نگرش های مختلف در شعر عاشورایی بررسی شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، سید مهدی حسینی، استاد شعر و ادبیات معاصر، شب گذشته در برنامه نینوا که از رادیو معارف پخش می شود به بررسی نگرش ها و قرائت های مختلف شعر عاشورایی در بیست سال گذشته پرداخت و اظهار داشت: علمای علوم ادبی آثار ادبی را به سه بخش زبانی، ادبی و فکری تقسیم می کنند.
وی افزود: اولین بخش قلمرو زبانی است که از چه زبانی در شعر استفاده کرده است و دوم قلمرو ادبی است که شاعر چقدر از لوازم شعری و آرایه های سخن استفاده کرده است و از همه مهمتر قلمرو سوم که قلمرو فکری است می باشد که شاعر از چه منظری به موضوع عاشورا که مورد بحث ما است نگاه می کند که این نگاه می تواند جبرگرایانه، عاشقانه، عارفانه، احساسی، حماسی و یا دیدگاه های دیگر باشد که نوع نگاه شاعر را به ما بازگو می کند.
حسینی با بیان این که این سه بخش به هم مربوط هستند، گفت: مرکز ثقل این سه بخش قلمرو فکری است و شاعر باید فکر کند که در چه عرصه ای می خواهد قدم بگذارد و چگونه می خواهد امام حسین(ع) را معرفی کند و اگر نگاهش درست باشد با وسواس بیشتری در رابطه با عاشورا قلم خواهد زد.
وی با اشاره به این که بسیاری از آسیب های شعری به نوع تفکر شاعران بر می گردد، ابراز داشت: وقتی یک اثر را می خواهیم از منظر قلمرو فکری بررسی کنیم باید بدانیم که منبع مطالعاتی شاعر چیست و آیا منابعش مستند و قابل دفاع است و این که الگو های فکری او چه کسانی هستند و دیگر این که برای نقد و تحلیل شعر وقت می گذارد یا خیر.
استاد شعر و ادبیات معاصر با بیان این که شعرای عاشورایی سرا از نظر مخاطب و از نظر نوع نگرش به شعر به دو گروه تقسیم می شوند، گفت: از نظر مخاطب به سه دسته تقسیم می شوند که شامل شعرای با مخاطب عام مانند شعرای هیأت و شعرای با مخاطب خاص مانند شعرایی که برای کتاب ها و یا کنگره ها شعر می سرایند و سوم هم شعرایی که مخاطب خاص الخواص دارند و کاری می کنند اثرشان هم شاهکار ادبی و هم مخاطب عام پسند باشد.
وی به تقسیم بندی دیگر بر اساس قلمرو شعر اشاره و خاطرنشان کرد: شاعر به زبان، ادبیات و اندیشه شعر باید توجه داشته باشد و اگر بخواهد این قلمرو ها را در شعرش رعایت کند حداقل ما 8 نوع شعر خواهیم داشت که شامل شعرای شاهکار آفرین، فرم گرا، اعتراض محور، حماسه پرداز، مضمون محور، تحلیل گرا، مرثیه محور و روایت گر می شوند.
حسینی به ویژگی های شاعران شاهکار آفرین پرداخت و گفت: این شاعر ها اولا به عناصر شعری گرایش و دقت دارند و وسواس شعری دارند و به بیان غیر مستقیم و هنری توجه دارند و زبانشان دلپذیر است و خلاقیت در شعرشان مشهود است و اگر مرثیه ای هم هست به صورت هنری بیان می شود.
وی شاعران فرم گرا را کسانی دانست که در ایجاد ساختار موسیقایی یا زبان خاص تلاش دارند تا مفهوم خاصی را ایجاد کنند و مخاطب را با خود همراه کنند و افزود: مثلا وقتی شاعر قافیه شعر را عوض می کند می گویند به فرم رو آورده است.
استاد شعر و ادبیات معاصر به ویژگی های شاعران اعتراض محور اشاره و خاطرنشان کرد: اعتراض در شعر عاشورایی دو نوع است که اعتراض اول به نوع رفتار دشمن است که بسیار ارزشمند است و ما در این زمینه خلأ داریم زیرا بار روشنگریش قوی است و نوع دوم اعتراض اعتراض به وضع شعر آیینی و سطحی نگری است./843/پ202/ی