یادداشت | اصول حاکم بر زندگی حضرت زهرا

به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، نظام خانواده در اسلام چنان قداستی دارد که خداوند در قرآن کریم برای حفظ این نظام مقدس به همه مومنین سفارش کرده که «یَآ أَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ قُواْ أَنفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَاراً وَقُودُهَا النَّاسُ...»، اى کسانى که ایمان آورده ‏اید! خود و خانواده خود را از آتشى که هیزم آن مردمان (گنهکار) و سنگ‏‌ها هستند، حفظ کنید [۱]. اما دشمنان اسلام برای ضربه زدن به نظام خانواده تمام تلاش خود را به کار گرفته‌اند، چون به این نتیجه رسیده‌اند که اگر بخواهند جامعه اسلامی را به انزوا بکشند باید از تزلزل و سست کردن خانواده‌ها شروع کنند کما اینکه می‌بینیم شبکه‌های ماهواره‌ای و فضای مجازی در همین راستا مشغول فعالیت هستند.

بهترین خانواده، خانواده فاطمی

از سویی خداوند می‌فرماید: «لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ» [۲]، قطعا براى شما در [اقتدا به] رسول خدا سرمشقى نیکوست و از سویی دیگر پیامبر اکرم (ص) در مورد حضرت زهرا(س) می‌فرماید: ای سلمان، حبّ فاطمه در ۱۰۰ جا نافع و مفید است، میسّرترین و راحت‌ترین آنجاها: هنگام مردن، در قبر، در میزان، در محشر، در صراط، در محاسبه، پس هر که که دخترم فاطمه از او راضی شود من هم از او راضی می‌شوم و کسی که من از او راضی شوم خدا از او راضی می‌شود و هر کس که دخترم فاطمه بر او غضب کند من هم بر او غضبناک می‌شوم و هر کس که من بر او غضبناک شوم خدا بر او غضبناک می‌شود.‌ ای سلمان وای بر کسی که به او و به شوهر او أمیر المؤمنین علی ظلم و ستم کند و وای بر کسی که به نسل و شیعه او ظلم و ستم کند [۳].

وقتی آیه و روایت فوق را کنار هم می‌گذاریم به این نتیجه می‌رسیم که، چون زندگی حضرت زهرا(س) مورد رضایت رسول خدا بوده و پیامبر(ص) هم بهترین الگو برای ماست؛ از این رو بهترین خانواده‌ای که در عالم وجود داشته و ما باید از این خانواده الگو بگیریم تا به سعادت دنیا و آخرت برسیم، خانواده حضرت زهرا(س) است.

 اصول حاکم بر زندگی حضرت زهرا با تکیه بر آموزه قرآنی

قرآن کریم در سوره انسان وقتی می‌خواهد خانواده حضرت زهرا(س) را مدح کند می‌فرماید پنج اصل مهم در زندگی ایشان جریان دارد: «یوفُونَ بِالنَّذْرِ وَیخَافُونَ یوْمًا کَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِیرًا»، همان بندگانى که به نذر خود وفا می کردند و از روزى که گزند آن فراگیرنده است مى‏ ترسیدند. «وَیطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْکِینًا وَیتِیمًا وَأَسِیرًا» و به [پاس]دوستى [خدا]بینوا و یتیم و اسیر را خوراک مى‏ دادند «إِنَّمَا نُطْعِمُکُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِیدُ مِنْکُمْ جَزَاءً وَلَا شُکُورًا»، ما براى خشنودى خداست که به شما مى ‏خورانیم و پاداش و سپاسى از شما نمى‏ خواهیم «إِنَّا نَخَافُ مِنْ رَبِّنَا یوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِیرًا»، ما از پروردگارمان از روز عبوسى سخت هراسناکیم. [۴]اصل اول: «یوفون بالنذر» توکل به خدا:

اولین اصل در زندگی فاطمی این است که این خانواده زمانی که با مشکل مواجه می‌شوند ارتباط خود را با خدا قطع نمی‌کنند بلکه همیشه با توکل بر خدا به مشکلات غلبه می‌کنند.

