه، گفت: دانشگاه یک نهاد آموزشی، پژوهشی است و هدف آن تغییر زندگی مادی مردم است، به همین جهت کاری با ارتقاء معنویت افراد ندارد.

محمدرضایی تصریح کرد: افراد با ورود به دانشگاه، علومی را می‌آموزند و تخصص‌هایی در رشته‌های متخلف به دست می‌آورند تا تنها در جهت بهبود زندگی مادی مردم از آن بهره‌گیری کنند.

وی با بیان این که علوم دانشگاهی دستاورد‌های بشری است، خاطرنشان کرد: هر چند که عقل، رسول باطن به شمار می‌آید، اما با این حال علوم حوزوی در درجه نخست، به وسیله تعالیم الهی به دست آمده است.  

استاد فلسفه دین در دانشگاه تهران عنوان کرد: دانشگاه در جهت اجرای عدالت و اکمال فضائل اخلاقی وظیفه‌ای ندارد، به همین علت تفاوتی نمی‌کند که دانشجو‌های آن افراد متدین یا کافری باشند.

وی گفت: علوم رایج دانشگاهی تنها راه کشف حقایق عالم را روش تجربی می‌داند بدین معنا که تنها یک نوع تفکرِ مادی‌گرایانه و تجربی‌گرایانه در جهان وجود دارد.

رییس کارگروه تخصصی فلسفه دین و کلام جدید شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی اظهار داشت: در طول تاریخ یک سری عوامل درونی و بیرونی منجر شد تا این دو نهاد آموزشی و پژوهشی از یکدیگر فاصله بگیرند.

ضعف‌های حوزه‌ در ادوار گذشته بر جدایی حوزه و دانشگاه دامن زده است

وی ابراز داشت: دیدگاه‌های مختلف فلسفی، جریان تجربه‌گرایانه و مادی‌گرایانه و آموزه‌های کلامی و اعتقادی به عنوان عوامل بیرونی و حکومت‌های پادشاهان مستبد، ظهور مدارس جدید و متون علوم جدید به عنوان عوامل داخلی به تدریج مقدمات جدایی این دو نهاد علمی را فراهم آورد.

این نویسنده و پژوهشگر با بیان این که ضعف‌های موجود در حوزه‌های ادوار گذشته بر جدایی حوزه و دانشگاه دامن زده است، خاطرنشان کرد: حوزه‌های علمیه در آن دوران علیرغم تلاش‌های بسیار زیادی که انجام می‌دادند، به سبب عقب‌ماندگی از جامعه، نمی‌توانستند پاسخگوی نیاز‌های زمانه خود باشند.

وی با بیان این که برخورد نامناسب حوزویان در برابر ایده‌های جدید روشنفکران دانشگاهی از دیگر عواملی است بر سرعت جدایی حوزه و دانشگاه افزود، تصریح کرد: گاهی اوقات ایده‌های مخالفی از سوی دانشگاهیان مطرح می‌شود. در چنین شرایطی حوزویان به جای برخورد‌های تند، باید با آغوش باز به ایده‌های دانشگاهیان گوش فرا داده و با اخلاقی علمی پاسخ مناسبی به آن مسایل بدهند.

سردبیر فصلنامه قبسات با بیان این که اتحاد و وحدت میان حوزه و دانشگاه می‌تواند قدرت عظیمی ایجاد کند، عنوان کرد: به عقیده حضرت امام خمینی(ره) معیار وحدت میان حوزه و دانشگاه این است که هر دو نهاد باید الهی و رحمانی شوند.

وی افزود: هر زمانی که این دو نهاد اسلامی شدند، به تبع آن نیز وحدت ایجاد می‌شود. وحدت حوزه و دانشگاه یعنی این که هر دو نهاد زیر بیرق اسلام باشند.

محمدرضایی گفت: به هر اندازه‌ای که معیار الهی و رحمانی بودن در علم، مدیریت، فرهنگ، اخلاق و... حاکم باشد به همان اندازه نیز حوزه و دانشگاه به یکدیگر نزدیک می‌شوند./878/پ۲۰۲/ی