سالگرد حادثه تیان آنمن چین زیر فشارهای امنیتی

به گزارش سرویس مانیتورینگ خبرگزاری رسا، بی بی سی فارسی در خبری گفت: با نزدیک شدن سالگرد سرکوب حرکت اعتراضی میدان تیان آنمن، پلیس چین یکی از شرکت‌کنندگان در این اعتراضات را بازداشت کرده است.

به گفته این خبرگزاری؛ روز پنجشنبه، ١٨ اردیبهشت (٨ مه)، شین هوا - خبرگزاری رسمی جمهوری خلق چین - گزارش کرد که گائو یو، روزنامه نگار و فعال سیاسی بازداشت و به انتقال اطلاعات محرمانه دولتی از طریق رسانه‌های بیگانه متهم شده است.

تلویزیون دولتی چین نیز فیلم کوتاهی را از خانم گائو در لباس زندان نشان داده هر چند صورت او در این فیلم محو شده است. به گفته نزدیکان خانم گائو یو، او از روز ٢٦ آوریل "ناپدید" شد و خبری از او در دست نبود.

در گزارش تلویزیون چین صدای گائو یو شنیده می‌شود که می‌گوید معتقدم که قوانین را زیر پا گذاشته و منافع کشور را نادیده گرفته‌ام. وی می افزاید: من مرتکب خلافی بسیار بزرگ شده و قلبا از این واقعه درس عبرتی واقعی آموخته‌ام و به جرم خودم اعتراف می کنم.

ظاهرا بازداشت این روزنامه نگار چینی در خانه مسکونی او در پکن صورت گرفت اما خبر آن تازه پخش شده است. مشخص نیست که فیلم اعترافات گائو یو در چه زمانی و تحت چه شرایطی گرفته شده و قرار است به چه صورتی به کار رود.

دادگاه های چین معمولا اعترافات اخذ شده در زمان بازداشت را به عنوان یکی از مستندات صدور رای علیه متهمان سیاسی به کار گرفته‌اند. اکثر حقوقدانان اعتراف متهم علیه خود او را که تحت فشار اخذ شده باشد غیرقابل استناد و روش دادگاه‌های چین در صدور رای محکومیت بر این مبنا را مغایر اصل رسیدگی منصفانه می‌دانند.

بازداشت گائو یو در حالی گزارش می‌شود که با نزدیک شدن بیست و پنجمین سالگرد سرکوب حرکت اعتراضی دانشجویان و سایر طرفداران دموکراسی در میدان تیان آنمن پکن، فشار نیروهای امنیتی بر منتقدان و دگراندیشان چینی افزایش یافته است.

گائو یو، هفتاد ساله، از جمله کسانی بود که در تابستان سال ١٩٨٩ برای مطالبه اصلاحات سیاسی و پاسخگویی به آنچه که خواست تاریخی مردم چین در دستیابی به دموکراسی می خواندند در میدان تیانانمن تجمع کردند. در آن زمان، تشکیلات حکومتی جمهوری خلق چین ضمن اجرای یک رشته اصلاحات اقتصادی، همچنان بر حفظ ساختار متمرکز سیاسی تاکید داشت هر چند ظاهرا برخی مقامات ارشد از اصلاحات تدریجی سیاسی حمایت می‌کردند.

در روزهای ٣ و ٤ ژوئن سال 1989، نفرات و تانک‌های "ارتش رهایی‌بخش خلق چین" برای پراکندن تجمع‌کنندگان وارد این میدان شدند و معترضان را هدف حمله مستقیم قرار دادند. با توجه به تحولاتی که در آن زمان در کشورهای کمونیستی در جریان بود، برخی ناظران گفته اند که حکومت چین نگران وقوع حوادثی مشابه در این کشور بود و از امکان نفوذ افکار اصلاح طلبان در تشکیلات حکومتی، از جمله ارتش و تشکیلات امنیتی، احساس نگرانی می‌کرد.