امام حسن مجتبی(ع) و امام حسین(ع) در کودکی بیمار شدند و پیامبر اکرم(ص) به همراه برخی صحابه از آنان عیادت کردند و آن گاه پیامبر به پدرشان حضرت علی(ع) فرمود: اگر برای بهبودی آنان نذری نمایی، امید است خداوند سبحان زودتر شفا عنایت کند. حضرت علی «ع» عرض کرد:‌ ای رسول خدا «ص» برای شفای آن دو نذر می‌کنم که سه روز روزه شکر به جای آورم. حضرت فاطمه زهرا(س) و  خدمتکارش فضه نیز مانند حضرت علی(ع) نذر کردند. چند روزی نگذشت که دو ریحانه رسول خدا شفا یافتند و حضرت علی(ع) و همسرش فاطمه زهرا قصد کردند که به نذرشان وفا و سه روز روزه شکر بگیرند [۵]؛ که به نذر خود هم وفا کردند.

این اولین اصل در زندگی حضرت زهرا(س) است که دو درس بزرگ برای ما دارد:

1. اگر در زندگی گرفتاری یا بیماری برای ما پیش آمد خود را نبازیم، اعتقاد و باور دینی خود را قوی کنیم و با ارتباط برقرار کردن با خداوند فقط حاجاتمان را از خدا و معصومین علیهم السلام بخواهیم.
2. اگر بعد از نذر کردن مشکل ما برطرف شد حتما نذر خود را به جا بیاوریم؛ از این رو خانواده‌ای که در زمان مشکلات خود را می‌بازد یا برای ثروتمندان و یا پزشکان و.. بیشتر از خدا حساب باز می‌کند، مثلا در جامعه امروز‌ی عده‌ای از زنان باردار به محض اینکه نتیجه غربالگری خود را می‌بینند سریع به فکر سقط جنین می‌افتند یا عده‌ای در وقت گرفتاری با خدا در ارتباطند؛ اما در هنگام آرامش و آسایش خدا را فراموش می‌کنند، ویژگی اول خانواده فاطمی را ندارند.

معادباوری و ترس از قیامت

اصل دوم معنوی در خانواده فاطمی ترس از قیامت است. امیرمؤمنان، علی(ع) می‌فرمایند: روزی  پیامبر  خدا(ص) بر فاطمه(س) وارد شد و او را اندوهناک یافت. فرمود: «دخترم! چرا اندوهگینی؟» فاطمه(س) پاسخ داد: «پدر جان! یاد قیامت و برهنه محشور شدن مردم در آن روز، رنجم می‌دهد.»

پیامبر اعظم(ص) فرمودند: «آری دخترم! آن روز، روز بزرگی است؛ امّا جبرئیل از سوی خداوند برایم خبر آورد، من اوّلین کسی هستم که برانگیخته می‌شوم. سپس ابراهیم و آنگاه همسرت، علیّ بن ابی طالب(ع). پس از آن، خداوند جبرئیل را همراه هفتاد هزار فرشته به سوی تو می‌فرستد. وی هفت گنبد از نور بر فراز آرامگاهت برقرار می‌سازد.

آنگاه اسرافیل لباس‌های بهشتی برایت می‌آورد و تو آن‌ها را می‌پوشی. فرشته دیگری به نام زوقائیل مرکبی از نور برایت می‌آورد که مهارش از مروارید درخشان و جهازش از طلاست. تو بر آن مرکب سوار می‌شوی و زوقائیل آن را هدایت می‌کند. در این حال هفتاد هزار فرشته با پرچم‌های تسبیح پیشاپیش تو راه می‌سپارند.

