دستاوردهای خدمات عمومی و رفاهی انقلاب اسلامی

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، ایجاد نظام ولایی(مردم‌سالاری دینی)، حل بحران مشارکت سیاسی، گسترش معنویت و اخلاق، از بین بردن ماهیت طبقاتی دولت در ایران، ایجاد نسبی برابری فرصت‌ها، قطع نفوذ خارجی و تأمین استقلال ملی، پاسداشت آزادی بیان و انجمن و دستیابی به دانش‌های راهبردی از مهمترین دستاوردهای بنیادین و معنوی انقلاب اسلامی است که به هیچ‌وجه کمتر از دستاوردهای مادی و ملموس آن نیست.

مجموع این دستاوردها از یک سو به انسانی‌تر شدن شرایط زندگی در کشور کمک کرده و از سوی دیگر، درجه‌ی اعتماد به نفس، خودباوری و حتی خودشکوفایی ملی در ایران را ارتقا داده است. براین اساس، اگر امروز در حوزه‌های دفاعی و علمی، جوانان این مرزوبوم، مرزهای دانش را جابجا کرده‌اند، این در سایه‌ی خودباوری و اعتماد به نفسی است که موتورمحرکه آن انقلاب اسلامی است.

طی سال‌های بعد از انقلاب افزایش قابل‌توجهی در دسترسی به خدمات اساسی و لوازم خانگی رخ داده، به طوریکه باوجود گسترش شهرنشینی که اغلب به افزایش اجاره‌نشینی منجر می‌شود، مالکیت مسکن همچنان بالا باقی مانده و مساحت سرانه خانه‌ها افزایش یافته است(به استثنای سه سال اخیر)، شکاف شهری – روستایی در دسترسی به خدمات اساسی مانند آب، برق، گاز، تلفن، راه، بهداشت و درمان و... به طور چشم‌گیری کمتر شده است و در نهایت، شکاف نهایی میان مناطق روستایی و شهری نیز کمتر شده است.

خدمات عمومی و رفاهی

انقلاب اسلامی در تلاش برای بهبود نسبی شاخص‌های رفاهی موفق بوده است. درواقع، طی سال‌های بعد از انقلاب افزایش قابل‌توجهی در دسترسی به خدمات اساسی و لوازم خانگی رخ داده، به طوریکه باوجود گسترش شهرنشینی که اغلب به افزایش اجاره‌نشینی منجر می‌شود، مالکیت مسکن همچنان بالا باقی مانده و مساحت سرانه خانه‌ها افزایش یافته است (به استثنای سه سال اخیر)، شکاف شهری – روستایی در دسترسی به خدمات اساسی مانند آب، برق، گاز، تلفن، راه، بهداشت و درمان و... به طور چشم‌گیری کمتر شده است و در نهایت، شکاف نهایی میان مناطق روستایی و شهری نیز کمتر شده است.

در این زمینه، سیاست‌های حمایت از طبقه فقیر، مانند برق‌رسانی به روستا‌ها و سهمیه‌بندیِ طیف وسیعی از کالا‌های مصرفی، در دهه اول انقلاب دنبال شد. مساعدت مستقیم به فقرا از طریق شبکه‌ای از مؤسسات خیریه نیمه‌دولتی که بزرگ‌ترینِ آن‌ها کمیته امداد است، نیز بر کاهش فقر تأثیر داشته است. در اینجا صرفاً به بخشی از خدمات عمومی و رفاهی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی رخ داده است، اشاره می‌شود.

۱. برق‌رسانی: پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و در اوج فعالیت‌های رژیم طاغوت، تنها ۱/۳ میلیون مشترک برق، اعم از خانگی، عمومی، صنعتی و کشاورزی، وجود داشت؛ این در حالی است که براساس سالنامه‌ی آماری کشور در سال ۱۳۹۵،   این رقم از مرز ۳۳ میلیون مشترک گذشته و تا آن زمان، ۳۳ میلیون و ۸۲۴ هزار مشترک برق، اعم از خانگی، عمومی، صنعتی و کشاورزی، از نعمت برق برخودارند. از این رقم، ۲۷ میلیون و ۳۵۴ هزار اشتراک مربوط به مشترکان خانگی می‌باشد.   لازم به ذکر است که هم اکنون تمام روستا‌های کشور از نعمت برق برخوردارند. این در حالی است که در سال‌های دهه ۱۳۵۰، ۹۶ درصد روستا‌ها برق نداشتند.

