کنار کشیدن و گوشه عزلت برگزیدن روحانیت، نظام را دچار چالش می کند

 حضرت امام خمینی (س) در پیامی که روز سوم اسفند ماه سال ۱۳۶۷ خطاب به روحانیون، مراجع، مدرسین، طلاب و ائمه جمعه و جماعات پیامی صادر کردند و ضمن تعیین استراتژی نظام جمهوری اسلامی ایران رسالت حوزه‌های علمیه را برشمردند. در این پیام که به واقع به عنوان «منشور روحانیت» نام گرفت، بر نقش فقها و علما در بعد خدمات علمی، پشتیبانی و همنشینی با محرومین و مستضعفین، پیشتازی روحانیت در نبرد همیشگی حق علیه باطل، دشمنی استکبار و استعمار با روحانیت و حیله‌ها و ترفند‌های گوناگون آن، صداقت و درستکاری، رعایت همیشگی زی طلبگی، اشاره به سیر مبارزاتی روحانیت به‌ویژه در انقلاب اسلامی، خطرات و آسیب‌های فرا راه روحانیت همچون وجود روحانی‌نماها، مقدس‌مآبها، متحجرین و کج‌فهمان، روحانیت درباری، لزوم حفظ وحدت و صمیمیت در عین اختلاف سلائق، نقش روحانیت در جنگ تحمیلی و ... مطالبی مطرح شده است، این پیام در قالب عباراتی روان با ادبیاتی چنان فاخر و شعف‌انگیز بیان شده است که خواننده را به نهایت شور و اشتیاق می‌کشاند و با خود به دنیای علم و حکمت و عرفان و معرفت رهنمون می‌سازد.

به مناسبت سوم اسفند سالگرد پیام تاریخی امام خمینی (ره)، حجت الاسلام منصور فرجی مدیر حوزه علمیه کاشان پاسخگوی سؤالات خبرنگار خبرگزاری رسا در کاشان است که مشروح آن در ذیل آمده است.

رسا- تحلیل و نظر حضرتعالی درباره پیام تاریخی حضرت امام (قدس) به علما، مراجع، طلاب و حوزه‌های علمیه چیست؟
شاید بتوان ادعا کرد که امام با نگرش ژرف، تمامی جهان را در نظر عمیق خود مد نظر داشت و با همین دید ایران اسلامی را مهبط آینده سازی جهان می‌دید و روحانی بودن او سبب آن می‌شد که حوزه را در مسیر جهانی شدن ببیند و اعتقادش این بود که راه سعادت جهانیان می‌تواند با دین رقم خورده و ایران می‌تواند این مدیریت را بر عهده گرفته و حوزویان با احساس مسؤولیت جهانی باید مسیر انقلاب را ادامه دهند و خود را برای روز‌های سخت و سرنوشت ساز آماده کنند و منشور را نیز با همین دید نوشته اند.

رسا- حوزه‌های علمیه چقدر توانسته اند خود را با اندیشه‌های ناب، دقیق، عمیق و ژرف حضرت امام رضوان الله تعالی علیه منطبق و مطابق این اندیشه‌ها حرکت کنند؟
بدیهی است رسیدن حوزه به آرمان‌های بلند امام راه آسان و کوتاهی نیست اگر چه حرکت یکپارچه حوزه‌های علمیه مقدمه کار را در زمان امام رقم زد و حوزه‌های تخصصی در ابعاد بسیار گسترده در زمان ولایت رهبر معظم انقلاب و حضور صد‌ها حوزوی زباندان در عرصه تبلیغی جهان در اغلب کشور‌ها نشان می‌دهد این آرزوی امام در حد بسیار زیادی تحقق پیدا کرده است.

رسا- اگر بخواهیم روند حرکتی حوزه‌های علمیه و روحانیت را مطابق منشور حضرت امام (ره) آسیب شناسی کنیم شما چه چالش‌هایی را در این مسیر می‌بینید؟
۱- عدم بازنگری در منشور امام و نیاز‌های امروز در راهبرد‌های رهبر معظم انقلاب ۲ - نبود یا نداشت نیرو‌های متخصص در عرصه‌های مد نظر امام در جامعیت و توانمندی ۳- عدم آماده سازی زیر ساخت‌های جامعه اعم از مساجد، دانشگاه‌ها و محفل علمی و مذهبی ۴- نبود راه برون رفت اعم از برنامه و نیروی کار بلد در مقابله با آسیب‌ها ۵- گسترش بی برنامگی و موازی کاری و ناکار آمدی و عدم نیاز شناسی و نبود بصیرت لازم ۶- جدی ندیدن دشمن ۷- عدم تشخیص اولویت در امور جامعة ۸- تکثیر مسؤولیت نا کار آمد ۹- ورود غیر تخصصی در عرصه‌های مدیریتی بخصوص مدیریت فرهنگی که در نظر امام انقلاب ولنگاری لقب گرفت ۱۰- عدم برنامه ریزی تقابلی یکسان و هما هنگ در مقابل دشمن.