شمار قربانیان حمله نظامی به معترضان - موسوم به کشتار تیانانمن - رسما اعلام نشده اما منابع مختلف این رقم را بین چند صد تا چند هزار تن ذکر کرده‌اند. آنچه که بر سر آن توافق وجود دارد این است که این عملیات از نظر ابعاد هجوم نظامی به تظاهرکنندگان غیرنظامی و غیرمسلح تا آن زمان کم‌سابقه محسوب بود.

همچنین، صدها تن دیگر از طرفداران دموکراسی در نقاط مختلف چین بازداشت و زندانی شدند. گائو یو از جمله کسانی بود که در سال ١٩٨٩ بازداشت و زندانی شد اما پانزده ماه بعد، مقامات قضایی او را به دلیل بیماری آزاد کردند. این روزنامه نگار چینی بار دیگر در سال ١٩٩٣ بازداشت و به اتهام "انتشار اطلاعات محرمانه" به نه سال حبس محکوم شد.

حوادث ژوئن سال ١٩٨٩ پکن تبعاتی را در صحنه سیاست داخلی جمهوری خلق چین داشت که از آن جمله می‌توان به اخراج ژائو ژیانگ، نخست وزیر سابق و دبیرکل اصلاح‌طلب حزب کمونیست در زمان حوادث تیانانمن و تاکید حکومت به محوریت حزب کمونیست و سیاست‌ سختگیرانه‎تر حزبی اشاره کرد.

به گزارش فعالان سیاسی چین، در هفته‌های اخیر گردهمایی‌های خصوصی و کوچکی به یادبود یا برای برنامه ریزی بزرگداشت سالگرد واقعه تیانانمن برگزار شده و همزمان، گزارش‌هایی از بازداشت فعالان سیاسی و روزنامه‌نگاران منتقد انتشار یافته است. از جمله اخیرا گزارش شد که پو ژاگیانگ، حقوقدان مدافع آزادی بیان نیز بازداشت شده است.

کمیته حمایت از روزنامه نگاران با صدور بیانیه ای گفته است که بازداشت گائو یو "تابع انگاره مشخصی است." در این بیانیه آمده است که "حکومت چین به طور سنتی بازداشت و سرکوب معترضان، منتقدان و دگراندیشان را از قبل از ١٥ آوریل هر سال آغاز می‌کند و امسال هم همین روند را دنبال کرده است."

منابع خبری رسمی چین جزئیات بیشتری در مورد اتهامات گائو یو منتشر نکرده و تنها گفته‌اند که "اسناد محرمانه حزبی" را در وبسایت‌های خارج از "سرزمین اصلی" منتشر می‌کرد اما نوع این اسناد و وبسایت مورد نظر را مشخص نکرده‌اند.

برخی از منتقدان دولت چین گفته‌اند که احتمال دارد خانم گائو در ارتباط با مطلبی بازداشت شده باشد که تابستان یک سال پیش منتشر شد و به "سند شماره ٩ حزبی" شهرت یافته است.

در آن زمان، گائو یو در مصاحبه با خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که سندی را حاوی دیدگاه‌های حزب کمونیست چین مشاهده کرده که تاکید داشته است که دولت باید ضمن ادامه اصلاحات اقتصادی، به هر طریق مانع از تغییرات سیاسی و عقیدتی شود و از هرگونه چالشی نسبت به موقعیت حزب در ساختار قدرت جلوگیری کند.

ناظران ضمن تایید محتوای این سند، گفته‌اند که حزب کمونیست که نگران از دست دادن قدرت در جامعه جدید چین است، خواستار اقدام شدید برای جلوگیری از نفوذ افکار دموکراتیک، ارزش‌های جهانی، شکل‌گیری جامعه مدنی، آزادی رسانه‌ها و سایر تحولاتی است که ممکن است مشروعیت حکومت حزبی را تضعیف کند./1421/1409/ح