۲. آب‌رسانی: در سال ۱۳۵۷ میزان تولید آب ۵/۱ میلیارد مترمکعب و تعداد انشعاب ۷/۲ میلیون بوده است، اما تا سال ۱۳۹۵، تعداد شهر‌های تحت پوشش آب شهری از ۴۵ شهر به ۱۱۱۳ شهر در حال حاضر افزایش یافته است؛ آبرسانی به روستا‌ها از ۱۲۰۰۰ روستا در سال ۱۳۵۷ به ۳۳۲۹۷ روستا در سال ۱۳۹۱ رسیده است. بر اساس آمار‌های مرکز آمار ایران، در سال ۱۳۵۵، از حدود ۹/۲ میلیون واحد مسکونی روستایی، در حدود ۳/۲ میلیون یا به عبارتی، ۷۹ درصد از جمعیت روستایی فاقد تأسیسات لوله کشی لازم بوده ‎اند.

این وضعیت در دوران پس از انقلاب به صورت اساسی تغییر کرده است و اکنون ایران بالاترین درصد دستیابی به آب آشامیدنی سالم را در غرب آسیا دارد؛ به گونه‌ای که ۹۲ درصد از جمعیت به آب آشامیدنی سالم دسترسی دارند (نزدیک به ۱۰۰ درصد در مناطق شهری و ۸۰ درصد در مناطق روستایی). به طور دقیق‌تر باید گفت که براساس اطلاعات منتشر شده در سالنامه‌ی آماری سال ۱۳۹۵ کشور، بیش از ۲۱ میلیون و ۲۲۰ هزار فقره انشعاب آب شهری و روستایی در کشور وجود دارد که از این تعداد، ۱۵ میلیون و ۸۲۷ هزار فقره انشعاب، مربوط به نقاط شهری است.

۳. مخابرات و تلفن: آمار دقیق تلفن‌های کشور در سال ۱۳۵۷، ۸۵۰ هزار شماره بود؛ در حالی که براساس سرشماری سال ۱۳۹۵، تعداد کل تلفن‌های ثابت منصوبه، ۳۵ میلیون و ۵۹۴ هزار خط می‌باشد. در همین راستا، آمار اخذ شده در سرشماری مذکور گویای آن است که تعداد کل خطوط واگذار شده موبایلی بیش از ۱۵۰ میلیون نفر (۱۵۳ میلیون و ۷۴۹ خط) می‌باشد. تعداد خطوط پرسرعت اینترنت کشور در همان سال، بالغ بر ۹۴ میلیون خط بوده است.

۴. راه و ترابری: در سال ۵۷ مجموع راه‌های اصلی و فرعی کشور حدود ۳۶ هزار کیلومتر بود، حال آنکه اکنون، مجموع راه‌های اصلی و فرعی کشور از مرز یک میلیون کیلومتر عبور کرده است. در حوزه روستایی، طول محور‌های موجود از ۸ هزار و ۲۰۰ کیلومتر، به ۲۰۵ هزار کیلومتر رشد یافته که این میزان از پیشرفت حاکی از توجه ویژه به محرومیت‌زدایی مناطق روستایی است.

 از سال ۱۲۹۱ هجری شمسی که اولین سوت قطار در ایران به صدا درآمد تا سال ۱۳۵۷ حدود ۴۵۶۵ کیلومتر خطوط ریلی در ایران ساخته شد. این رقم تا سال ۱۳۹۵ به ۱۳۴۳۷ کیلومتر رسیده و براساس سند چشم‌انداز باید به ۱۵۰۰۰ کیلومتر برسد. به عبارتی، متوسط سالانه احداث راه‌آهن در ایران قبل از انقلاب ۸۰ کیلومتر بوده و این عدد بعد از انقلاب به ۲۳۳ کیلومتر افزایش یافته است. ساخت اولین مترو در کشور (شهر تهران) و توسعه و تعمیم آن به سایر شهر‌های بزرگ، از دیگر توفیقات نظام است که امروزه سهم قابل‌توجهی از جابجایی مردم با حداقل هزینه ممکن را به خود اختصاص داده است.