اندکی که رفتی، هفتاد هزار حورالعین در حالی که شادمانند و دیدارت را به یکدیگر بشارت می‌دهند، به استقبالت می‌شتابند. به دست هریک از حوریان منقلی از نور است که بوی عود از آن بر می‌خیزد... آن‌ها در طرف راستت قرار گرفته، همراهت حرکت می‌کنند. هنگامی که به همان اندازه از آرامگاهت دور شدی، مریم دختر عمران همراه هفتاد هزار حورالعین به استقبال می‌آید و برتو سلام می‌گوید. آن‌ها سمت چپت قرار می‌گیرند و همراهت حرکت می‌کنند. آنگاه مادرت خدیجه، اولین زنی که به خدا و رسول او ایمان آورد، همراه هفتاد هزار فرشته که پرچم‌های تکبیر در دست دارند، به استقبالت می‌آیند. وقتی به جمع انسان‌ها نزدیک شدی، حواء با هفتاد هزار حورالعین به همراه آسیه دختر مزاحم نزدت می‌آید و با تو رهسپار می‌شود.

فاطمه جان، هنگامی که به وسط جمعیت حاضر در قیامت می‌رسی، کسی از زیر عرش پروردگار به گونه‌ای که تمام مردم صدایش را بشنوند، فریاد می‌زند: چشم‌ها را فرو پوشانید و نظر‌ها را پایین افکنید تا صدیقه فاطمه، دخت پیامبر(ص) و همراهانش عبور کنند. پس در آن هنگام هیچ کس جز ابراهیم خلیل الرحمان و علی بن ابی طالب(ع) و... به تو نگاه نمی‌کنند. [۶]

یاد مرگ در شب عروسی

این بانوی با عظمت همواره در زندگی به یاد مرگ بود به گونه‌ای که در شب عروسی هم وقتی وارد خانه امام علی(ع) شد گریه کرد امام علی(ع) پرسید: چرا ناراحتی؟ حضرت فاطمه(س) پاسخ داد: «تَفَکَّرْتُ فی حالی وَ اَمْری عِنْدَ ذَهاب عُمْری وَ نُزُولی فی قَبْری فَشَبَّهْتُ دُخُولی فی فِراشی بِمَنْزِلی کَدُخُولی اِلی لَحَدی وَ قَبْری فَاُنْشِدُکَ ‏اللَّهَ اِن قُمْتَ اِلَی الصَّلاة فَنَعْبُد اللَّهَ تَعالی هذِهِ اللَّیلَة». پیرامون حال و رفتار خویش فکر کردم. به یاد پایان عمر و قبر خویش افتادم که امروز از خانه‏ پدر به خانه‏ شما منتقل شدم و روزی دیگر از اینجا به طرف قبر و قیامت خواهم رفت پس تو را به خدا سوگند می ‏دهم که بیا تا در این شب با هم به نماز بایستیم و خدا را عبادت کنیم. [۷]

کدام زندگی در مسیر زندگی حضرت زهرا نیست؟

با این حساب اگر جوانی حتی در روضه حضرت زهرا(س) شرکت کند و برای مصائب این بانوی بزرگ گریه کند اگرچه این عمل بسیار ثواب دارد، اما شب اول زندگی خود را با گناه شروع کند آیا می‌تواند بگوید خانواده من الگو گرفته از خانواده فاطمی است. اگر این اصل معاد باوری در زندگی انسان تقویت شود گناه، فحشاء و بی حیایی در جامعه بسیار کم می‌شود./918/ی702/س

ادامه دارد...

حبیب الله معماری

[۱]-سوره تحریم آیه ۶

[۲]- سوره احزاب-آیه ۲۱

[۳]- فرائد السمطین:ج ۲ باب ۱۱ ح ۲۱۹

[۴]- سوره انسان آیات ۷ الی ۱۰،

۵-الکشاف، ج ۴، ص ۶۷۰

[۶]-بحار الانوار، ج ۴۳، ص ۲۲۵

[۷]-نهج الحیاه-ص ۳۵