مؤلفه های مهم تمدن اسلامي

به گزارش خبرگزاری رسا، تمدن اسلامی یکی از موضوعات مهم جامعه اسلامی است که الزامات و بایدها و نبایدهای مهمی را با خود همراه دارد.

حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه در سلسله نوشتارهایی به تبیین این موضوع پرداخته است. بخش نخست تقدیم خوانندگان گرامی خبرگزاری رسا می شود.

تمدن اسلامي واقعيتي است كه در مقاطعي از تاريخ، از جمله قرن سوم تا ششم و همچنين قرن نهم تا يازدهم تحقق پيدا كرده است. تمدن اسلامي مؤلفه‌هايي دارد که يكي از آن‌ها عقلانيت و فلسفه و دیگری علم و دانش است؛ اعم از علوم طبيعي، علوم انساني، مهندسي و پزشكي.

مؤلفه‌ی دیگر تمدن اسلامي تحقق سلامت و بهداشت عمومي در جامعه و مؤلفه‌ی ديگر اخلاق و معنويت است. منظورم از اخلاق و معنويت، دانش اخلاق نيست؛ بلکه آن رفتار اخلاقي است كه از مردم نشأت مي‌گيرد.

مؤلفه‌های‌ ديگري هم مي‌توان براي تمدن ذکر كرد كه من در جلد سوم كتاب تمدن نوین اسلامی  به تفصيل به آن‌ها پرداخته‌ام.

به هر حال، اين مؤلفه‌ها در دوره‌هايي از اسلام وجود داشته و شدت آن کم و زیاد شده است. اگر بخواهيم تعريفي براي تمدن اسلامي ذكر كنيم، بايد بگوییم مجموعه‌ی نرم‌افزارها و سخت‌افزارهاي بشري است كه با مبانی و رويكرد اسلامي تحقق پيدا می‌كند.
 
به نظر من، تمدن يك معناي عام دارد كه فرهنگ جزئی از آن است. يعني تمدن مجموعه‌ دستاوردهاي نرم‌افزاري و سخت‌افزاري بشري است.

 اگر اين تعريف را بپذيريم، آنگاه تفاوت تمدن‌ها در مباني، رويكردها و اهداف باعث می‌شود که انواع مختلفي براي تمدن در نظر بگیریم و از آن به تمدن اسلامي و غيراسلامي تعبير كنیم.

بنابراين، مي‌توان گفت تمدن اسلامي مجموعه‌ی دستاوردهاي نرم‌افزاري و سخت‌افزاري مسلمانان است که با مباني اسلامي، اهداف اسلامي و رويكرد اسلامي تحقق پيدا كرده است. این امر را می‌توان در دانش هنر، معماري و همچنين صنعت معماري در تاريخ اسلام مشاهده كرد. /۹۲۴/د۱۰۳/ج