۵. سوادآموزی: میزان باسواد جمعیت ۶ ساله و بالاتر کشور، از ۲/۴۷ درصد در سال ۱۳۵۵ به ۵/۷۹ درصد سال ۱۳۷۵ و به بیش از ۸۰% در سال ۱۳۸۰ رسیده است. براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵، نرخ باسوادی جمعیت ۶ ساله و بالاتر کشور، به ۶/۸۷ درصد رسیده است.   قابل ذکر است که در دوران قبل از انقلاب اسلامی، تعداد ۱۵۴ هزار دانشجو در تعداد محدودی دانشگاه یا مراکز آموزش عالی و آن هم در چند کلان‌شهر کشور تحصیل می‌کردند. براساس آمار سال ۱۳۹۲، تعداد ۱۱۹ دانشگاه و مرکز آموزش عالی دولتی، ۲۸ مرکز آموزش عالی وابسته به دستگاه‌های اجرایی، ۲۹۵ دانشگاه غیرانتفاعی، ۵۵۰ دانشگاه پیام نور، ۳۸۵ دانشگاه آزاد اسلامی، ۷۳۹ مرکز آموزش عالی علمی و کاربردی، ۲۷۴ مرکز آموزش فنی حرفه‌ای و تربیت معلم در کشور فعال بوده و در این دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، بیش از ۴ میلیون دانشجو به تحصیل اشتغال دارند. همچنین طی ۵۰ سال حکومت پهلوی در مجموع ۴۷۰۴۷ باب مدرسه ساخته شده است، در حالی که تنها ۱۲ سال پس از انقلاب با ساخته شدن بیش از ۳۰ هزار مدرسه تعداد مدارس تا سال ۱۳۶۹ به ۷۸۱۹۲ باب رسید.

۶. بهداشت و سلامت: طی سال‌های اخیر سازمان بهداشت جهانی دو بار ایران را به عنوان موفقترین کشور جهان در کاهش نرخ مرگ و میر کودکان مورد تقدیر قرار داده است. همچنین سازمان بهداشت جهانی، ایران را در سال ۲۰۰۴ به عنوان موفق‌ترین کشور آسیایی در کنترل و مقابله با ایدز معرفی کرد. توجه به برخی از آمار‌ها در زمینه سلامت، دستاورد‌های انقلاب در این حوزه را بیشتر به ما می‌نمایاند:

قبل از انقلاب، ۳۰ درصد پزشکان ایران وارداتی از بنگلادش، فیلیپین و هند و پاکستان بودند، اما امروز از ۵۳ کشور جهان برای درمان به ایران می‌آیند. در ۱۹.۷۳۹ روستای کشور ۳۵ هزار بهورز به عنوان پیشگامان نظام سلامت فعالیت می‌کنند. قبل از انقلاب، خانه‌های بهداشت فقط در ۱۵۰۰ روستا بوده وجود داشته است.

با اجرای طرح واکسیناسیون ملی فلج اطفال به همت بسیجیان و پوشش ۹۵ درصدی این واکسیناسیون، تاکنون فلج اطفال از کشور ریشه کن شده و این در حالی که کشور‌های همسایه هیچ کدام نتوانسته‌اند این بیماری را ریشه‌کن کنند.

بیمار‌های عفونی مالاریا، سل، وبا در ایران کنترل شده است. برنامه گسترش ایمن سازی واکسیناسیون در ایران بالای ۹۷ درصد است. در سال ۵۷ صرفاً با ۷ دانشکده پزشکی، ۷۰۰ دانشجو داشتیم، اما در حال حاضر در ۴۷ دانشگاه، ۱۸۰ هزار دانشجوی گروه پزشکی مشغول تحصیل هستند.