رسا- بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی در پیام تاریخی خود جایگاه رفیع حوزه‌های علمیه و مراجع دینی را متذکر شدند؛ به نظر شما چه چالش‌ها و آسیب‌هایی این جایگاه را تهدید می‌کند؟
امام همیشه حوزه را در این قالب‌ها کار آمد و جایگاه علما را در این صورت رفیع ساده زیستی، خدمت به مردم، عالم بودن، متخلق بودن، حضور در صحنه، اخلاص داشتن، با تقوا بودن، خسته نشدن، هدفمند بودن، متعبد بودن، با مردم برای مردم عین مردم و در خدمت مردم بودن دیده اند.

رسا- حضرت امام در فرازی از پیام تاریخی خود تاکید کردند که «هیچ دلیل شرعی و عقلی وجود ندارد که اختلاف سلیقه و برداشت و حتی ضعف مدیریت منجر به برهم خوردن وحدت و الفت طلاب و علمای متعهد گردد» به نظر شما علت تاکید صریح حضرت امام بر لزوم حفظ وحدت در حوزه‌های علمیه چیست؟
تجربه علمی عینی و تاریخی امام از نا موفقیت‌ها در حرکت‌های انقلابی مانند مشروطه زمینه این توصیه و هشدار جدی در آسیب به مسیر انقلاب توسط روحانیت است، اختلاف هیچ گاه عامل حرکت به جلو نبوده و نیست بلکه توان کار آمدی را نیز از بین می‌برد که نتیجه این عدم تعامل‌ها بروز اختلاف در عرصه‌های دیگر نظام است.

رسا- امام خمینی (ره) همچنین تاکید کردند که «حوزه و روحانیت باید نبض تفکر و نیاز آینده جامعه را در دست خود داشته باشند و پاسخگوی نیاز‌ها باشند» در این زمینه عملکرد حوزه را بعد از گذشت سی سال از صدور این پیام تاریخی چطور تحلیل می‌فرمایید؟
اگر چه این مسأله در حد بسیار زیادی انجام شده و حوزه سر بلند است و لکن عدم تطبیق توان موجود با نیاز موجود، رسانه‌ای شدن و گستردگی امور معارض و ناهماهنگی‌ها و اتلاف وقت و هزینه و نیرو و موارد دیگر آسیب‌های موجود است.

رسا- «ما اگر امروز به نظام خدمت نکنیم واستقبال بی نظیر مردم از روحانیت را نادیده بگیریم هرگز فرصت و شرایط بهتر از این را نخواهیم داشت» حضرت امام با بیان این جمله، وظیفه خطیر حوزه و روحانیت را در قبال نظام اسلامی به آنان گوشزد کردند؛ به نظر شما حوزه چه خدماتی را در قبال نظام اسلامی داشته است؟
در نظر امام استقبال مردم از نظام اسلامی و روحانیت در طول عمر انقلاب بزرگترین و بی نظیر‌ترین عطیه‌ای بود که خداوند به این قشر عنایت فرمود، از این رو همیشه یکی از هشدار‌های جدی امام به روحانیت قدر شناسی این نعمت عظیم و بی بدیل بود بدیهی است همانطور که عامل اصلی این حرکت عظیم مردمی حوزه و روحانیت به دلیل قداست خاص آنان در دیدگاه مردم بود عکس قضیه نیز صادق است که اگر این جایگاه آسیب پذیر شود و جدایی بین مردم و نظام و روحانیت پدید آید ارزش‌های انقلاب نیز دچار آسیب جدی خواهد شد.

رسا- آیا وجود برخی نقاط ضعف و اشکال مجوزی برای کنار کشیدن علما و روحانیت از حراست و صیانت و پشتیبانی از نظام اسلامی می‌شود؟
امام امت و رهبری معظم انقلاب همیشه این مسأله را گوشزد کرده اند که کنار کشیدن و گوشه عزلت برگزیدن نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند بلکه خالی کردن صحنه می‌تواند زمینه ورود افراد کم توان یا مغرض به این مناصب باشد که نظام را دچار چالش‌های جدی خواهد کرد./۱۳۰۷/ت300/ب1