پوشش ۱۰۰ درصدی بیمه روستاییان افتخار جمهوری اسلامی ایران در بعد عدالت اجتماعی در حوزه سلامت است. امروز ایران جزو کشور‌های برتر جراحی قلب در دنیاست و جزو معدود کشور‌هایی است که عمل پیوند قلب در آن صورت می‌گیرد.

بانک قرنیه در جمهوری اسلامی یکی از بهترین بانک‌های قرنیه دنیا است و ظرف ۲۴ ساعت، قرنیه موردنظر بیمار آماده می‌شود.

آمار رشد ۱۰ برابری پزشکان متخصص، عمومی و دندان پزشک در مقابل رشد ۵/ ۲ برابری جمعیت ایران در چهل سال گذشته، مثال‌زدنی است. قابل‌ذکر است که تعداد کل پزشکان قبل از انقلاب حدود ۱۵ هزار نفر بوده است که اکنون بالغ بر ۱۵۰۰۰۰ نفر می‌باشد. تعداد پزشکان متخصص نیز قبل از انقلاب ۷۰۰۰ نفر بوده که در چهل سال گذشته به به ۷۲ هزار نفر رسیده است.

ایران در تولید بیش از ۹۵ درصد از دارو‌های مصرفی خودکفا شده و از صادرکنندگان دارو است. قبل از انقلاب فقط ۲۵ درصد دارو‌ها آن هم دارو‌های ساده و دم‌دستی در داخل تولید می‌شد و همانگونه که در فصل اول گفته شد، شرکت‌های دارویی در سال ۱۳۵۷، ۸۵ تا ۱۰۰ درصد به واردات اتکا داشتند.

جمهوری اسلامی ایران با راه‌اندازی مجتمع ملی تولید فرآورده‌های دارویی نوترکیب در مقیاس صنعتی در کل منطقه آسیای جنوب غربی، تولیدکننده انحصاری دارو‌های نوترکیب محسوب می‌شود.

به گزارش سازمان بهداشت جهانی بین ۸۰ تا ۹۴ درصد جمعیت ایران دسترسی به دارو‌های ضروری را دارند. قبل از انقلاب، تنها ۳۷ درصد شهر‌های کشور دارای بیمارستان بوده که اکنون با وجود افزایش شهر‌ها به میزان ۳ برابر، ۹۷ درصد شهر‌ها بیمارستان دارند. براساس اطلاعات منتشر شده در سالنامه آماری کشور در سال ۱۳۹۵، ۹۵۴ بیمارستان در کشور وجود دارد که از این تعداد، ۷۶۳ بیمارستان به بخش دولتی و ۱۹۱ بیمارستان به بخش خصوصی تعلق دارد.

در ایران آنقدر مرگ و میر مادران بر اثر زایمان کاهش یافته است که این اتفاق نادر یک پدیده و زبانزد عام و خاص می‌باشد. آمار قبل از انقلاب بالای ۲۰۰ مورد در ۱۰۰ هزار زایمان و در سال ۲۰۱۵ کمتر از ۲۰ مورد در ۱۰۰ هزار زایمان می‌باشد. قابل‌ذکر است که این رقم، قبل از انقلاب برای مرگ‌ومیر کودکان، ۱۱۱ مورد بوده که تا سال ۱۳۸۰، به حدود ۲۸ مورد کاهش یافته است.

ایران در زمره سه کشور پیشرو در پیوند مغز استخوان در جهان قرار دارد. همچنین، ایران در درمان ناباروری رتبه سوم جهان و در ارتوپدی و پیوند اعضا رتبه چهارم را دارد. ایران رتبه هفتم دنیا در تولید دارو‌های موردنیاز بیماری‌های خاص را دارد و رتبه چهارم در درمان ژنتیک. همچنین، ایران جزو پنج کشور برتر جهان در کاشت حلزون شنوایی است. قبل از انقلاب تنها در یک رشته فوق تخصص تربیت می‌کردیم، اما اینک در ۲۷ رشته.